အံက်သာ (တံၚ်ပရၚ်)
လောန်ကၠုၚ်ၜါသတ္တဟဏံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ပလိုတ်တံကီု သီုကဵုဍုၚ်အကြာဒေသပိုဲတံ ညးမဒှ်ယဲကိုဝ်ဝေဒ် က္လေၚ်ထပ်ဂၠိုၚ်တိုန် မွဲဝါပၠန်ရ၊ ဍာံဍာံတေံ ယဲကိုဝ်ဝေဒ်လပှ်စတုတ္ထဂှ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကၠောံကၠုၚ်နူယဲအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) ရ၊ အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မံက်တိုန်မွဲချိုန်ခဏတုဲ က္လေၚ်သ္ၚိတ်ဇြေကၠံအာဂှ် လၟုဟ်က္လေၚ်ဂေတ်စိုပ်ကၠုၚ် မွဲဝါပၠန်ရ၊ အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မဂေတ်စိုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ဏံဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံလုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဇကုပိုဲဂှ် ဒ္စးဒုၚ်တုဲ မုပိုဲ သ္ဒးပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ထေက်ရော ရန်တၟံတုဲ လ္ၚတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ ပရေၚ်စပ်ကဵုအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) တုဲ ချူလဝ်လိက်ပရေၚ်ဝွံရ။
ကာလလၟုဟ်ဏံ အပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဏံလေဝ် ဆဵုမံၚ်မၞိဟ်ယဲဣရ၊ ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်ပိုဲဏံလေဝ် နူကဵုဂိတုမာတ်လ္ပာ်ဏံဂှ် စဆဵုကၠုၚ်ညးဒှ်ယဲတံတုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ဗြဳဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ၊ ဍုၚ်သၚ်္ဂပေါဝ်လေဝ် လောန်ကၠုၚ်အကြာၜါသတ္တဟဂှ် မၞိဟ်ယဲစဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရ၊ လောန်ကၠုၚ်ခြာဟွံလအ်ဂှ်ရ ဍုၚ်သေံ က္လေၚ်ပံက်ကၟုဲအာကၠုၚ်တံတုဲ ယဲက္လေၚ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ စပလေဝ်ပလေတ်ပတိုန် ဒၞါဲထိၚ်ဒဝ် ညးဒှ်ယဲတံပၠန်ဣရ၊ လ္ပာ်ဍုၚ်ပလိုတ်တေံလေဝ် ညးယဲဆဵုစၟတံဂၠိုၚ်ကၠုၚ် ပြဟ်ဟ်ပြေဟ်ဟ်ရ၊ လောန်ကၠုၚ် အပ္ဍဲပွိုၜါသတ္တဟဓဝ်ဂှ် အလုံလိုက်မွဲ ညးယဲဆဵုစၟယဲအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) ထပ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ် (၃၀%) ပိစှော်က္ဍိုပ်ကၠံရောၚ် နူကဵုဌာနပရေၚ်ထတ်ယုက်ဂၠးကဝ် (WHO) လလောၚ်တြးပတိတ်လဝ်ရ။
အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မံက်တိတ်ကၠုၚ်တၟိဟာ?
အလန်ဏံဂှ် ဍုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) BA.4 ကေုာံ BA.5 တံသၟးရ၊ စၟဏံဂှ် ဒှ်ဂကူစၟပါ်တိတ် အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) တြေံ မကၠောံဒၟံၚ်မၞိဟ်တံ ပ္ဍဲကဵုယဲကိုဝ်ဝေဒ် လပှ်စတုတ္ထတေံရ၊ ထပ်တုဲဆဵုဒၟံၚ် BA. 2. 75 ဂှ်လေဝ် အခိၚ်လၟုဟ် အဃောထပ်လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရောၚ်။
အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) ဏံ ထပ်တုဲကြမ်ကြတိုန်မာန်ဟာ?
အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) ဂှ် ယဝ်ခါရ ပတုပ်ကဵုစၟကိုဝ်ဝေဒ်တၞဟ်မ္ဂး လက်သဏ်ဍေံ သ္ဂောံတၟေၚ်တၟဟ် တၞဟ်ခြာကွေံကွေံဂှ် ဟၟဲရ၊ ဇြဟတ်ကၠောံထၞာန်ကဵု ဇြဟတ်သ္ကာတ်မြဟ်ယဲဂှ်ရ တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်ညိညိရ၊ အတိုၚ် CDC အမေရိကာန်ဟီုမ္ဂး အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) BA.4 ကေုာံ BA.5 မကတဵုဒှ်အလန်ဏံဂှ် ဇြဟတ်ကၠောံထၞာန် မြက်ဇက်နူကဵု စၟယဲအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) တြေံတေံရောၚ် စၟတ်လဝ်သာ်ဂှ်ရ၊ ဇြဟတ်သ္ကာတ်မြဟ်ယဲတံဂှ် တော်တၟော်ရံၚ်ကဵု မၞိဟ်ယဲသ္ဒးတိုန်ရုၚ်ဂဥုဲကီု၊ ဇြဟတ်ညးယဲစုတိကီုမ္ဂး အောန်နူကဵု ယဲကိုဝ်ဝေဒ်တြေံတြေံတေံရောၚ်ဂှ် စၟတ်လဝ်သာ်ဂှ်ရ၊ ဆ္ဂးဂှ် မ္ဒးရံၚ်မ္ဒးချပ်မွဲသာ်ဂှ် မၞိဟ်ဒှ်ယဲတံဂှ် ကေၚ်ထ္ပက်လဝ်ဂဥုဲစဵုဒၞါဟာ? အဃောကၠာဂှ် ကေၚ်ဒှ်လဝ်ယဲကိုဝ်ဝေဒ်ကီုဟာ? အဝဲအာယုက် ကေုာံ ယဲခန္ဓပ္ဍဲမၞိဟ်ယဲဂှ် နွံဗီုလဵုရောဂှ် ပၟိက်ဇၞော်တဴမံၚ်ကီုရ။
သာ်လဵုသ္ဂောံတဝ်စၞေဟ်အာကဵု အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မက္လေၚ်ကၠုၚ်မွဲဝါဏံပၠန်ရော?
မ္ဒးက္လေၚ်က္လၚ် ကဝးဒွက်တြေံတေံပၠန်ရောၚ်၊ (ဝါ) အတိုၚ်မကေၚ်လုပ်ကၠုၚ်လဝ်ပေါဲဗတိုက် ကုယဲကိုဝ်ဝေဒ်တြေံတေံဂှ် မ္ဒးတဝ်စၞေဟ်အာကဵု အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) ဏံပၠန်ရောၚ်။
မ္ဒးထပ်ထပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞါရောၚ်
မၞိဟ်ဟွံဂွံထပက်လဝ် ဂဥုဲစဵုဒၞါမွဲလှေ်ဏီမ္ဂး မ္ဒးထပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞါရောၚ်၊ (ထ္ပက်ဂှ် ဒးထ္ပက်ရောၚ်)၊ မၞိဟ်ထပက်လဝ်ဂဥုဲတုဲတံဂှ် လောန်ၜက်အာ (၆) ဂိတုတုဲမ္ဂး မ္ဒးက္လေၚ်ထပ်ထ္ပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞါပၠန်ရောၚ်၊ ဗွဲတၟေၚ် မ္ဒးကဵုဖျုန်ကုညးအာယုက်ဇၞော်တံ၊ ညးမၞုံကဵုယဲခန္ဓတံ၊ ညးဒှ်ဒၟံၚ်ယဲဇမၠိၚ်တုဲ ဇြဟတ်ဆုတ်စှေ်မံၚ်တံဂှ် မ္ဒးထပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞါကၠာရောၚ်၊ ဂဥုဲစဵုဒၞါ မ္ဒးက္လေၚ်ထပ်ထ္ပက်တံဂှ် ပၟိက်ဇၞော်တဴဒၟံၚ်ရောၚ်၊ ညးကေၚ်ထပက်လဝ်ဂဥုဲစဵုဒၞါတုဲတံဂှ် သီုကဵုဟွံချပ်လဝ်မွဲသာ် ယဲကၠောံကၠုၚ်မ္ဂး ယဲညံၚ်ဟွံဂွံသ္ကာတ်မြဟ်ဂှ် ဍေံမလုပ်စဵုဒၞါကဵု ခန္ဓဇကုရောၚ်ဂှ် နူကဵု Vanderbilt University Medical Center တၠပညာယဲကၠောံထၞာန် Dr. William Schaffner ဟီုဂးလဝ်ရ။
မၞိဟ်ထ္ပက်လဝ်ဂဥုဲၜါတၞိၚ်တုဲ ယဝ်ဟွံဂွံက္လေၚ်ထပ်ထ္ပက်လဝ်ဏီတံဂှ် ယဝ်ယဲကၠောံထၞာန်မ္ဂး ဇြဟတ်ယဲသ္ကာတ်မြဟ်နူကဵု ညးမက္လေၚ်ထပ်ထ္ပက်လဝ် ဂဥုဲစဵုဒၞါတံဂှ်ဏီတုဲ ဒးဒုၚ်ဘဲဒဏ်ယဲသ္ကာတ်မြဟ်ရောၚ်ဂှ် နူကဵု New York-Presbyterian/Columbia University Medical Center ဒါရာ်တာ Dr. Craig Spencer ဟီုကဵုလဝ်သတိရ။
