နာဲအိန်ဟံၚ်မန် “နာဲသိုက်သၠိၚ်” (ပညာ-ဗဟဵု)
ပရိသာတ်ညးဗှ်လိက်တအ် ဗှ်ဒးက္ဍိုပ်လိက်လ္တူဂှ်ဗက် ဟွံသောၚ် ဟွံကၠး ဟွံတၟးပ္ဍဲစိုတ်တုဲ ဟး လိက်မန်ဂှ် ဟွံချူဗတ်မန်တှေ် ဗီုလဵုဂွံချူရော။ အရေဝ်မန်ဂှ် ဟွံဟီုဗတ်မန်တှေ် ဗီုလဵုဂွံဟီုရော နမပ္တံသာ်ဏံ ပလန်နၚ်သမာန် နဂလာန်ဟွံပေၚ်စိုတ် တန်ဒှ်မာန်ရ။ ယဝ်ရဆက်ဗှ်အာ လၟေၚ်ဂလာန် ကြက်ပ္တိုန်ထ္ၜးဏာ ဂတတေံတုဲမ္ဂး ဇၟာပ်ပ်ချူ နကဵုအက္ခရ်မန် ဒဒှ်ရဟွံဒှ်လိက်မန်၊ ဇၟာပ်ပ်ဟီု နရမျှာၚ်မန် ဒဒှ်ရဟွံဒှ်အရေဝ်မန်ဂှ် ကၠိုဟ်ကၠးကၠုၚ် သောၚ်တၟးကၠုၚ် ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် ညးဗှ်လိက်တအ်ရောၚ်။
လောန်ကၠုၚ်သၞာံတၟာလအ်ရ (လၟိဟ်သၞာံသမ္တီဟွံဒး) အဲဍိက်ဂွံဗှ်လဝ် လိက်ပရေၚ်မွဲပိုဒ် နူဂျာနေဝ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ (လၟိဟ်မွဲစိ၊ လၟေၚ်မွဲစိ သမ္တီဟွံဒးရ) ၊ ယၟုတၠကၞေဟ်ဂှ် သမ္တီဒးခိုဟ်ဟ်ရ။ သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော် ဂးရ။ သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော် ပ္တံတိုန်လိက်ပရေၚ်ညးတေံဗက် စမ္ပာမ္ဂးဂှ် ဗုအးကျေဝ်ဂေါဝ် ပကဴမွဲဍောၚ် မဒှ်ရ သာ်ဏံ ညးတေံချူလဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
လိက်သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော် အလုံမွဲဝါကျဂှ် ချူလဝ်နမအက္ခရ်မန်ဖအိုတ်ရ။ ဆ္ဂး ဒှ်လိက်မန် ဟွံဒှ်လိက်မန်ဂှ် အဲဍိက်စဳစတ်ထ္ၜးကဵု ညးဗှ်လိက်တအ် နနယ်သဒ္ဒါမန်ရ။
တၚ်စၟတ် ။ ။ သဒ္ဒါမန်ဂှ် (ချူကှေ်ခၞံဗဒှ်လဝ် နဒဒှ်လိက်ကၞပ်ကဵုဒှ် ဟွံဂွံချူလဝ်ဏီကဵုဒှ်) သၞောဝ်သၞောတ်တၠုၚ်လအာ ညးတမၠာတအ် ဟီုဂးကၠုၚ် ချူကှေ်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်သဒ္ဒါရ။
