ဝဏ္ဏမာန်၊ ၁၃၈၄၊ ဒ္ဂိုန်
ပ္ဍဲကဵုသၞာံ (၂၀၂၂) ဏံ ညံၚ်ဂွံဂွံပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် ဖျေံလဝ်ပရေၚ်ကမၠောန်ဂှ်တုဲ စနူဂိတုအေဗရဴ သွက်ဂွံသဳကၠဳ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ကော်ဘိက်ကၠုၚ် ဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်နွံရ။ ပ္ဍဲကဵုပေဲါဆဵုဂဗဏံဂှ် နွံပၟိက်မိက်ဂွံဆဵုဂဗ ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံရပ်လွဟ်တအ်ရောၚ် ဇကုသ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် လၟိၚ်လၟိဟ်ကၠုၚ်တုဲ ဂကောံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်အေန်ဇြဳအေကီု၊ ဂကောံဟွံဂွံထပက်လဝ် လိက်ကသုက်အေန်ဇြဳအေကီု ဖအိုတ် (၁၀) ဂကောံ သွက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳနွံ ကဵုလဝ်စရၚ်တုဲ နကဵုလၟေၚ်လၟေၚ် ဒှ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳကၠုၚ် မွဲဂကောံတုဲမွဲဂကောံရ။
လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကော်ဘိက်လၟိၚ်လၟဟ်ကၠုၚ်ဂှ် ကိုပ်ကၠာအိုတ် ဂိတုဂျောန် (၂၀) ဂှ် ဥက္ကဌ ကံၚ်ဇြဳကလေၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ်သေံ-ဒပ်ပၞာန်သေံ (RCSS/SSA) သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ယတ်သေတ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ် တိုန်ဆဵုဂဗ ပ္ဍဲနေပျဳဒဝ် ကၠာအိုတ်ရ။
အတိုၚ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ်ဟီုမ္ဂး တၚ်သဳကၠဳပ္တိုန်ထ္ၜးတအ်ဂှ် တၚ်တာဒၞာလဝ်ဟွံမွဲ ပၟိက်စိုတ် ပ္တိုန်ထ္ၜးသဳကၠဳမာန် ပံက်လဝ်တြၚ်ရ။
ဂကောံသေံတုဲဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ၊ “ဝ” (UWSA)၊ ဂကောံမာၚ်ဠာ (NDAA)၊ ကရေၚ် (DKBA)၊ ရခေၚ် (ALP)၊ ကရေၚ် (KNU/KNLA-PC)၊ ပအိုဝ် (PNLO) တအ် တိုန်စိုပ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳအိုတ်ရ။ လ္တူတၚ်နၚ်ဆဵုဂဗတအ်ဂှ် ပ္ဍဲပရိုၚ်ဂှ် ဗွဲယျေဘုယျဟေၚ် ဂွံဆဵုကေတ်တုဲ တၚ်နၚ်သဳကၠဳပတိုန်ထ္ၜး ကၠးကၠးမးမးဂှ် လ္ပာ်ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တအ်ကီု၊ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ကီု ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ်ဟွံမွဲရ။
ဗီုဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမ္ဂး ဂွံတၚ်တုပ်စိုတ် (၇) တၚ်၊ ပ္ဍဲကဵု (၇) တၚ်ဂှ် စပ်ကဵုဒက်ပ္တန် ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာ၊ စပ်ကဵုသၞောတ်ဒက်ပ္တန်ဗော်ဇဳ၊ စပ်ကဵုပေဲါရုဲမာဲ၊ စပ်ကဵုပရေၚ်ဂကူမန် ဗွဲယျေဘုယျ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗၟံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲပ ရိုၚ်ရ။
ကြဴဂှ် နူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် ထပ်ပ္တိတ်လိက်ကော်ဘိက် ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် မသှေ်ဒၟံၚ်တအ်ပၠန်ဂှ် စဵုတ္ၚဲဏံ ဂကောံလဵုလေဝ် တိုန်စိုပ်ဆဵုဂဗရောၚ်ဂှ် ကလေၚ်လဝ်ပရိုၚ်ဟွံဆဵုရ။ ထပ်ဆဵုအာ အတိုၚ်ဂကောံတြေံ (၁၀) ဂကောံဂှ်ပၠန်ဟာ၊ ဗီုပြၚ်လဵု ဆက်လးအာ အစဳဇန် သဳကၠဳတက်ကျာဂှ် ဗၟံက်လဝ်ပရိုၚ်ဟွံဆဵုဏီရ။
