မာံရဲထဝ်
ညးကောန်ဍုၚ်မန်၊ ဍုၚ်ဗၟာ၊ ဍုၚ်သေံ၊ ဍုၚ်မလေဝ်၊ ဍုၚ်ဗဳယေတ်နာမ်၊ ဍုၚ်အေန်ဒဝ်နဳယှာတံ ကော်ဒၟံၚ်သတ်ဒူရေန်ဂှ် နကဵုရမျာၚ်“ဒူရေန်’’သီုညးဖအိုတ်ရ။ အလုံမွဲတ္ကအ်အေယှဂှ် ကော်ဒၟံၚ်ဒူရေန်ဂှ် “ဒူရေန်”ဖအိုတ်ရ။ ကောန်ဍုၚ်တ္ကအ်ပဠိုတ် (ဥရောပတိုက်သား) တံ ကော်ဒၟံၚ်သတ်ဒူရေန်ဂှ် နကဵုရမျာၚ်ဒူရေန်ကီုလေဝ် ညးတံပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ သတ်ဒူရေန်ဂှ်တုဲ ကော်ဒၟံၚ် ဒဒှ်သၟိၚ်သတ်ဆု King of Fruit လေဝ် နွံကီုရ။ ဟိုတ်နူသၟူအမြာဲ၊ ရှ်သာ၊ အရံၚ်သာ်တၟေၚ်တၟဟ် ခိုဟ်တဴနူသတ်ဆုအလုံအိုတ်သီုတုဲ သတ်ဒူရေန်ဂှ် ညးတံ ကော်ခဴလဝ် သၟိၚ်သတ်ဆုရောၚ် ဒှ်မာန်ရ။
သတ်ဒူရေန်၊ တၞံဒူရေန်မ္ဂးဂှ် —
ဘာသာမန်=တၞံဒူရေန်၊ သတ်ဒူရေန်၊၊ ဘာသာဗၟာဂှ်=ဒူရၚ်ပၚ်၊ ဒူရၚ်သီး၊၊ ဘာသာသေံ(ထိုၚ်) ဒူလဳယေန် ၊၊ဘာသာအၚ်္ဂလိက်=DURAIN ၊၊ ယၟုရုက္ခဗေဒ=Durio Zibethenus ၊၊ ယၟုတမ်မ(မျိုးရၚ်း) BOMBACEAE (တုပ်သၟဟ်ကဵု ဂကူတၞံပြာ်၊ တၞံကြိက်(လဲမှို႕ပၚ်အုပ်စု)တုဲ ဒေသမူလဂှ် နူအေယှဒိုဟ်အဂၞဲ၊ ဂြိပ်ဆုဗြဲအဳကွေတာ (အီကွေတာမိုးသစ်တော) ၊ မလေယှာ၊ ဗဝ်နဳယဝ်ဒှ်ရောၚ် တၠပညာတံ ဓမံက်လဝ်နွံရ။
ဒေသတဵုမာန်=ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ် သ္ကုတ်ဒေသသၟဝ် မဒှ်တွဵုရးဍုၚ်မန်၊ တွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်၊ ဒေသဇၞော်ရးတၞၚ်သဳတံဂှ် ဗွဲတၟေၚ်လၟိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တဵုလဝ်တုဲ ဒှ်ဒေသသတ်ဒူရေန်တိတ် လၟိဟ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ဒေသဇၞော်ရးဗဂေါ၊ ဍုၚ်တံၚ်အူ၊ ဍုၚ်ယှိုဲကျေန်၊ ဍုၚ်ကျောက်ဂျဳ(ကျောက်ကြီး) တဵုလဝ်တၞံဒူရေန်နွံကီုတုဲ တိတ်ဒၟံၚ်လၟိဟ်ဒးရးနွံကီုရ။ ဆ္ဂး တွဵုရးဍုၚ်ရခေၚ်ဝွံ တိဍာ်ဥတုရာသဳ ယဝ်တဵုတၞံဒူရေန်မာန်မ္ဂး ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်မာန်၊ သတ်တိတ်မာန်ကီုရ။ သၟာၚ်နူဂှ် ဒေသဇၞော်ရးလ္ဂုၚ်၊ ဒေသဇၞော်ရးဗဂေါ(ဗၟံက်)၊ ဒေသဇၞော်ရးဨရာဝတဳဂမၠိုၚ်တေံလေဝ် သွက်ဂွံဂလိုၚ်တဵုတိုန် တၞံဒူရေန်ပၠန်ဂှ် ဒှ်ဒေသ ဒၞာဲခို်ဟ်ကီုရ။ (လၟိဟ်သတ်ဒူရေန် သတ်တိတ်ဒၟံၚ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ် သွက်ကောန်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မွဲအလုံဍုၚ်ဂှ် စဟွံရုမ်ဂပ်ဏီတုဲ သတ်ဒူရေန်တိတ်နူဍုၚ်သေံ (ထိုၚ်)တေံ ဇက်ပၠုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ နကဵုကွဳစက်ဇၞော်ဇၞော် လၟိုန်တ္ၚဲနွံဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂောံညာတ်ကေတ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံဂလိုၚ်တဵုအာ လၟိဟ်တၞံဒူရေန်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်၊ လၟိဟ်တိဨကဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်မာန်ဂှ် ဒှ်ပၟိက်ဇၞော်ရ။
လာတ်တဳတောတ်(လတ္တီတွဒ်) = အဳကွေတာ(အီကွေတာမျဉ်း) ပၞောန်လာတ်တဳတောတ် နူဒို်ဟ်သၠုၚ်ကျာ စဵုကဵုဒိုဟ်သၟဝ်ကျာ အကြာဒဳဂရဳ (၁၅) ဂှ် တဵုတၞံဒူရေန်မ္ဂး သွက်တၞံကီု သတ်ကီု ဒးရးတုဲ တၞံဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်ခိုဟ်၊ သတ်တိတ်လၟိဟ်ဂၠိုၚ်ကီုရ။ မ္ၚးနူဒဳဂရဳ (၁၅) တုဲ စဵုကဵုဒဳဂရဳ (၁၈) လေဝ် တဵုတၞံဒူရေန်မ္ဂး ဂွံဒၟံၚ်ဏီရ။
သၠုၚ်နူဗလးမုက်ဍာ်ၜဳဇၞော်(ပၚ်လယ်ရေမျက်နှာပြၚ်အမြၚ့်) = ဒၞာဲတိတဵုတၞံဒူရေန်ဂှ် သၠုၚ်နူဗလးမုက်ဍာ် ၜဳမှာသၟိပ် စဵုကဵုပေ (၂၆၀၀) ဂှ် တဵုတၞံဂွံမာန်ဒၟံၚ်ဏီတုဲ သၠုၚ်တိ နွံပေ (၁၀၀၀) မ္ဂး သွက်တၞံဒူရေန်ကီု သွက်သတ်ဒူရေန်ကီု ဂပ်ဝ်ထေက်ကြိုက်အိုတ်ရ။ သွက်တၞံဒူရေန် သ္ဂောံဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်ခိုဟ်တုဲ သတ်ဒူရေန်သ္ဂောံသတ်တိတ်လၟိဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠိုၚ်မာန်ဂှ် ဒၞာဲတိတဵုဂှ်မ္ဒးသၠုၚ်ဒၟံၚ်နူ ဗလးမုက်ဍာ်ၜဳမှာသၟိပ်အိုတ်အစောန်ဂှ် ဟွံဒးရးတုဲ ဒၞာဲတိသဝ်သဝ်ဂှ် ဒးရးခိုဟ်သန်ရ။
