ဌာန်ပရိုၚ်ဗၠးၜးမန်-လုကဴ ကောန်ဂကူမန်တံ ဟွံဂွံအခေါၚ်ဗၠးၜးဏီ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံသၠးကၠေံ ဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်ဏီရောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတံ ဟီုးဂးဏာ ပ္ဍဲသဘၚ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန် မရနုက်ကဵု ၆၄ ဝါ မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲကွာန်ပၞၚ်ဗိုန် ဇရေၚ်တိဍာ်ဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။
“မိက်ဂွံသောၚ် ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်တုဲ ပိုဲဒေံါကၠုၚ်ပန်ပှော်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန်ဏောၚ်၊ ဆဂး ပိုဲဟွံဂွံကၠုၚ် အခေါၚ်သောၚ်ကလးပုဟ်” သာ်ဝွံ ဒု-ဥက္ကဌ ဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲရဿ ဟီုဏာ ပ္ဍဲသဘၚ်ကၞာဂှ်ရ။
“ဍေံ (အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာ) ကဵုပိုဲ အပ်လွဟ်ကဵု ဍေံတံ၊ ဗီုဗီုဏံ ဆလအ်လေဝ် ပိုဲဟွံကၠောန်ပုဟ်၊ ပိုဲပံၚ်တောဲကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုဲတံတုဲ ဒဵုကဵုဂွံအခေါၚ်ဗၠးၜးဂှ် ပိုဲဆက်လုပ်အာ ပေဲါဗတိုက်ရပ်လွဟ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲရဿ ဆက်ဟီုရ။
ဂိတုသေပ်တေမ်ပါ ၁ စွံလက္ကရဴအိုတ် ဒးအပ်လွဟ်ရောၚ်၊ ယဝ်ရ ဟွံပအပ်မ္ဂး ကလေၚ်စၟတ်သမ္တီ ဂကောံရပ်လွဟ်ပလီုပလာ် အတိုၚ်တြေံတေံပၠန်ရောၚ် အလဵုအသဳပၞာန်တံ ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံဒုၚ်တဲ ကလေၚ်ဏာအရေဝ် ဗဗွဲသၞောဝ်တုဲ တၚ်တုပ်စိုတ် ပရေၚ်ဒေံါပန်ပှော် နူသၞာံ ၁၉၉၅ တေံဂှ်လေဝ် လီုလာ်ကၠုၚ်ရ။
သွက်ဂွံတဝ်စၞေဟ်ကဵု အလဵုအသဳပၞာန် နကဵုပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပလေဝ်ပလေတ်စလဝ်တုဲ ကလေၚ်ကော်လဝ် သဂံၚ်ဒေံါဇူ မၞုံကဵုအစောံစရာဲ ဗတိုက်ပၞာန်တံရ။
ကြဴနူဒေံါပန်ပှော်လီုတုဲ သဂံၚ်ဒေံါဇူ ၜိုတ် ၁၀၀ တၠ ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဗော်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူညးမစုက်လုက်ကဵုဗော်ရ။
“ယဝ်ရ ပိုဲကလေၚ်ဗတိုက်တှေ် ပိုဲဒးပလေဝ်ပလေတ်စလဝ် ခိုဟ်ခိုဟ်ဏောၚ်၊ ယဝ်ပိုဲပလေဝ်လဝ် ဟွံမွဲတှေ် ပ္ဍဲပေဲါဏံ ပိုဲဒးဂိဂၠိုၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သဂံၚ်ဒေံါဇူ ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ဗော်မွဲတၠ ဟီုရ။
“ပၞာန်ပိုဲ နွံၜိုတ် ၁၀၀၀ တၠ၊ ပ္ဍဲဂှ်တှေ် ၜိုတ် ၂၀၀ တၠဂှ် သွက်ဂွံရုဲစှ် အရၚ်ဒပ်ပၞာန်ဒၠုက် နွံမံၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ကောန်သဂံၚ်မွဲတၠ ဟီုရ။
လၟုဟ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပလေဝ်ပလေတ်လဝ် သွက်သ္ဂောံဝေၚ်ပၞာန်ဒလုက်တုဲ ကဵုလဝ်ဘာ ကုကောန်သ္ဂံၚ်တံ နဲကဲဝေၚ်ပၞာန်၊ နဲကဲစကာလွဟ်ဇၞော်နာနာရ။ ယဝ်ရပၞာန်ဗၟာတံ လုပ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲတိဍာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိမ္ဂး သွက်သ္ဂောံပန်ဂှ်လေဝ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်တံ ကဵုလဝ်စၞောန်ကဵု ကောန်သ္ဂံၚ်တံရ။