စဵုဒၞါ နကဵုအလဵုဇကုဇကုညိ
ဟွံဒးမၚ်ညးသအာၚ်မွဲသာ် နကဵုဇကုဇကု စဵုဒၞါကေတ်ဂွံဂှ် ပွမဝေၚ်ပါဲ ဒၞါဲမၞိဟ်ကောံ ဒၞါဲမၞိဟ်ဂၠိုၚ်ၚ်၊ ပွမက္လေၚ်ကြာတ်တဲ၊ ပွမကၟာတ်ယာတ်ဂြောပ်မုဟ်ပါၚ်၊ အခိၚ်လၟုဟ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် သီုကဵုဟွံကၟာတ်မုဟ် ကၟာတ်ပါၚ်မွဲသာ် အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဂွံဆဵုကေတ်တုဲ နကဵုဇကုအာ၊ တိတ်မ္ၚးမ္ဂး ကေတ်ယာတ်ကၟာတ်မုဟ်/ပါၚ်တုဲ ကၟာတ်ကဵုချိုတ်ပၠိုတ်တုဲ အာကၠုၚ်ညိ၊ ဗီုကဵုတြေံတေံပၠန် က္လေၚ်ဒ္ဂေတ်ဗက် သၞောဝ်စဵုဒၞါယဲတုဲ မံၚ်အာညိဂှ် ဆဝ်ဗ္ၚုဟ်ဏာရ။
ပ္ဍဲဇကုဇကု ဒှ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး စၟဳစၟတ်ယဲညိ
ပ္ဍဲဇကုဇကု ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်လက်သဏ်ယဲကိုဝ်ဝေဒ်ဟာရောတီ ယဝ်ဒှ်မံၚ်ပ္ဍဲစိုတ်မ္ဂး စၟဳစၟတ်ယဲကိုဝ်ဝေဒ်ညိ၊ ကာလဏံ ၜိုန်ရဒှ်အခိၚ်ယဲမနက် (တုက်ကွေ) ကီုလေဝ် ဒှ်သၠေဟ်ပၟာမ္ဂး စၟဳစၟတ်လဝဲါဂှ်ညိ၊ စမ်တုဲဆဵုစၟ (ပအ်သတေတ်) မ္ဂး မံၚ်ပါ်ခြာကဵု မၞိဟ်မံၚ်မွဲသ္ၚိကၟိန်တံဂှ်ညိ၊ ဇူထောံနူကေမၠာန်ညိ၊ နကဵုနဲကဲဏံဟေၚ် ပရေၚ်ကၠောံထၞာန်ယဲ ယအ်စှ်အောမာန်ရောၚ်။
လောန်ကၠုၚ်တေံ ဒှ်ယဲအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) တုဲရ၊ ထပ်ဒှ်မာန်မံၚ်ဏီဟာ?
အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) B.5 ဂှ် ကၠောံထၞာန်လောဲသွာတုဲ လောန်ကၠုၚ်တေံ ၜိုန်ကေၚ်ဒှ်လဝ်ယဲတုဲကီုလေဝ် က္လေၚ်ဒှ်ယဲအိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မာန်ရ၊ ဗွဲတၟေၚ်ဟီုမ္ဂး ကေၚ်ဒှ်လဝ် ၜက်အာလဝ် (၉၀) တ္ၚဲတုဲ ဇြဟတ်ဒုၚ်ဒဝ်တံ အောန်ယအ်ကၠုၚ်တုဲ သာတုဲကၠောံထၞာန်လောဲရ၊ လောန်ကၠုၚ်တေံ ကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ညံၚ်ရဴဟွံဂွံက္လေၚ်ဒှ်ဂှ် စဵုဒၞါကဵုမာန်ဟွံသေၚ်ရောၚ် နူကဵု New York, Mount Sinai Health System ဒါရာ်တာ Dr. Bernard Camins ဟီုရ၊ နွံမွဲသာ်ဂှ် ယဝ်ခါရ ထပ်ကၠောံထၞာန်မ္ဂး ဇြဟတ်ယဲဟွံသ္ကာတ်မြဟ် ဗီုဒှ်ကၠုၚ်တုဲတုဲတေံရောၚ် စၟတ်လဝ်သာ်ဂှ်ရ။
သွက်အိုဝ်မဳခရောန် (Omicron) မက္လေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ပၠန်ဂှ် မုပိုဲသ္ဒးပလေဝ်ပလေတ်ဖျေံလဝ်ရော?
အဓိကဂှ် က္လေၚ်ထပ်ထ္ပက်ကဵု ဂဥုဲစဵုဒၞါညိ၊ ကြာတ်ကဵုတဲ မွဲဏှေံမွဲဏှေံညိ၊ ဂြောပ်ယာတ် ကၟာတ်မုဟ်/ပါၚ်ညိ၊ ဒှ်သၠေ ဟ်ပၟာမ္ဂး စၟဳစၟတ်ညိ၊ ဆဵုယဲမ္ဂး ပါ်မံၚ်တၞဟ်ခြာညိ၊ အဲကေၚ်ဒှ်လဝ်တုဲရ ဂးတုဲ လ္ပသာသ္ပအ်ညိဂှ် ထပ်တုဲဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာ ဂကူမန်ပိုဲတံရအဴ… ။