မအရေဝ်မ္ဂး ဗုအးကဵု ကျေဝ်ဂေါဝ် ၜါဏအ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ပိုဒ်ထ္ၜးဂုန်၊ ဍာ်ဒကေဝ်၊ လက်သန်တၟေၚ်မှက် (ဒဒက်တဴ) ပကဴဂှ်ရ ဍေံဒှ်ပိုဒ်နာမ်ဝိသေသ် (နာမဝိသေသန)၊ ပကဴဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ပိုဒ်ထ္ၜးဒဗ် (ထ္ၜးရုပ်ရဴထ္ၜောမ်တၠၚ်) ဂှ်ရ ဍေံဒှ်ပိုဒ်နာမ် ရဴသာ်ဝွံ အ္စာသဒ္ဒါတအ် သက်သမ္တီ (သတ်မှတ်) လဝ် ယၟုဍေံတအ်ရ။
လဂွံကဵုသၞောဝ်သဒ္ဒါမန်ပိုဲဟီုမ္ဂး သဘဴနာမ်ဝိသေသ်ဂှ် ဍေံဒးမံၚ်လက်ကရဴ ပိုဒ်နာမ်လၟိုန်ရောၚ်။ လၟောဝ်ဗီု-မၞိဟ်ခိုဟ်၊ မၞိဟ်ပရေံ၊ ဇိုၚ်ခေအ်၊ တဲဂံက် ဒှ်တမ်။ ပ္ဍဲလိက်သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော်ဏံ ပိုဒ်နာမ်ဝိသေသ်မ္ဂး ဗုအးကဵု ကျေဝ်ဂေါဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူစွံလဝ်ဂတ (ကၠာ) ပိုဒ်နာမ်မ္ဂး ပကဴဂှ်ရ ဗၠေၚ်ဒစေၚ်နူသၞောဝ်သဒ္ဒါမန်တုဲ ၜိုန်ရချူလဝ် နကဵုမအက္ခရ်မန်ကီုလေဝ် ဟွံဒှ်လိက်မန်ရ။
လိက်မန်ဂကူဏအ်ဂှ် လိက်မန် “က.ဗျာ” မိက်ဂွံကော်လေဝ် ကော်စဂွံ၊ ကနွံမွဲဂကူ က္ဍိုပ်ဍေံ တုပ်ကဵုက္ဍိုပ်က၊ ဗတဍေံ တုပ်ကဵုဗတဇြုံ၊ ကာလဆဵုကမ္ဂး ဍေံထ္ၜးလ္ပာ်က္ဍိုပ်၊ ကာလဆဵုဇြုံမ္ဂး ဍေံထ္ၜးလ္ပာ်ဗတ၊ ကဂကူဏအ်ဂှ် ညးကော်စ “က.ဗျာ”၊ ပ္ဍဲဗွိုၚ်မၞိဟ်တအ်လေဝ် မိကဵုမ ဂကူဟွံတုပ်ညးသ္ကအ်မ္ဂး ကောန်ဂှ် ဒှ်မၞိဟ် က.ဗျာ၊ ဣဝွံ ဂလာန်ကရေပ်စုတ်အကြာ။
တုဲပၠန် သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော် အာစွံလဝ်ကြိယာမ္ဂး “မဒှ်ရ” ပ္ဍဲကၞောတ်ဝါကျတေံ ဂွံဆဵုကေတ်ပၠန်၊ ဣဏံလေဝ် ဗၠေၚ်ဒစေၚ်အာ နူသဒ္ဒါမန်ပိုဲပၠန်ရ။ လဂွံကဵုသၞောဝ်သဒ္ဒါမန်ပိုဲ ပိုဒ်ကြိယာဂှ် ဍေံဒးမံၚ် လက်ကရဴကတ္တာကြပ်ပ်တုဲ ဍေံတအ်ညးၜါ မံၚ် (စွံ) သ္ၚောဲခြာလောန်အာဟွံဂွံ။ လၟောဝ်ဗီု – အဲစပုၚ် န(ကဵု)ဇန် (အဲ၊ စ။ ကတ္တာ၊ ကြိယာ)၊ အဲဂန်ကအ်ဇြုံ ပ္ဍဲဂွေၚ်ဆု (အဲ၊ ဂန်၊၊ ကတ္တာ၊ ကြိယာ)။
