သ္ကုတ်ဒုတိယ …
ဗညာအံၚ် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ရ။
သၟာန် ။ ။ အနာဂတ်ဂတ အခန်ညးအာက္ဍိုပ် MUP ကီု သၟတ်တံလေဝ် သ္ဂောံပူဗိုၚ်ပါလုပ်အာမာန် ဗီုလဵုမိက်ဂွံကဵုကသပ်ရော?
ဉာဏ်သိုက်ရာမာဉ် ။ ။ အဲညာတ်ကေတ် ပ္ဍဲကဵုအစဳဇန်ဂတဏံ တၞောဝ်ဒတောဝ်ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်တှေ် ဒးအာဗီုပြၚ် ဗ္ၜတ်မွဲမွဲဏောၚ်၊ နကဵုဥပမာမွဲ ညးတံရုဲကမ္မတဳဗဟဵု (၁၀၀) တှေ် ညးဗြဴဂှ် (၂၀) ဟာ၊ သၟတ်ဂှ် (၂၀) ဟာ အဓိပ္ပဲါဍေံ သှေ်နူ (၆၀) ဂှ် မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်တံကေတ်၊ လညာတ်အဲဟီုဂှ် အဲမိက်ဂွံဂြဲ လ္ပာ်သၟတ်ဟွံသေၚ်ဏး၊ အဲဂွိၚ်ဂှ် ယဝ်ရပိုဲလွဳမံၚ်သၟတ်တံ ကဏ္ဍဗဟဵုကမ္မတဳလၟုဟ်တှေ် စပ်ကဵုကဏ္ဍသၟတ်ဂှ် စန္ဒာနန်မွဲရ အဲညာတ်မံၚ်၊ ပကတိကမ္မတဳဗဟဵု နွံမံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ကမၠောန်ဂြိပ်ၜိုတ်လဵု မၞိဟ်လဵုကၠောန်ကမၠောန်မာန်ဂှ် ညးတံတီမံၚ်ရ။ လ္ၚဵုဂှ် ဗပေၚ်လဝ်ဒၞာဲ ကၠောန်ကမၠောန်ဟွံမာန်၊ ကဵုအခိၚ်လေဝ် ဟွံမာန်ပုဟ်၊ လ္ၚဵုပၠန်ဂှ် ကေၚ်ကာကီု၊ ကမ္မတဳဗဟဵုကီု ပါမံၚ် ဏောၚ်၊ သီုစိုတ်သီုစရိုဟ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ဂှ် ညးတံ ညာတ်မံၚ်ဏောၚ် ပ္ဍဲမၞိဟ်ညးတံ၊ လညာတ်အဲတှေ် ရဲချပ်ဇန် ပ္ဍဲကောံဓရီုဏံဂှ် ဗွဲတၟေၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်နူကဵုဗော်တံ ညးတံဒးချပ်မွဲဂှ် ဟီုစ သွာၚ်သၟတ် ၜိုတ်မူစိရုဲတုဲ ထေက်ကဵုဒးကဵုဒၞာဲ၊ သွာၚ်မၞိဟ်ဗြဴ ၜိုတ်မူစိ ထေက်ကဵုဒးကဵုဒၞာဲ၊ သွာၚ်ဗီုလဵု မၞိဟ်နွံမံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ဒးလုပ်ကေတ်ဒၞာဲ ထေက်ဂှ် အဲထေၚ်ကေတ် ညးတံ ဒးရန်လဝ်နွံဏောၚ်၊ ယဝ်ရ ညးတံဟွံရန်ပုဟ်တှေ် ဥပမာဍေံ ကောံဓရီုဇၞော်ဏံ မူစိသၞာံ ကောံဓရီုဇၞော်ပၠန် ဆက်ဒှ်ပၠန်လေဝ် ပိုဲကေတ်ဟွံဒးဏီတှေ် ဂွိၚ်ဖေက် ကဏ္ဍသၟတ်တံ ကဏ္ဍညးဗြဴတံ ဗွဲတၟေၚ်သၟတ်တံ ယဝ်ရသ္ၚောဲခြာနူကဵု ပရေၚ်ပါလုပ်ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်၊ ပရေၚ်အာက္ဍိုပ် အကာဲအရာဗော်ဂတနူဏံ တှေ် ဂွိၚ်ဖေက် တၞောဝ်ဒတောဝ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် သှ်ၜေက်လောန်အာ၊ ဂၠိုၚ်/အောန်လ္ပဟီု ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် ညံၚ်ဂွံစုတ်ကဵု ဗွဲတၟေၚ် သၟတ်ကီု၊ ညးဗြဴကီုရ။ မွဲတၚ်ပၠန် စိုတ်လုပ်စမွဲ အဆံၚ်ဗဟဵုမှ ဟွံသေၚ်ဏး ကလေၚ်ဗဵုကေတ် အဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှေ် မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်ဖအိုတ် ကလေၚ်ဂွံလဝ်ဒၞာဲ၊ လညာတ်အဲ မိက်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးဒၞာဲဏံတှေ် နူအဆံၚ်ဗဟဵု ဒဵုကဵုစိုပ် အဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ အဆံၚ်ပွိုၚ်တိုက် ကဏ္ဍသၟတ်ကဵု ညးဗြဴဏံ ပါလုပ်ကၠုၚ်အဆံၚ်ၚ်မှ ဒှ်ကဏ္ဍလွဳၜံၚ် သၞောတ်စှေ်စှေ်မွဲဏောၚ် ညာတ်ဟဂှ်၊ မွဲပၠန်ဂှ် သွက်သၟတ်တံ ပရေၚ်ကဵုဒၞာဲ၊ ပရေၚ်ပါလုပ်ဟွံမွဲပုဟ်တှေ် ဂွိၚ်ဖေက်ဍေံတံ စိုတ်လုပ်စကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အောန်တုဲ ဖေက်ဍေံလသာထောံအာ ဗော်ညဳသၟဟ်ဏောၚ်တှေ် အကာဲအရာ ဗော်ညဳသၟဟ် အနာဂတ်ဏံ ဖေက်ဍေံဒးဒှ်ဓဝိၚ်ဟာဟွံတီ၊ တုဲပၠန် ယဝ်ရရံၚ်ကေတ်အာ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်မ္ၚး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှေ် ဍေံကော်စ ‘ဂကောံ NGO ဒှ်ထံက်ပၚ်ကဵုဗော်’ ပံက်လဝ်သက်က်နွံမံၚ်၊ အရၚ်လွဳၜံၚ်အ္စာကွတ် အဓိပ္ပဲါဍေံဂှ် ဗော်ဖအိုတ် ဂွံစေက်ကာယ၊ ဂွံစေက်လှုဲတုဲ ဂွံလွဳၜံၚ်ဏာ သၟတ်တံဏံဖအိုတ်ဂှ် လွဳအာဟွံမာန်ပုဟ်၊ ဗီုပြၚ်ဍေံပံက်ထောံ NGO မွဲ၊ မၞိဟ်ဏံဂှ် ဗော်ကဵုလျိုၚ်တုဲ လုပ်ကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒၞာဲဂှ်၊ နူကဵု NGO မွဲအဆံၚ်ဏံ ကေတ်လှုဲ NGO ထံက်ပၚ်နူကဵုဂကောံမ္ၚး၊ ယဝ်ရ ဗော်ကေတ်တိုက်ရိုက်ဏောၚ်တှေ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အာဟွံဂွံပုဟ်၊ အဓိပ္ပဲါဍေံဂှ် ဒှ်ပရေၚ်ခံက်ညးသ္ကံဏောၚ်၊ နူကဵု NGO တံ ပံက်လဝ်ကၞာၚ်ဗိုၚ် ကေတ်လှုဲဂှ်တုဲတှေ် လွဳၜံၚ်ကဵု လညာတ်သၟတ်တံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အနာဂတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗော်ညဳသၟဟ် ဒးဖျေံဗီုပြၚ်မူဝါဒမွဲတုဲ နကဵုဗီုပြၚ်ကမၠောန် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် အေသွာၚ်ဏံလေဝ် ဗော်ညဳသၟဟ် ဒးကၠောန်ထေက်ဏောၚ် အဲကဵုကသပ်ရ။ ဠဂှ်မှ သၟတ်တံကီု၊ ညးဗြဴတံကီု ဍေံဒှ်အာ ဂၠံၚ်မွဲ ဍေံလုပ်အာပၞော်ဏံတုဲတှေ် ဍေံတိုန်အာဂတတေံ ဒှ်ဂၠံၚ်ခိုဟ်မွဲဏောၚ် အဲညာတ်ဟဂှ်၊ ဂကောံဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗွဲမဂၠိုၚ် အာမံၚ်ဗီုပြၚ်ဏံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။
သၟာန် ။ ။ နာဲဝၚ်မာန်နာဲလေဝ် ဘိုၚ်ကဵုကသပ်ညိအဴ။
ဝၚ်မာန်နာဲ ။ ။ အဲညာတ်ဂှ် နွံၜါတၚ်ရ။ ဗော်ကဵု သၟတ် ဟီုဟဂှ် ဗော်ညဳသၟဟ်တံ ဗီုလဵုကဵုလဝ်ဒၞာဲ၊ ဖျေံလဝ်ဗီု ပံက်လဝ်ဂၠံၚ်ကဵု သၟတ်တံ ဗီုလဵုဍေံနွံရော? ပံက်လဝ် (၂၀) က္ဍိုပ်ကၠံ ဍေံနွံဟာ၊ တုဲတှေ် ပဝ်လဇြဳမူဝါဒ ညးတံဓဇက်လဝ် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက်နွံဏောၚ်၊ သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲ ညးတံ ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴနွံဟာ၊ ဆဂး ဟိုတ်နူ ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဏံ ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် ပွိုၚ်ၜါသၞာံပြၚ်ၚ်တုဲတှေ် ပရေၚ်ချဳဓရာၚ်ညးတံ ဍေံဟွံမွဲဏီတုဲတှေ် ဌာန်ဂတနူဏံ ညးတံ ဒးစွံအရီုတုဲ ဒးကၠောန်ထေက်ဏောၚ် အဲညာတ်ဟဂှ်၊ အၝေဏံ ယဝ်ရပိုဲဟွံကၠောန်ပုဟ်တှေ် (Generation Gap) ဂှ် ဍေံဒှ်ဍာံရ။ မွဲပၠန်တှေ် လညာတ်မိက်ဂွံကဵုမွဲဂှ် ညံၚ်ရဴဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံ ပ္ဍဲကဵုဗော်ဇၞော်ဇၞော်မွဲဂှ်တှေ် သွာၚ်သၟတ် ညးတံ ပံက်လဝ်နွံရ၊ ဥက္ကဌ ဍေံကဵုဍေံ၊ မၞိဟ်ဇၞော် ဍေံကဵုဍေံ၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဍေံကဵုဍေံ၊ မွဲတ္ၚဲ မၞိဟ်တံဏံ ဍေံဇၞော်ကၠုၚ်၊ လောန်ကၠုၚ်မွဲသတ္တဟပြၚ်ၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရး အိုဝ်ဟိုၚ်ယိုဝ်ဂှ် အာယုက် (၃၉) ညးတေံ ဒှ်အာမၞိဟ်ဇၞော် နူကဵုတွဵုရးညးတေံ၊ ညးတေံဂှ် ကၠုၚ်နူကဵုဥက္ကဌ နူကဵုဂကောံသၟတ်ဂှ်ရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ဗီုပြၚ်ဍေံဟွံတုပ် ဍုၚ်တေံကဵု ဍုၚ်ဏံ၊ ဍုၚ်ဏံဂှ် NGO ဍေံပံက်လဝ်နွံဏောၚ်၊ ဗီုဂှ်ဟွံသေၚ် Sponsor ကမ္ပဏဳဍေံနွံဏောၚ်၊ ကမ္ပဏဳတံဂှ် ဍေံလွဳၜံၚ်ကောန်ၚာ်ဏံတုဲ မွဲတ္ၚဲတှေ် ညံၚ်ဂွံစိုပ် ပ္ဍဲဗော်ဏံ၊ ပ္ဍဲဗော်ဏံ ဍေံစိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဠဍေံဂွံအဝဵုတှေ် ပရေၚ်ကဵုကေတ်ညးသ္ကံ ညံၚ်ဂွံနွံညးသ္ကံ ၝဏံဂှ် ပိုဲဝိုတ်ဟွံဂွံပုဟ် အေဍေံအာဗီုဂှ်။
