ပ္ဍဲဒဵုမၚ်ဗၠာဲ ကရပ်ဍုၚ်ဇြပ်ဗု တွဵုရးမန် ဒၞါဲကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ် ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ဂျပါန် အဃောပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယတေံဂှ် ပစူလဝ်ခတဵုပၟိၚ် “စစ်သမိုၚ်းပြတိုက်ဖော်ဆောၚ်မည့် ရှေ႕ပြေးစီမံကိန်း” ကိုန်အစဳဇန် ဘိုအ်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ တိုက်ထ္ၜးပျးဝၚ်ပၞာန်ဂျပါန်တုဲ ဟွံသေၚ်ကဵု ညးမၞုံတာလျိုၚ် ပ္ဍဲ ကိုန်အစဳဇန်တံမ္ဂး ညးလဵုမွဲလုပ်ဟွံဂွံ သီုတာဒၞါလဝ်သာ်ဏံတုဲ ၜံက်ပၠာ်ဒၟံၚ်တိ နကဵုစက်ယန်ဂှ် ကောန်ဒေသတံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဓဝိၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံ သၟာန်သၟုက် ဂွံတီကေတ်ကီုရ။
“တၠကၠံထ္ၜိုတ်တံ ဒှ်မံၚ်ဓဝိၚ်၊ ယဝ်ခတိုဟ်မာၚ်တှေ် ကၠံညးတံလီုလာ်ဏောၚ်၊ ရိုဟ်ကၞက်တၞံထ္ၜိုတ်တံလေဝ် လီုအာမာန်ဏောၚ်၊ ထပိုဲခမဳ ဘာလကျာ် နွံဇရေၚ်ဇရေၚ်တံဂှ်လေဝ် တိက်ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဗ္တံတှေ် ဒဵုကဵု ၁၂ နာဍဳ ၜံက်ဂွးမံၚ်ဖိုဟ်ဏီ၊ ရမျှာၚ် ဝူဝူ ဝူဝူ ဗြုထတ်မံၚ်တှေ် ညးတံတိက်ဟွံဂွံ၊ ယောဂဳ ပ္တိတ်ဇြဟတ်ဓဝ် တံလေဝ် နွံမံၚ်၊ ကောန်ၚာ်တံ ယဝ်အာဒးလ္ပာ်ဂှ်တှေ် ဒးဒုၚ်ပှော်ကဵုပၞောဟ်” သာ်ဝွံ ကိုဝ်ဠေန်န်ခါၚ် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။
ပ္ဍဲခေတ်ပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယ အဃောကၠောန်ဖံက်ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ် (သေံ-ဗၟာ) ကော်ဂးဂၠံၚ်ကွဳပၟတ် ကလုတ်သၟိၚ်ဂစိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ပၞာန် ဒဵုမၚ်ဗၠာဲဏံ ကပေါတ်ပၞာန်ကီု သီုကပေါတ်ရတ်ထဝ်သြန်တံ သှေ်သၟေဟ် တိုပ်ဒေပ်လဝ်ပ္ဍဲဏံဏောၚ် ကောန်ဒေသတံ ပတှေ်လဝ်အိုတ်ရ။