ပေဲါသဳကၠဳတက်ကျာ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် သုတ်ပထမဂှ် သဳကၠဳတုဲအာတုဲ အစဳဇန်သဳကၠဳလ္တုန်ဒုတိယဂှ် သာ်လဵုစပေဲါသဳကၠဳဂှ် အလဵုအသဳကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံလလောၚ်ဏီရ။
ပ္ဍဲကဵုအလဵုအသဳကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကော်ဘိက်လဝ် သွက်ဂွံတက်ကျာပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ကရေၚ် ကေအေန်ယူ၊ ကရေၚ်ဍာဲ ကေအေန်ပဳပဳ၊ ချေၚ် သဳအေန်အေဖ်တအ် ဟွံတိုန်စိုပ်ဆဵုဂဗရောၚ် ဟီုဗၟံက်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
သာ်ဂှ်ကီု ကချေၚ် ကေအိုၚ်အိုဝ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ ကေအေန်ပဳပဳ၊ ဒပ်ကဝ်က အေမ်အေန်ဒဳအေအေ၊ ပလံၚ် တဳအေန်အေဝ်အေ၊ ရခေၚ် အေအေ တိုန် / ဟွံတိုန် ဟွံဟီုဗၟံက်ပ္တိတ်တုဲ အခါရတိုန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် မုလေဝ်ဟွံဟီုဗၟံက် ပ္တိတ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တိုန်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်တုဲ ပ္ဍဲအကြာဂကောံရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတး ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ဇြဟတ်လ္ၚဵုဂှ် နူစကံၚ်ဇြဳပၞာန်တိုန်တုဲ အေန်ဇြဳအေ လီုအာဒၟံၚ်တုဲတုဲရရောၚ်ဟီုကၠုၚ်နွံ၊ ဇြဟတ်မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ဆက်ပၠောပ်လမျီုကဵု အေန်ဇြဳအေတုဲ ဆက်အာဒၟံၚ် အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်လေဝ်နွံရ။
ဇြဟတ်ဂကောံ အာလ္ပာ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်အေန်ဇြဳအေဂှ် ကောံဓရီုအဆက်ဆက် ပ္တိတ်ကၠုၚ်လိက်ဂှ် ညးတအ်အာ ဂၠံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တုဲ သဳကၠဳပညဳပညပ်အာ နနဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟေၚ် ညးတအ်လလောၚ်တြးလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵု သဳကၠဳပညဳပညပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဂကောံဆက်စပ်သီုဖအိုတ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်မာန် ဖ္တိုက်ဖၟောဝ်လဝ်ရ။
ဆဂး လ္တူဇြဟတ်အေန်ဇြဳအေတအ် ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ဖ္တိုက်ဖၟောဝ်လဝ်ဂှ် အခါတ်အကာဲကေတ် လ္တူပေဲါဆဵုဂဗသဳကၠဳတက် ကျာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ကဵု ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဆဵုဂဗလဝ် (၁၀) ဂကောံတုဲကၠုၚ်ဏံဂှ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံဂွံဇြဟတ်တုဲ ဂကောံတၟိ ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲစၚ်ပေဲါသဳကၠဳ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကော်ဘိက်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဝါတ်ခဲါဒၟံၚ်ဏီရ။
ရံၚ်ကေတ် ဇြဟတ်ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်မ္ဂး လ္ပာ်သကုတ်ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ဆက်စပ်ရးဒေသရးမန်ဏံ အဓိက ဂကောံကရေၚ် ကေအေန်ယူတအ်ဂှ် အာဂၠံၚ်လ္ပာ်ဗတိုက်သရိုဟ်ညးသ္ကအ်တုဲ မန် (ဗော်ဍုၚ်မန် တၟိ) ဂှ် အာလ္ပာ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ရ။