ပ္ဍဲမွဲဝါကျဂှ် ပိုဒ်ကတ္တာၜါ ယဝ်နွံမ္ဂး (ယဝ်ပြိုၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး) ကြိယာဂှ် ဒးစွံလ္ဒောဝ် (အကြာကတ္တာၜါ) ရောၚ်။ လၟောဝ်ဗီု-မၞိဟ်မ္ဂးဂှ် ဒှ်သတ်မနွံသမ္တီညာန် သၠုၚ်အိုတ်ရ (မၞိဟ်၊ ဒှ်၊ သတ် ၊၊ ကတ္တာ၊ ကြိယာ၊ ကတ္တာ) ဝါကျသ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော်ဏအ်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဝါကျ ကတ္တာၜါပြိုၚ်ကီုတုဲ စမ္ပာမ္ဂးဂှ် ဒှ်ပကဴ — သာ်ဏံ ဒးချူပြေၚ်ဝါကျရောၚ်။
လိက်သ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော် အလုံဝါကျမွဲဂှ် ယဝ်သရောပ်ကေတ် ကြက်ရှ်သာဍေံမ္ဂး လိက်ဗၟာဍက်က်ဂှ် ဒှ်ဆၜိုတ်သၠာဲစုတ်ဏာ မအက္ခရ်မန်ညိဓဝ်၊ တုပ်ဗီု ဗၟာအဝမွဲ ကျိုၚ်လဝ်ကယျိုၚ်မန်တုဲ ထ္ၜးစအယောၚ်အလာမန်ကီုရ။ (ထ္ၜးအယောၚ်-သရုပ်ဆောၚ်)
ဝါကျသ္ဂံၚ်ဗၠာဲဇၞော်ဂှ် ယဝ်ဒးချူပလေဝ် နလအာဝါကျမန် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးမ္ဂး စမ္ပာမ္ဂးဂှ် ဒှ်ပကဴ (မ) ဗုအး ကျေဝ်ဂေါဝ် မွဲဍောၚ်ရ။ ယဝ်မိက်ဂွံကယိုၚ် မအရေဝ်ညိပၠန်မ္ဂး စမ္ပာမ္ဂးဂှ် ဒှ်ပကဴ (မ) ဗုအး ကျေဝ်ဂေါဝ် (မ) နွံသၟူအမြာဲမောဝ်ပ္ဍး မွဲဍောၚ်ရ။ ဟွံသေၚ်သာ်ဂှ် စမ္ပာမ္ဂးဂှ် ဒှ်ပကဴဗုအး ကျေဝ်ဂေါဝ် မွဲဍောၚ်တုဲ သၟူအမြာဲလေဝ် မောဝ်ဇောဝ်ပ္ဍးတၟာဲ ဗွဲမလောန်ရ။ ဗီုသာ်ဏံ ယဝ်ချူဇန် ဖန်ပြေၚ်ဏာ မအရေဝ်မ္ဂး ကျေဝ်သက်ဟီုဟွံမွဲရ။
ဂွံဒှ်ဝါကျမန်ဍက်က်ဂှ် ချူစွံကြိယာကၞောတ်ဝါကျဟွံဂွံ မိက်ဂွံဟီုသာ်ဏအ်ဟွံသေၚ်၊ ပ္ဍဲပူဂဵုမွဲ အစောံစရာဲၜါပိသာ် ဒဒှ်ရနွံတဴဂှ် မိက်ဂွံဒမံက်ထ္ၜးမ္ဂး အခိုက်မန်တအ် စွံကြိယာကၞောဝ်ဝါကျနွံကီုရ။ လၟောဝ်ဗီု- တၠညးရာဇာဓိရာဇ်ဂှ် ဨကရာဇ်တၠကြဳဇှ်လေဝ်ဒှ် သ္ဂံၚ်အာဇနဲ တၠကွတ်တဲမွဲလေဝ်ဒှ်ရ။
တၚ်စၟတ် ။ ။ ပ္ဍဲဒၞါဲဏအ် “ဒှ်” ကဵု “မဒှ်” အဓိပ္ပါယ်တုပ်၊ မဂှ် အရထတၞဟ်ခြာဟွံမွဲ။ ဆ္ဂး ဒၞါဲလ္ၚဵု ဂတကြိယာ ပံၚ်စုတ် “မ”မ္ဂး ကြိယာဂှ် ဒှ်အာနာမ်ဝိသေသ်ရ။ လၟောဝ်ဗီု “ယွံတၠပညာ သၟာန်(သမာန်) တၠညးမသၟာန်ဂှ် သှ်ဒးရဟာ” သာ်ဏအ်ဒှ်တမ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