ဥတုရာသဳ = ဒးဂၞပ်ကဵုဥတုရာသဳ ကတူကတာန်၊ ဍုက်ဍေက်ရ။ ဂမ္တဴဒဳဂရဳ သရောပ်သၟဟ် (၂၄ံC- စဵုကဵု ၃၀ံC ) တုဲ ဓါတ်ဍာ်ပ္ဍဲကျာ(စိုထိုၚ်းဆ) ရ၅% ဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒေသဗြဲဂူဒၟံၚ်လၟိဟ် (၇၅” ၝောံတဲ) စဵုကဵု (၂၀၀” ၝောံတဲ) ဂှ် တၞံဖောအ်ဗြေဝ်ခိုဟ်တုဲ လၟိဟ်သတ်သတ်တိတ်ဂၠိုၚ်ကီုရ။ ယဝ်ရဂမ္တဴ ကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် လၟိဟ်အောန်အာနူ (၂၂ံC) မ္ဂး တၞံဟွံဖောအ်ဗြေဝ်ရ။ ဂမ္တဴဒဳဂရဳနွံ (၁၀ံC) မ္ဂး တၞးဂမၠိုၚ် ပြဟ်အာဒှ်ရ။ ဒေသဗြဲဂူဒၟံၚ်ကၠိုဟ်သၞာံ ( ပွိုၚ်မွဲသၞာံ) ယဝ်ရ ဗြဲဂူအောန်အောန်မ္ဂး သွက်တၞံဂှ် ဖောအ်ဗြေဝ်တဴတက်ခိုဟ်တုဲ သတ်ဒူရေန်ပၠန် နကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲ သွံရာန်စခို်ဟ်ကီုရ။
ဂကူတိတဵုတၞံဒူရေန်ခို်ဟ်ဂှ် = ဖျုန်တိတီု၊ ဖျုန်တိဂၠိုၚ်တုဲ တိဍာ်ဟွံမၚ်၊ ဒှ်တိဍာ်ဇွောဝ်ခိုဟ်၊ မ ဒှ်ဂကူတိကောန်တိဖဏုၚ်(နုန်းဆန်မြေ)၊ တဲအောန်ဖျုန်တိလျိုဟ် (၄-၅) ပေနွံဂှ် တဵုတၞံဒူရေန်ထေက်ရ။ သၟာၚ်နူဂှ် တိဗလးညဳတုဲ ပၠုပ်ဍာ်၊ ပ္တိတ်ဍာ်လောဲလေဝ် ဒးဒှ်ကီုရ။ လ္ၚဵုဒၞာဲတိဒဵု၊ တိဒလာဲဒဵု၊ တိဓရောက်ဒဵု ဒၞာဲဓါတ်ဍာ်ခိုဟ်ဂှ် တဵုလဝ်နွံကီုရ။ အကာဲအရာဓါတ်တိ စၟတ်ပ္ဍုၚ်ဖျး PH (၆.၅) ဂှ် တဵုမ္ဂး သွက်တၞံဒူ ရေန်ဂှ် ဒးဂၞပ်ဂၠိုၚ်ရ။
အခိၚ်တဵုတၞံဒူရေန် = အခိၚ်တမ်သၞာံဗြဲစစှေ် ဂိတုဂျောန်၊ ဂျူလာၚ်ဂှ် တဵုတၞံမာန်တုဲ ယဝ်ဒှ်ဒၞာဲဂွံဍာ်မာန်မ္ဂး အခိၚ်ဟွံရုဲ ကၠိုဟ်သၞာံတဵုဂွံမာန်ရ။
ဂကူဒူရေန်ဂမၠိုၚ် = ဂကူဒူရေန် နွံတဴဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဆ္ဂး ဇကုတဵုတၞံဒူရေန်ဂှ် ပၟိက်သ္ဂောံဂွံသတ်ဒူရေန် မၞုံကဵုဍာ် ဒကေဝ်ခိုဟ်တုဲ ညးရာန်တံ အတိုၚ်ဒးဂၞပ်စိုတ်ဂှ် ဂွံသွံကဵုမာန် ဒှ်အဓိကရ။ အခါတဵုမ္ဂး ဒူရေန်ဂကူမဗဳဇခိုဟ် ဂှ် ရုဲစှ်တုဲတဵုအိုတ်ညိ။ အခါရုဲမ္ဂး (၁) သတ်တိတ်လၟိဟ်ဒးဂၠိုၚ်(ဒးသတ်ဂၠိုၚ်)၊ (၂) ကၟဝ်ဇၞော်တုဲ ဖျုန်တီု၊ ဖျုန်ဂၠိုၚ်၊ မဒးအောန်၊ ရှ်သာခိုဟ်၊ (၃) တၞံဇၞော်ပြဟ်၊ ပ္ကဴကဴပြဟ်၊ သတ်ပြဟ်၊ သတ်တၚ်လၟိဟ်ဂၠိုၚ် ဂကူဒူရေန်သာ်ဏံဂှ် ဒးရုဲတဵုထေက်ရ။ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဂကူဒူရေန်(ကန်ကလေး(၁)၊ ကန်ကလေး(၂) ၊၊ရေႊဒၚ်္ဂါး၊၊ မိချောၚ်းခေါၚ်း) ဂကူဂမၠိုၚ်ဝွံ ညးတဵုဂၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ(ထိုၚ်)ဏံဂှ် ဂကူဒူရေန် (မွန်ထောၚ်၊ နွန်ထောၚ်ဂျန်၊ ဆူးမဲ၊ မွန်ဆိုၚ်ကၚ်၊ မီချောၚ်းခေါၚ်း ) ဂှ် ညးတဵုဂၠိုၚ်ရ။ ပြဟ်ပြဟ်ဏံ ဂကူဒူရေန်နူဍုၚ်သေံဏံလေဝ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတေံ ညးတဵုဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ကီုရ။
သၞောတ်တဵုတၞံဒူရေန် = တိမွဲဨကဂှ် တဵုတၞံဒူရေန်မ္ဂး မွဲတၞံကဵုမွဲတၞံx မွဲကရောၚ်ကဵုမွဲကရောၚ် စွံအာ ၃၀’x၃၀’ ပေမ္ဂး တၞံလုပ်အာ လၟိဟ် (၄၈) တၞံရ။ ၂၅’x၂၅’ပေ = ရ၀ တၞံ၊ ၂၀’x၂၀’=၁၀၈ တၞံ၊ ၂၄’x၁၀’=၁၈၀တၞံပြၚ် တဵုမာန်ရ။ ၜံက်ကတိုၚ် ၃ x၃x ၃တုဲ ပ္ဍဲကတိုၚ်ဂှ် ဝါဲဓါတ်(N,P,K ၁၅ :၁၅ :၁၅) သၞဴလဝ်ဂှ် သူကေတ်မွဲစေဝ်(နို႕ဆီ) ၊ သၟာၚ်နူဂှ် အိက်ဂၠဴ၊ အိက်စာၚ်တြေံတြေံ(သၟိုဟ်သၟိုဟ်)ဂှ် လၟိဟ် (၂)နနှော ကေုာံ ဂဥုဲဂစိုတ်စၟပ္ဍဲတိ(ဗီုဂဥုဲအဝ်ဒရေန်) သီုဖအိုတ်ဂှ်သၞဴတုဲ ဂွပ်စွံလဝ် ပ္ဍဲကတိုၚ်တိဂှ် ပွိုၚ်မွဲဂိတုညိ။ တၞံ၊ ကၞာၚ်ပလုမ်(ပျိုးပၚ်) မၞုံအယုက်တၞံ (၁-၂) သၞာံဂှ် တဵုစုတ်မာန်ရ။ တဵုတုဲစဵုကဵုပွိုၚ်(၂)သၞာံ လပါ်တ္ၚဲစှေ်ဂှ် ဟိုတ်နူတ္ၚဲကတူလောန်တုဲ ဒးစဵုဒၞာကဵု ကၟဳမွဲမွဲသာ် ထေက်ရ။ ခိုဟ်အိုတ်ဂှ် ခြာနူတၞံဒူရေန် (၄-၅) ပေခြာတုဲ တဵုလဝ်တၞံဗြာတ်၊ တၞံခၞာဲမ္ဂး ဓယံက်၊ သၞိၚ်လေဝ်ဂွံ သြန်အပဵုလေဝ် လုပ်မာန်ကီုရ။ အခိၚ်ဗြဲအိုတ်ဂှ် ခါဲလဝ်ကတိုၚ်ဍောတ်ဍောတ်တုဲ ပၠုပ်ကဵုဍာ်ခြိုၚ်စွံလဝ်ဍာ် ထေက်ရ။ ကၞာၚ်အိုဟ်အိုဟ်ဂမၠိုၚ် ဒးသၟးကဵုတုဲ လံက်ကဵုဂဥုဲစဵုဒၞာပတိုဟ် (မှိုသတ်ဆေး-မာတာရာဇဳ) တုဲ ဝါဲဓါတ်၊ ဝါဲသဘာဝ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဒးရးဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်မွဲသၞာံဂှ် ၜါဝါ၊ ၜါအလန် စုတ်ကဵုထေက်ရ။ စနူဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာတုဲ စဵုကဵုဗြဲစှေ်တိတေံ မွဲဂိတုမွဲဝါ ဒးပၠုပ်ကဵုဍာ်ထေက်ရ။
ဂကူစၟ၊ ဂကူယဲ စှေ်လ္တူတၞံဒူရေန်= ဂကူစၟစတ်ပ္ဍဲတၞံ (ပၚ်စည်ထိုးပိုး-Stem Borer) စဵုဒၞာကဵုဂဥုဲ ဆိုၚ်ကလုန်း (ပိုလိုကလိုဒီဖော့+ ဆိုက်ဖါ) ဂှ် မွဲဂိတုမွဲဝါ စကာထေက်ရ။ သၟာၚ်နူဂှ် စၟပထောၚ်သတ် ( သီးလုံးဖေါက်ပိုး Local fruit borer )၊၊ ဂကူစၟ(ကျိုၚ်းကောၚ်များ Beetles) စၟကိတ်ထ္ပိုတ်တၞး (Leaf cutter) ဂမၠိုၚ် လုပ်ပလီုမာန်ရ။
တၞံဒူရေန်ဝွံ ဂကူယဲနာနာသာ် ကတဵုဒှ်မာန်ကီုရ။ ဂကူယဲတၞံအုဲ၊ ယဲရိုဟ်အုဲ (ပၚ်စည်ပုပ် အမြစ်ပုပ်ရောဂါ -phytophthera palmivora ) ဏံဂှ် ကဵုအန္တရာယ်ဇၞော်အိုတ်၊ သ္ကာတ်မြဟ်အိုတ် ပ္ဍဲတၞံဒူရေန်တုဲ တၞံဒူရေန် ဒးချိုတ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။ ညးတဵုကၠအ်ဒူရေန်တံဟီုဒၟံၚ် ယဲကပ်ဒူရေန်အိုတ်ရ။ သၟာၚ်နူဂှ် ယဲကၞာၚ်ကှ်၊ ယဲတၞးအုဲ၊ ယဲတၞးပြဟ်လေဝ် ကတဵုဒှ်မာန်ကီုရ။ ဂဥုဲစဵုဒၞာပတိုဟ်၊ ဂဥုဲဂစိုတ်ပတိုဟ် Metalaxy ဂှ် ပိသတ္တဟမွဲဝါ ပြောဟ်ကဵုအလုံမွဲတၞံမာန်ရ။ ဂကူဂဥုဲ Redomil (အမှုန်႕) ဂှ် ကြုဲစုတ်လ္တူတိဇိုၚ်တၞံ ဒူရေနဂှ်မာန်ကီုရ။ တဵုဒူရေန်မ္ဂး စၟစၟန်၊ ယဲဘဲဂမၠိုၚ်ဂှ် ဗွဲတၟေၚ် ဒးစွံသတိလၟိုန်တုဲ ဒ္စးဒုၚ်တုဲ စဵုဒၞာအာဂှ် ဒှ်ဂုဏ်ဖဵုဂၠိုၚ်ရ။