သကုတ်ဒိုဟ်သၟဝ်ကျာတအ်ဂှ် အဓိက ဂကောံကချေၚ် ကေအိုၚ်အိုဝ်၊ ဂကောံရခေၚ် အေအေဂှ် နကဵုကွတ်ကီု၊ နကဵုကပေါတ်အထံက်အရီုကီုဂှ် ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ဒၟံၚ် ကုဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဒစဵုဒစးဒၟံၚ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်နွံတုဲ လဆောဝ်လဆောဝ်မ္ဂး ဒှ်ပေဲါဗ္တိုက်လေဝ်နွံရ။
ဗွဲတၟေၚ် ဒပ်ရခေၚ် (အေအေ) တအ် ဂျူလာၚ် (၁၈) ဂှ် ပန်ဗ္တိုက်ဗၠာဲသၟိၚ် (ကံၚ်ဇြဳပၞာန်) ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်မာၚ်တဝ် အကြာကွာန် (ဆောၚ်ပညာ) ကဵု (ကွာန်နန်႕စံကာပၚ်းရၚ်း) (မောၚ်တောမြို႕နယ်) ဂှ်တုဲ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တအ် ပြဟ်လလုဲ ဒးအာဝပ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ သီုဒးဒုၚ်ရပ်ကဵု အေအေတအ် (၁၄) တၠနွံရောၚ် ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်တအ် ချူလဝ်ရ။
ပေဲါဗတိုက်လ္ပာ်ဒေသရခေၚ်ဂှ် နူကၠာကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံတိုန်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ် (၂၀၂၁ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁) ဂှ် ကေတ်လဝ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလမ် ဗဒေံါလဝ်ပၞာန်တုဲ (၂၀၂၂) တုဲဂှ် အကြာမွဲလ္ပာ်ကဵုမွဲလ္ပာ် တေၚ်ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ကၠုၚ်ညးသ္ကအ် နွံကၠုၚ်ရ။
အကြာဒပ်ရခေၚ် (အေအေ) ကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် တေၚ်ကြံၚ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ် တုဲကၠုၚ်ပေဲါဗတိုက် ဒေသဗဒဲါဗြဝတဳ (ဥကရစ်ထ) ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် ဝေၚ်ပၞာန်ကဵု က္ၜၚ်ကျာပၞာန်ထောံဗမ် ဒးအာဗဒိုပ် ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် (အေအေ) မဖျေံလဝ်သ္ဇိုၚ်ဂှ်တုဲ ကောန်သ္ဂံၚ်ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ်တအ် ဒးပြဟ်လလုဲအာ (၆) တၠရ။
သွက်ဂွံကလေၚ်ပလန် ကောန်သ္ဂံၚ်ညးတအ် ဒးပြဟ်လလုဲအာ ပ္ဍဲဒေသကရေၚ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် (၁၈) ဂှ် ပေဲါဗတိုက်ကလေၚ်ပလန်ညးသ္ကအ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။
အဃောကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကော်ဘိက်ဒၟံၚ် ကုဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ပေဲါဗ္တိုက်ဒေသကရေၚ်ဂှ်ကဵု ပေဲါဗတိုက်ဒေသရခေၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်သွက်ဂွံအခါတ်အကာဲစမ်ၜတ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး သွက်ဒးမၚ်ရံၚ်လ္တူဏံတုဲ သာ်လဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကလေၚ်ပလန်ပၠန်ရော? လ္တူပေဲါသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဏံ ပတဝ်အာဂၠံၚ်လဵုရောဂှ် ဒးဆက်ကျောဝ်ဗဵုအာပၠန်ရောၚ်။