မွဲဒမြိပ်ဒေံါပန်ပှော် ဒးဆဵုဂဗကၠုၚ် အခက်အခုဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု လစွံစိုတ် အလဵုအသဳပၞာန်ဗၟာကီုဂှ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်တံ ဗွဲမသကာတ်မြဟ် ပါ်ပဲါဟီုဂးဏာ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ကီုရ။
“ယဝ်ရ အလဵုအသဳပၞာန်တံ သောၚ်ပိုဲကဵုလွဟ်တှေ် ပိုဲဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကလေၚ်တဝ်စၞေဟ်ဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်စလဝ် တုဲတုဲရ” သာ်ဝွံ ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲဟံသာ ဟီုရ။
သွက်သ္ဂောံပံၚ်ကောံစဵုဒၞာအာ ဇြဟတ်ဓရိုဟ် ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ကိုပ်ကၠာနူ ဟွံစိုပ်တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်က္ဍၚ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၆ (မာ် ၁၃ မံက်) ဏံ ဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၁၂ ဂကောံတံ ပံၚ်တောဲတုဲ ဒက်ပတန်ကၠုၚ် “ကံၚ်ဇြဳဖေတ်ဒရာ ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ် မညဳသၟဟ်” မွဲရ။ အပ္ဍဲဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပါလုပ်တုဲ နာဲဟံသာ မဒှ်ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒှ်ညးအုပ်ကာနာနာ ပ္ဍဲကံၚ်ဇြဳဂှ်ရ။
နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟွံဒုၚ်တဲ အလဵုအသဳတိုန်ကၠုၚ်တၟိဂှ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်နူဒှ်အလဵုအသဳ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ရုဲစှ်လဝ် ဗွဲမသၠးပွး ဗဗွဲဓဝ် ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ သောၚ်ကလး ပြသၞာကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဟွံမာန်ရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တံ ပတှေ်ကေတ်လဝ်ရ။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကေုာံ က္ဍိုပ်သကိုပ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ရုန်ဂစာန်မံၚ် သွက်သ္ဂောံကော် သဘၚ်သဳကၠဳပေန်လုၚ် ဒုတိယဂှ် ထံက်အာဂလာန်ရောၚ် က္ဍိုပ်သကိုပ်ဗော်တံ ဟီုရ။
ပ္ဍဲတ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ဂှ်ဝွံ နူတမ်ဒပ် ၅၊ တမ်ဒပ် ၂၊ တမ်ဒပ် ၉ ကေုာံ ဒပ်သ္ဂံၚ်ဗြဴ ဇြဟတ်ပၞာန် ၁၃၅ တၠ ပၠဒပ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန် နူဒေသနာနာ ၜိုတ် ၃၀၀၀ တၠပြၚ် တိုန်စိုပ်ရ။
ဗွဲတၟေၚ် နူဍုၚ်သေံ ဂကူမန်၊ ဂကူသေံတံကီု၊ ဌာန်ပရိုၚ်သေံ Channel 3 ကီု နကဵုကွဳစက်ကာ ၄၆ ဖဍိုက် အကြာအခက်အခုဲဂၠံၚ်ပရေံဂှ် တိုန်စိုပ်ကၠုၚ် သဘၚ်အိုတ်ရ။
သ္ပအစာံကဵု သမလ၊ ဝိမလ ကောဒေံညးၜါ ပတန်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်သာသနာ ၁၁၁၆ မာ်မွဲစွေက်တေံတုဲ နူသက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၃၀၉ တေံဂှ် စကၠောန်ကၠုၚ် တ္ၚဲကောန်ဂကူမန်ရ။