မိလျးထဝ် – ရုၚ်ဂဥုဲ ဂကောံအာစာဂဥုဲ ဟွံသက်စေဝ်ပယျဵု (MSF) မၞုံဒၟံၚ် ဒေသပယျဵုကျာ်ပိ သြၚ်သေံဂှ် ဒးဒုၚ်ကၟာတ်ထောံတုဲ မပ္တံကဵု သၟာကမၠောန် ဍုၚ်ကျာ်ပိ ကေုာံ ရဲကွာန်ဒေသ ပွဳပွူ ဍုၚ်ကျာ်ပိတံ ဒှ်ကၠုၚ်အခက်အခုဲ သွက်ဂွံလွဳယဲအိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ေ နူကောန်ဍုၚ်ကျာ်ပိရ။
ရုၚ်ဂဥုဲ MSF ဏံဂှ် ညးတံ လွဳပရာကဵုဒၟံၚ် မသက္ကုၚုဟ် (မးမး) တုဲ ဇၟာပ်သၟာကမၠောန် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် လ္တုဍုၚ်ကျာ်ပိတံကီု ကောန်ကွာန် မပ္တံကဵု ကွာန်ပလိုၚ်ဂျပါန်၊ ကွာန်ဂူၜဴ၊ ကွာန်တဒုၚ်၊ ကွာန်ကြုၚ်ထဝ်တံကီု ကၠုၚ်လွဳဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ဂဥုဲဂှ်အိုတ်ရ။
“ရုၚ်ဂဥုဲဏံဂှ် သွက်ပိုဲတှေ် ဒှ်ဂုဏ်ဖဵုဇၞော်ဇၞော် ညံၚ်ဒဵုမွဲမကီုရ၊ လၟုဟ်ရုၚ်ဂဥုဲဏံ ကၟာတ်အာတှေ် ညံၚ်ကဵုဒဵု လာ်သရိုဟ်အာကီုရ” သာ်ဝွံ သၟာကမၠောန် လတူဍုၚ်ကျာ်ပိမွဲတၠ ဟီုရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၇ ဂှ် ဂကောံ MSF စလုပ်ကၠုၚ် ဒေသပယျဵု ကျာ်ပိတုဲ ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် ဓမံက်ရုပ်ရဴ အစဳအဇန် ဝဳယဲဇွဟ်မွဲဟေၚ်ရ။ လောန်ကၠုၚ် ၆ ဂိတုတေံဂှ် ညးတံ ခၞံဗဒှ်ပတိုန် အစဳအဇန် သွက်ဂွံရံၚ်စံၚ် ထံက်ပၚ် ယာဲတကောန်ၚာ် ကေုာံ လွဳယဲနာနာတံရ။
ဍုၚ်ကျာ်ပိဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒေသပယျဵုတုဲ မၞိဟ်က္တဵုဒှ် ယဲဇွဟ်ဂၠိုၚ်ရ။ ကိုပ်ကၠာနူရုၚ်ဂဥုဲဏံ ဟွံပံက်ဏီဂှ် ညးလ္ၚဵု ဟိုတ်နူဂွံလွဳယဲ လှုဲဟွံမွဲတုဲ လမျီု ဒးအိုတ်အာလေဝ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။
“တၚ်ရန်တၟံ ဂကောံဏံဂှ် သွက်ဂွံရီုဗၚ် လွဳပရာယဲကဵု သၟာကမၠောန်တံ၊ အဓိကဂှ် ရန်တၟံကဵု ရဲသၠးဂဝ်ဂၞဴတံရ။ ရဲသၠးဂဝ်ဂၞဴတံဂှ်တှေ် ဒးသုၚ်စောဲ လှုဲကဵုဠက်၊ တုဲပၠန် သၟာကမၠောန်တံဂှ်တှေ် ကၠောန်ကမၠောန် မွဲတ္ၚဲမှ ဂွံ (၈၀) ၝာတ်ဓဝ်၊ ယဝ်ရုၚ်ဂဥုဲဏံ ဟွံမွဲတှေ် သွက်ညးတံ ဒှ်အခက်အခုဲ တၟာဂလိုၚ်” သာ်ဝွံ အ္စာၝောံဂဥုဲ ညးမကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲ MSF မွဲတၠ ဟီုရ။
ပ္ဍဲသၞာံ (၂၀၁၁) ဏံဂှ် သၟာကမၠောန် ဇိၚ်စက် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် လတူဍုၚ်ကျာ်ပိ သြၚ်သေံဂှ် မၞုံ ပန်လ္ၚီ (၄၀၀၀) ပြၚ်ရ။
လတူဍုၚ်ကျာ်ပိဂှ် သၟာကမၠောန် မွဲလ္ၚီပြၚ် ဒးဗဒဗဒဲါမံၚ်ကဵု ကမၠောန်ပရိဘောဂတုဲ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်ကရေၚ်တံ ကၟာတ်ထောံဂြိုပ်ဆု နူသၞာံ ၂၀၁၀ လဒေါဝ်သၞာံဂှ်ရ ကမၠောန်ကၟိတ် အောန်စှေ်အာတုဲ ကာလကတဵုဒှ်ယဲမ္ဂး အခက်အခုဲ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်ကျာ်ပိတံ ဟီုအိုတ်ရ။
ရုၚ်ဂဥုဲဝွံ ဟိုတ်နူဟွံဂွံအခေါၚ် နူကဵုအလဵုအသဳသေံဏီတုဲ ပံက်လဝ်ရုၚ်ဂှ်ရ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်ထောံရောၚ်ဂှ် အ္စာၝောံဂဥုဲ ညးမကၠောန်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲ MSF ဗွဲမဂၠိုၚ်တံ ဟီုတဴအိုတ်ရ။ ဂကောံ MSF ဝွံ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံမ္ဂး ပံက်လဝ်ရုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ၜံၚ်ကံက်၊ သမုတ်သာခန်ကေုာံ ပ္ဍဲပယျဵု မာဟံၚ်သံၚ် ပိဒၞာဲရ။
ဟိုတ်နူရုၚ်ဂဥုဲ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်ထောံဂှ်တုဲ အ္စာဂဥုဲမန် မကၠောန်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဂကောံ MSF (၂၀) တၠတံလေဝ် ဒးဒေံါဇူအာ နူကမၠောန်ကီုရ။