သွက်အ္စာကၞေဟ်တအ် ဂွံဒးစွံသတိဇၞော်ဇၞော်မွဲသာ်ဂှ် ချူလိက်ဇၟန် ရန်သွက်ဂကူမန် ဇၟာပ်ဒေသမ္ဂး ချူဗက်အလိုက်ရမျှာၚ်ကွာန် (ဒေသ) ဇကုမွဲဓဝ်ဟွံဂွံ၊ ညံၚ်ဂွံကိတ်ညဳ ကုဝေါဟာမန် အလုံဒေသဂှ် ဒးချူရောၚ်။ ဝေါဟာမ္ဂး အးဂှ် မန်ဒေသလ္ၚဵု ဟီုဂးစ သးရောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ မိက်ဂွံဗှ်သးလေဝ် ဗှ်မာန်၊ မိက်ဂွံဗှ်အးလေဝ် ဗှ်ဂွံ ရန်သာ်ဂှ်တုဲ ညးတမၠာတအ် ချူကၠုၚ်သၟး (သးအး) ရောၚ်။ တုပ်နဲဂှ်ကီု ရန်ကဵုဂွံဗှ်ဇၟာပ်ဒေသတုဲ အုဲ၊ အေၚ်၊ အှ် တအ်ဂှ်လေဝ် ညးတအ်ချူကၠုၚ် သၟုဲ၊ သၟေၚ်၊သၟဟ် စဵုကဵုလၟုဟ်ရောၚ်။
၁။ စေဝ်ပၞောန် ကေုာံ ကမၠောန်ဘာ နာနာသာ်တအ်ဂှ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ လၟိုန်ကာလ အဲဒဂေတ်ဗက် မၚ်မွဲအာရောၚ်။
၂။ စေဝ်ပၞောန် ကေုာံ ကမၠောန်နာနာသာ်တံဂှ် အဲဒဂေတ်ဗက် မၚ်မွဲအာ ဗွဲမရှေ်ရဴဂဴ လၟိုန်ကာလရောၚ်။ (ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ လၟိုန်ကာလဂှ် ဒှ်ပိုဒ်ကြိယာဝိသေသ်၊ ဒဂေတ်ဗက်မၚ်မွဲအာဂှ် ဒှ်ပိုဒ်ကြိယာ)။
ဝါကျၜါလ္တူဏအ်ဂှ် မၞးစဳစတ်ရံၚ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ညိ၊ ဝါကျလ္ၚဵုဂှ် ဒှ်ဝါကျမန်ဇေတ်တ် မၞးစှေ်စိုတ်ဟာ။ မူဟိုတ် မၞးဂွံစှေ်စိုတ်ဂှ်ရော၊ မၞးသ္ၚေဝ်ဂၠိပ်တုဲ ဖျေံကဵုသ္ဂုတ်သွာတ် နကဵုဟိုတ်ဖိုလ် ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်ညိ။ ကေဟ် – မၞးသ္ၚေဝ်ဂၠိပ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်တုဲရဟာ၊ လညာတ်မၞး ဍာံ ဟွံဍာံ အဲဍိက် စဳစတ်ထ္ၜးကဵုရောၚ်။
လဂွံကဵုသဒ္ဒါမန်ဟီုမ္ဂး တုပ်ဗီုနာမ်ဝိသေသ် ဒးမံၚ်လက်ကရဴ ပိုဒ်နာမ်တေံကီု ပိုဒ်ကြိယာဝိသေသ်လေဝ် ဒးမံၚ်လက်ကရဴ ပိုဒ်ကြိယာကီုရောၚ်။ လၟောဝ်ဗီု-အာသိုက်က်၊ ယိုက်အောန်န်၊ ကၠောန်ပြဟ်ဟ် ဒှ်တမ်။
ပၞောဝ်ဝါကျၜါလ္တူတေံ ဝါကျဂၞန် (၂) ဂှ် ဟိုတ်နူစွံလဝ်ကြိယာဝိသေသ် လက်ကရဴပိုဒ်ဝိသေသ်ဂှ်ရ စှေ်အခိုက်ကၞာ လအာဝါကျမန်ဇေတ်တ်တုဲ ဆီတၠစိုတ်နာဲ ဗကေတ်ဍာဲဒၟံၚ်ဂှ် မၞးကၠးစိုတ်ရ ဟွံသေၚ်ဟာ။
