မိလတိုပ်ဗု၊ သေပ်တေမ်ဗာ ၉၊ ၂၀၂၀၊
ကောန်ဂကူမန်တအ်ကီု၊ သီုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဖအိုတ် ဒးစုတ်မာဲကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသ္ပလဝ်စၞးကဵု ဂ ကူဇကုတအ်ဂှ်ထေက်ရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၉) ဂှ် ကမ္မတဳပံၚ်ကောံမန်ဍုၚ်သၟာၚ်တံ နကဵုဘာသာမန်၊ ဘာသာဗၟာ၊ ဘာသာအေၚ်္ဂလက် ပတိတ်ဏာ လိက်လလောၚ်တြးရ။
‘ကောန်ဂကူမန်တအ်ကီု သီုကောန်အရၚ်တအ်ဖအိုတ် ထေက်ကဵုဒးစုတ်မာဲ ကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသ္ပလဝ် စၞးကဵု ဂကူဇကုတအ်ဂှ်ထေက်ရောၚ်၊ ပိုဲဖတိုက်ဖအောဝ် ကုကောန်ဍုၚ်မန်တအ်ကီု သီုကောန်အရၚ်တအ် သီုဖအိုတ်ကီု ညံၚ်ဂွံအာစုတ်မာဲကဵု ဗော်မပလဝ်စၞးကဵု ဂကူဇကုတအ်ဂှ်ရောၚ်။ ကံကုသဵုကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ပိုဲ တန်တဴမံၚ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ပိုဲတအ်ရောၚ်’ သာ်ဏံ လိက်လလောၚ်တြးဂှ် ချူဓမံက် လဝ်ရ။
ကမ္မတဳပံၚ်ကောံမန်ဍုၚ်သၟာၚ် ကော်ဂး ဘာသာအေၚ်္ဂလိက် (Overseas Mon Coordinating Committee- OMCC) ဝွံ ဂကောံမန် နွံတန်တဴဍုၚ်ပလိုတ်တံဂမၠိုၚ် ပံၚ်ကောံတုဲ ဒက်ပတန်လဝ်ရ။ စပ်ကဵုတၚ်ဒလူလိုၚ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူမန်ကီု၊ စပ်ကဵုပရေၚ်ချဳဓရာၚ် မမိက်မွဲမွဲသာ်ကီု ချဳဓရာၚ် နဇိုၚ်နတဲကီု၊ ပတိတ်လိက် လလောၚ်တြးကီု ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ် မွဲဒမြိပ်ရ။
‘ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ် အလန်ဏံ ထေက်ကဵုဒးဇၞးကေတ်မာဲဂၠိုၚ်ၚ်မာန် ညံၚ်ရဴဗော်ရခေၚ် တအ် မဇၞးကေတ်လဝ်ဂှ်ရောၚ်၊ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးဒက်ပတိုန် ဂကောံပံၚ်ကောံမွဲထေက်၊ နကဵုဂကောံဝွံ ဗွဲမညဳသၟဟ်ဂှ် ဒးလုပ်အာပေဲါဗတိုက် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်တအ်မာန်ရောၚ်’ လိက်လလောၚ်တြးဂှ် ဆက်ချူဓမံက်လဝ်ရ။
ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ပ္ဍဲသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဏံ ဒှ်ကလောန်အဓိကဇၞော်မွဲတုဲ ညံၚ်ဂွံသၟဟ်တး ဓဝ်ယာ ဗၠးၜးမာန်ဂှ် ထေက်ကဵုဒးသ္ပလွဳပရာတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ပေဲါရုဲမာဲ မဓဝ်ယာမွဲ မကိတ်ညဳကဵု သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂှ် ဒှ်အရာပၟိက် ဇၞော်ဗွဲမလောန်ရောၚ်၊ ဂကူမန် ညံၚ်ဂွံစုတ်မာဲ ကုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် ညံၚ်ဂွံစုတ် မာဲ ကုဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ညးကဵုညးမာန်ဂှ် ကမ္မတဳပံၚ်ကောံမန်ဍုၚ်သၟာၚ်တံ ဖတိုက်ဖၟောဝ်လဝ်ရ။
ကမ္မတဳပံၚ်ကောံမန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဝွံ ဒက်ပတန်လဝ် အဃောကာလ ဂကောံပံၚ်ကောံပရေၚ်ဂကူမန် (Mon Union Affairs – MAU) နကဵုဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ဂကောံမန် (၄) ဗွိုၚ် (ပ္ဍဲဍုၚ်၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ ပယျဵုကေုာံ ဍုၚ်သေံ၊ မန်ဍုၚ်သၟာၚ်) ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် (၂၀၀၈) တေံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၃) ဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ်ကောံဓရီုဇၞော် ပရေၚ်ဂကူမန် ဗွိုၚ်အပ္ဍဲဍုၚ် အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်မွဲအလန်တုဲ ဂကောံဝွံ စဵုတ္ၚဲဏံ ဒက်ပတန်ခိုၚ်ခိုၚ် ဟွံမာန်ကၠုၚ်ဏီရ။