သၟာန် ။ ။ လတူညး (၂) တၠဏံ ကဵုကသပ်ထံက်ထ္ၜးလဝ်တံဂှ် နာဲဆာန်ထေက် ထပ်တုဲကဵုကသပ်ညိပၠန် အာတ်မိက်ဏာရ။
နာဲဆာန်ထေက် ။ ။ လညာတ်အဲဂှ် လ္တူဉာဏ်သိုက်ရာမာဉ်ကဵု ဝၚ်မာန်နာဲ ဟီုဂှ် ဍိုက်ပေၚ်မံၚ်ရ။ အဓိက မိက်ဂွံဗပေၚ်ဇြဟတ် မ္ၚးနူကဵု အကြာဗွိုၚ်အာကဵုလၟေၚ်ဂှ်တှေ် ဟွံရုမ်ဂပ်၊ ညံၚ်ဂွံသၠဲတိုန်ညိ၊ သၟတ်တံကီု၊ ညးဗြဴတံကီုရ။ တုဲပၠန် မၞိဟ်ကေက်သကာမြက်စာဟီုဂှ် ပၟိက်ဇၞော်မံၚ်ဏောၚ်၊ အာၜိုတ်ဆ ယျေလ္ဂူမွဲဓဝ်ရတှေ် ပရေၚ်ကမၠောန်ဟွံဂြိပ်ပုဟ်၊ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် သဘာဝမန်ပိုဲဟီုတှေ် ပိုဲၜိုဟ်သိုဟ်ဗက်ဟွံဂတာပ်ဂှ် မံၚ်ဟဳထောံဟဂှ်၊ အခိၚ် တ္ၚဲဏံ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ်လေဝ် ပံၚ်လဝ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲယျတှေ် ရံၚ်အာကဵု အပိုၚ်ခိုဟ်ဂှ် တော်အာကဵု ဗော်ဟွံပံၚ်ဂှ်တှေ် ဇကုချဳဓရာၚ်လောဲတၟာဂလိုၚ်၊ လညာတ်အဲတှေ် အကြာအခိၚ်သှေ်မံၚ်ညိညိဂှ် လွဳၜံၚ်ဂွံမံၚ်ဏီ၊ အခိၚ်ပိုဲလွဳၜံၚ် ရုဲစှ်ဟီုဂှ် မၞိဟ်ကေက်သကာမြက်စာ ဒးဒှ်သၟတ်ဟေၚ်ရ အဲညာတ်ဟဂှ်၊ အေမၞိဟ်တံဏံ ဂွံလွဳၜံၚ် ဂွံရုဲစှ်ဂှ် ကၠုၚ်နူကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ညးကဵုညးရ။ ယဝ်ရ ဗော်တံ ဒးရုဲစှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တှေ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၠုၚ်နူကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တှေ် ရဲရေဝ်တံတီဏောၚ်၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၠုၚ်နူကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တှေ် ပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်တီဏောၚ်၊ အေရုဲစှ်သ္ဇိုၚ်သၟဝ်ဂှ်တှေ် ပိုဲဒးစပလေဝ်နူလၟုဟ်ရ။ သွက်မၞိဟ်စၞး ပိုဲကေတ် မၞိဟ်မူစိ၊ ဆဂး အခိၚ်သှေ်မံၚ်ဏီ ယဝ်ရပိုဲကၠောန် ပိုဲပလေဝ်စတှေ် တဲဍိုန်ဂှ် ပိုဲဂွံအခေါၚ် ခ္ဍိုဟ်ပတိတ်မာန်ဏောၚ် အဲဘိုၚ်ဗပေၚ်ကဵု ဆၜိုတ်ဏံရ။