တုပ်နဲဝါကျလ္တူၜါဂှ်ကီု ဝါကျၜါအသၟဝ်ဏအ်ဂှ်လေဝ် မၞးသ္ၚေဝ်ဂၠိပ်စဳစတ်ရံၚ် မွဲဝါပၠန်ညိ။
၁။ သစ္စပၠန်ဂတး ဗၠးဂကူမန်ဂှ် ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ အဲမၚ်မွဲအာရောၚ်။
၂။ သစ္စပၠန်ဂတး ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် အဲမၚ်မွဲအာ ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴရောၚ်။
နိဿယ်ကဵု ဝါကျၜါလ္တူတေံတုဲမ္ဂး ဝါကျၜါဏံလေဝ် မၞးရုဲစှ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဒး ဍာံဍာံပြပြရောၚ် အဲဍိက်စှေ်စိုတ်ရ။ ဆ္ဂး သွက်ဂွံဒးပသောၚ်ကလးကဵုမၞး နွံညိဏီ၊ ပ္ဍဲဝါကျဂၞန်ၜါဂှ် ပိုဒ်မ္ဂး ရှေ်သှေ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်ပိုဒ်ကြိယာကီုဂှ်ရ စၞးဒးသုၚ်စောဲ ဗွဲမရှေ်သှေ်ရဴဂဴ နဒဒှ်ကြိယာဝိသေသ်ဂှ် နုက်ထောံ “ဗွဲ”၊ သ္ပထောံကြိယာၜါထပ်တုဲမ္ဂး- သစ္စပၠန်ဂတး ဗၠးၜးဂကူမန်ဂှ် အဲရှေ်သှေ်မၚ်မွဲအာရောၚ် ချုဟီုသာ်ဏံမ္ဂး ဒှ်လအာဝါကျမန်ဍက်က်သၟးဟွံက ဝါကျလေဝ်ဂၠေအ် မအရေဝ်လေဝ် ကၟောန်ဓရန်တုဲ ဂိုၚ်သမ္တီစ ဖ္ဍောတ်ဟီုဂးစလေဝ်လောဲ။
စပ်ကဵုဟီုဂးဂလာန်တုဲ မိက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜးညိပၠန်ဂှ် မန်ခေတ်တၟိတအ် (လကျာ်လ္ၚဵုလေဝ်ပါ) ပဟိုတ်နူခံၚ်ဒၟံၚ်ပါၚ်၊ ဍုက်ဒၟံၚ်ကတောဝ် ကုလအာဝါကျဗၟာတုဲ ဟွံဂွံစုတ် (ဖျေံ) “မဒှ်ရ” ကၞောတ်ဝါကျမ္ဂး ဒှ်မံၚ်ညံၚ်ကဵုရှ်သာဂလာန်ဇကု ဟွံပေၚ်အှေ်ဟာဂှ် ကေတ်ဟွံဒးရ။ ပ္ဍဲအရာချူလိက်ဇၟန် လိက်ပရေၚ်ကီု ပ္ဍဲအရာဟီုဂးဂလာန် ဒေါဝ်ပရိသာတ်ကီု ဖျေံစုတ်ဒၟံၚ် “မဒှ်ရ”။ “မဒှ်ရ” ကၞောတ်ဝါကျဂှ် ဂွံမိၚ် ဂွံဆဵု မွဲသၞေအ် မွဲသၞေအ်ရ။