အခိၚ်ပလှ်သတ်ဒူရေန် = တဵုလဝ်တၞံဒူရေန်ဂှ် ဒေသမွဲကုမွဲ တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်တုဲ အခိၚ်ပ္ကဴကဴ၊ အခိၚ်သတ်၊ အခိၚ်ကြံၚ်ဍုဟ်လေဝ် တုပ်ဟွံမာန်ရ။ တၠပညာတံဟီုလဝ်ဂှ် ဒေသကြပ်ကဵုပၞောန်လတေၚ်အဳကွေတာဂှ် သတ်တိတ်ပြဟ်နူ ဒေသသ္ၚောဲနူအဳကွေတာဏီရောၚ်ဂှ် သ္ဂောံတီကေတ်လဝ်ကီုရ။ ဂကူတၞံဒူရေန်ဝွံ ဒှ်ဂကူတၞံ သတ်ဒၟံၚ်ကၠိုဟ်သၞာံမာန်ရောၚ် ဗွဲအပြောံဟီုမာန်ရ။ စနူ ပ္ကဴကဴတုဲ စဵုကဵုကြံၚ်ဍုဟ်ဂှ် (ဂကူမွဲဂကူကဵုမွဲဂကူဟွံတုပ်) အခိၚ်လအ် (၅) ဂိတု၊ (၆) ဂိတုမာန်ရ။ ပ္ကဴကဴဂှ် လအ်တဴပွိုၚ်မွဲဂိတု မွဲဂိတုကဝက်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်သတ်ဟတောဲ စဵုကဵုကြံၚ်ဍုဟ်ဂှ် အခိၚ်လအ် (၄) ဂိတုကဝက်မာန်ရ။ စနူ ဂိတုအံက်တဝ်ပါဂှ် ပ္ကဴကဴတိတ်တုဲ စိုပ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် သတ်ဒူရေန်ကြံၚ်ဍုဟ်ရ။ (ပ္ဍဲသ္ၚိညးချူလိက်ဏံ တၞံဒူရေန်မွဲတၞံနွံတုဲ ဂိတုသေပ်တေမ်ဗာဂှ် ပ္ကဴစကဴတုဲ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် သတ်ဒူရေန်ကြံၚ်ဍုဟ်ရ။ သတ်ဒူရေန်အရံၚ်သာ်ပြံၚ်အာ၊ လုက်စမ်ရံၚ်ကဵုဇလသတ်ဒူရေန်မ္ဂး ရမျာၚ်သတ်ဒူရေန်ဗြုဓရိၚ်တိုန် (ဂလိုၚ်သံပေါက်) မ္ဂး သတ်ဒူရေန်ဍုဟ်ရောၚ် သ္ဂောံတီကေတ်မာန်ကီုရ။ သတ်ဒူရေန်ဂှ် သၟူအမြာဲမောဝ်တိုန်ညိညိ၊ အခိၚ်ဂှ် ထပိုတ်ကေတ် သတ်ဒူရေန်နူတၞံဂှ်မာန်ရ။ သတ်ပြဟ်စှေ်နူတၞံဂှ် သၟူအမြာဲရှ်သာ သာတုဲခိုဟ်ကီုလေဝ် စွံလအ်လအ်ဟွံဂွံရ။ သတ်ဒူရေန်ကြံၚ်ကြံၚ် (ကၠာဟွံဍုဟ်ဏီ) ဂှ် ပွိုၚ်(၁၀)တ္ၚဲ ဂိုၚ်စွံမာန်ရ။ သတ်ဒူရေန်ဝွံ ဒှ်ဂကူလုပ်အဝေါၚ်ဗွဝ်ဖျာ ဒဒှ်သတ်သွံရာန် သ္ပပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲကီုရ။ (စျေးကွက်ဝၚ် စီးပွားရေးတွက်ခြေကိုက်အသီး) ၊ စို်ပ်ဂိတုမာတ်၊ အေဗရဴမ္ဂး သတ်ဒူရေန်တိတ်နူဒေသဇၞော်ရးတၞၚ်သဳဂှ် ဂၠိုၚ်ရ။ စိုပ်ဂိတုအေဗရဴ၊ မေ၊ ဂျောန်မ္ဂး သတ်ဒူရေန်တိတ်နူတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်ဂၠိုၚ်တုဲ သတ်ဒူရေန်တိတ်နူတွဵုရးဍုၚ်ကရေၚ်တေံဂှ် စဵုကဵုဂိတု အံက်တဝ်ဗာတေံ နွံဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂောံဆဵုကေတ်မာန်ရ။