“ပ္ဍဲဏံ ကပေါတ်ရတ် နွံဟာ ဟွံမွဲဟာဂှ် ဟွံဆေၚ်ကဵုပိုဲပုဟ်၊ဆ္ဂး ပ္ဍဲအကာဲအရာ နွံကဵုအန္တရာဲမာန်ဂှ် ပရေၚ်လဴက္လးစ ဒးနွံထေက်ဏောၚ်၊ဗ္ၜတ်ဍေံ နွံဒဵုကဵုအဆံၚ်လဵုရော၊ ပိုဲမိက်ဂွံတီ၊ နူလဵု ကဵုလဝ်အခေါၚ်ရော နူကၟိန်ဍုၚ်တေံဟာ နူတွဵုရးဟာ၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးဏောၚ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်မ္ဂး လိက်ကဵုအခေါၚ်ဂှ် ပိုဲမိက်ဂွံဆဵု မိက်ဂွံညာတ်ကီု” ကိုဝ်ဠေန်န်ခါၚ် ဂးရ။
ကပေါတ်ပၞာန်သှေ် ဂျပါန်တံ ဂိုၚ်တိုပ်လဝ် ပ္ဍဲကာလပၞာန်ဂၠးတိ ဒုတိယတေံဂှ် သွက်ဂွံမၚ်မွဲ ညံၚ်ဟဂွံလီုလာ်ကီု၊ သွက်ဂွံဒၞါတာ ညးၜံက်ခါဲဟွံလုပ်ကဵုသၞောဝ်တံကီု၊ ဘဏ္ဍာကၟိန်ဍုၚ်လေဝ် ညံၚ်ဟဂွံချောံကီု ရန်တၟံသာ်ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံၜံက်ခါဲ ကပေါတ်သှေ် ပ္ဍဲဒဵုမၚ်ဗၠာဲဂှ် ဂိတုအေဗရဴ ၂၆ တုဲကၠုၚ်ဏံ အလဵုအသဳတွဵုရးမန် ကဵုလဝ်အခေါၚ် ကုကမ္ပဏဳ Royal Eagle Development Group Co,Ltd ဍုၚ်လ္ဂုၚ် သွက်ဂွံလ္ၚတ်စံၜတ်ကၠာတဲရောၚ် သာ်ဝွံ ဥူမျေအ်တာန်ဝေန် သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် နူဂကောံအလဵုအသဳ တွဵုရးမန် ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။
“ပ္ဍဲဒဵုမၚ်ဗၠာဲဏံ ကပေါတ်တံ နွံဏောၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုလဝ်ဟွံသေၚ်၊ ဆက်ၜံက်မ္ဂး ဒှ်ကလောန်ဟာ ဟွံဒှ်ကလောန်ဟာ မိက်ဂွံတီသာ်ဂှ်တုဲ လ္ၚတ်စံၜတ် နဒဒှ်အဆံၚ်ပဏာမရဏောၚ်၊ ခါဲမံၚ်ဖိုဟ်ရ၊ မိက်ဂွံဟီုဂှ် ကမ္ပဏဳမွဲဂှ် ပ္တိုန်လဝ်ပရဝ်ဂျေတ် ပရဝ်ဂျေတ်ညးတေံဂှ် ၜံက်ခါဲ ဒဵုကဵုဆဵုကပေါတ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ အခေါၚ်ညးတေံခါဲဂှ် ဒဵုကဵုဒးဆဵုကပေါတ် ပ္ဍဲထီုတေံဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဥပမာ ဂဗပါၚ်ထီုဟာ ဟွံသေၚ်တှေ် ဂဗဗ္ဒၚ်ထီုတံဟာ အခေါၚ်ဂှ် နွံအဆံၚ်ၜိုတ်ဏံရ၊ ဒှ်မာန် ဟွံမာန် သွက်ဂွံလ္ၚတ်စံၜတ် အဆံၚ်ဂှ်သၟးရ ကဵုလဝ်အခေါၚ်” ဥူမျေအ်တာန်ဝေန်ဂးရ။
ပ္ဍဲပွဳဗွိုၚ် သၞာံ ၁၉၄၅ တေံ ဂျပါန်တံ ကျပၞာန် အဟိန်ဂြိပ်အာဂှ် ဂိုၚ်လဝ်ကပေါတ်ပၞာန် ကဵု ကပေါတ်ရတ်ထဝ်သြန်တံ ပ္ဍဲဒဵုမၚ်ဗၠာဲဏံနွံ- သာ်ဝွံ လဇုဗျုမွဲတၠ ဂျိုၚ်တဴလမျီုဏီ နူကွာန်ဝါကဝါဲဂှ် အဃောညးဍောတ်တ် ဒှ်ကၠုၚ်ဂမာဂၠဴ ပ္ဍဲပွဳပွူထီုဂျပါန်ဂှ် ဗီုညးဆဵုကၠုၚ် ညးဟီုလဴကဵု ဌာန်ပရိုၚ်မန်ရ။