ယဝ်ဒးဒမံက်ထ္ၜးကဵုသက်သဳညိညမ္ဂး သဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဒက်ပ္တန်ဍုၚ်ဝွံ ဒှ်လိက်ကသုက် (ပဋိညာန်) အကြာညးဍုၚ်ကွာန် ကုအလဵုအသဳ မဒှ်ရ။ ပ္ဍဲပိုဒ် ‘ဒှ်လိက်ကသုက်’ ဂှ် ကြိယာ “ဒှ်” နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲဖိုဟ် ထပ်ဖျေံဏာလဝ် “မဒှ်ရ” ပ္ဍဲကၞောတ်ဝါကျပၠန် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
တုပ်နဲဝါကျလ္တူဂှ်ကီု မိတၠထဝ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ညးဗၞိက်မွဲ ဒှ်ညးရှေ်သှေ်ရဴဂဴ ရတ်ပိပြကာ မဒှ်ရ။ မိတၠထဝ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ဝုတ် ညးကွာန်မွဲ မဒှ်ရ။ ပ္ဍဲဝါကျတအ်ဏအ်လေဝ် ပ္ဍဲပိုဒ် ‘ဒှ်ကောန်ညးဗၞိက်၊ ဒှ်ကောန်ဝုတ်ညးကွာန်’တအ်ဂှ် ကြိယာ “ဒှ်” နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲဖိုဟ် ထပ်ဂလိုၚ်စုတ်ကြိယာ “မဒှ်ရ”ပၠန်၊ ပ္ဍဲမွဲဝါကျဓဝ် ကြိယာ “ဒှ်” ထပ်အာညးသ္ကအ်ရ။ ဣဏအ်ဂှ် ဗက်အခိုက်လအာဗၟာရောၚ် သောၚ်ကၠးဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲအခိုက်ဗၟာတေံ ပိုဒ်ကြိယာၜါ လုပ်မံၚ်မွဲဝါကျဓဝ်မ္ဂး ပိုဒ်ကြိယာကၠာဂှ် ဍေံတအ်ဆက်စုတ် (ခြၚ်း) သ္ပထောံပိုဒ်နာမ်တုဲမှ ပိုဒ်ကြိယာလက်ကရဴဂှ် ဍေံတအ်ဆက်စုတ် (သည်၊ တယ်) တုဲ ဍေံတအ်သုၚ်စောဲ နဒဒှ်ပိုဒ်ကြိယာရ။ ဥပမာ- ဖြစ်ရခြၚ်းဖြစ်ပါတယ်၊ ပြုလုပ်ခြၚ်းဖြစ်ပါတယ် သာ်ဏအ်ဒှ်တမ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
အဲဍိက်မိက်ဂွံဟီုလဴ ကုညးဆီဍိက်စိုတ်ပၠက် မသှေ်ခက်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲက္ဍဟ် ပ္ဍဲကောန်တၟအ်တအ်မွဲသာ်ဂှ် မၞးဂှ် ကောန်ၜိုပ်ထဝ်ရောၚ်။ ဒှ်ဒၟံၚ်ကောန်ၜိုပ်ထဝ်ဖိုဟ် ဖျဝ်ဖျေံအဆံၚ်ဇကုတုဲ မၞးမိက်ဂွံဗြု ဗီုအဒါဂကူအယုတ်မ္ဂး ဟွံဆာန်ဍူ ဟွံညှာစိုတ် ကုမအံက်သၟိၚ်ၜိုပ်ထဝ် တၠအသဝ်စရာဲရုပ်တေံဟာ။
မန်ပိုဲခေတ်တၟိတအ် ပဟိုတ်နူဍံၚ်ဗက်လဝ် လက်ကရဴဗၟာ ဂၠိုၚ်ကဵုသၞာံအခါ မောဝ်အာကျာဇကုဗၟာတုဲ ဗီုဍေံတအ်ဟီုဂးမံၚ် ဂလာန်ဂှ်လေဝ် ပရိသာတ်ဗှ်လိက်တအ် ကလၚ်ရံၚ်ကီုညိ- “မ္ၚဵုရ၊ ပ္ဍဲဂဳတမန်ဂှ် ညးကော်ခဴစမံၚ်——- မဒှ်ရ။ ဂွံအာယုက် ၂၁ သၞာံ၊ ဇာတိကွာန်——- ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် မဒှ်ရ။
ယွံပရိသာတ်ဗှ်လိက်တအ် ဝါကျချူ ဝါကျဟီု မဖျေံလဝ် “မဒှ်ရ” ဂှ် မၞးတအ်ဗှ် မၞးတအ်ကလၚ် ဟွံခက်ဒၟံၚ်မတ် ဟွံဂၠဟ်မံၚ်ကတောဝ်ဟာ။ ဆ္ဂး မၞးလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်မၞိဟ် အပ္ဍဲဗွိုၚ်ဂှ်ကီုမ္ဂး တုပ်ညံၚ် အရေဝ်ညးဟီုစ “သၟုဲတုပ် ဟွံဂွံသၟူပသ” မ္ဂး သၟိၚ်ၜိုပ်ထဝ် မအံက်တၠအသဝ်ရုပ်တေံ သက်ပဟွံမွဲရမၞး။
မန်ခေတ်တၟိလ္ၚဵု ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ပၠန်ဂှ် ပွမဖျေံ “မဒှ်ရ” ပ္ဍဲကၞောတ်ဝါကျသာ်ဏအ်ဂှ် ဒှ်လ္ပံက်ကဵုကဏ္ဍ လိက်ပတ်မန်တၟိ မွဲသာ်ရောၚ် ဂးရ။ နလညာတ်အဲဍိက် ယဝ်ဒးဟီုမ္ဂး ပွမသ္ပသာ်ဏအ်ဂှ် ဒှ်လ္ပံက်ကဏ္ဍ ပလီုလိက်ပတ်မန် နကဵုနယ်ကဲတၟိဟေၚ်ရောၚ်။
ယွံကောန်မည ဝံသရာဇာတအ် မၞးဂှ် ဒှ်ဂကူမန် ကောန်ၜိုပ်ထဝ်ပရဲရောၚ် ဟွံသေၚ်ဟာ၊ မူပ မၞးဂွံညာတ်ဇၞော် ညာတ်ပြဲ လ္တူဂကူအဒါ မယုတ်မာတအ်ဂှ်တုဲ ဂွံဂြဴဒၟံၚ် ဂါပ်ပ်ဂှ်ရော။ ဂြဴ နကဵုဂမြဴၜိုပ်ထဝ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးသာ်ဏအ်မ္ဂး မုဒှ်ရော?
“မ္ၚဵုရ(အဴ) ပ္ဍဲဂဳတမန်ဂှ် ညးကော်စမံၚ်——-ရအဴ။ ဂွံအာယုက် ၂၁ သၞာံ၊ မဒှ်ဇာတိကွာန်—– ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်ရအဴ။ ယဝ်မၞးဂွံဟီု နကဵုရမျှာၚ်ၜိုပ်ထဝ်ဍက်က် သီုဂွံဖက်စုတ် “အဴ” ကီုမ္ဂး မၞးဂှ် ဒှ်မန်လ္တူမန် ဒှ်မန်ကၞောတ်အထောတ် တုပ်ဗီုဂွံဖ္ဍုန်စုတ်မတ်မၞိက်ရတ် ပ္ဍဲလ္တူထဝ်ထမၞတ်ကီု ဒးဗီုကျေဝ်ဂေါဝ် သက်ဂွံဒးဟီုဖျိ ဆညိဓဝ်ဟွံမွဲရမၞး။
စိုတ်ဍိက်ဂှ်ပါဲ စိုတ်နာဲဂှ်ဂိုၚ် အခိုက်ကၞာမန်အပိုၚ်ဂှ် မှတ်ဘိုၚ်ဆာန်ထိၚ်အာအိုတ်စိုအ်။
ရန်ပ္တဝ်ဏာ ကုလွဳမာန်လိက်ပတ် ယေန်သၞာၚ်မန် မကျေဝ်ဂေါဝ်ရာၚ်ဆာဲ မဍိုက်ပေၚ်တဴ ကေုာံစရာဲကျာ်သြဳတေံ …….
(တၚ်စၟတ် ။ ။ ကံက်နုက်နူလိက်ပရေၚ်မန်ပံၚ်ကောံ)
