လဝဳဝၚ်
တ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါ၊ မေ ၂၅၊ ၂၀၁၁
သၚ်ခလပူရဳ။ ။ တ္ၚဲဏအ် မန်မၞုံ ဒေသပယျဵု သေံ-ဗၟာ ကွာန်ဝၚ်က ကၠောန်ဗဒှ်ဏာ သဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဍုၚ်မန် ဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် ၂၅၄ သၞာံရ။
မၞိဟ်ၜိုတ် ၁၀၀ တၠ တိုန်စိုပ်သဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုတုဲ ကဵုဒါန်ဖာပ်သၚ် ကုခမဳသၚ်မန် ဇိုန်ပိုန်ပြၚ်ဏာကုသဵု ကုတၞောဝ်ဒတောဝ်မန် ညးမဒးဒုၚ်ဂစိုတ် အိုတ်လမျီု ပ္ဍဲအခိၚ် ဍုၚ်ဟံသာဝတဳလီု မလောန်ကၠုၚ် ၂၅၄ သၞာံတေံရ။
သၟတ်တံဗွဲမဂၠိုၚ် တိုန်စိုပ် နကဵု ကယျိုၚ်ကယျဝ်မန်အိုတ်တုဲ လှေ်ဒယှေ်လဟိၚ်ဏာ ဒွက်ယေန်သၞာၚ်မန်ရ။ မၞိဟ်လ္ၚဵုတံပၠန် လတက်လဝ်ကယျိုၚ်ဗစံက် ဗှ်ဗၞုဟ် တ္ၚဲလဟောမ်စိုတ် မဒှ်တ္ၚဲဍုၚ်မန်လီုလာ်၊ ကောန်မန် မဒးဒုၚ်ပျဲပျာံ၊ ဗာ်ဂစိုတ်၊ စံၚ်ဂစိုတ်ကၠုၚ် ကုသၟိၚ်ဗၟာ အံၚ်ဇေယျ ကေုာံ ဗဵုလဗးတအ်ရ။
“ပိုဲကၠောန်သဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုဂှ် သွက်ဂွံစရိုဟ်ဍာ် ဇိုန်ပိုန်ပြၚ်ဏာ ကုသဵု ကုညးမဒးဒုၚ်ဂစိုတ် ပ္ဍဲတ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုရောၚ်” သာ်ဝွံ ကျာ်ဇၞော်ဟံသာရာဇာ ကော် တၠဂုဏ်မဟာ ဟီုဏာ ပ္ဍဲသဘၚ်ကၞာ ကွာန်ဝၚ်ကဂှ်ရ။
တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုဝွံ မဒှ်တ္ၚဲသၟိၚ်ဗၟာ အံၚ်ဇေယျ ကေုာံ ဗဵုလဗးတအ် လုပ်သီပလီု ဍုၚ်ဟံသာဝတဳ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုၚ် ၁၁၁၉ ဂိတုပသာ် (၈) စွေက်တုဲ အခိၚ်ဂှ်မ္ဂး ခမဳသၚ်မန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်လိုန်ဂစိုတ် နကဵုစိၚ် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်မန် မပ္တံကဵု ကောန်ၚာ်၊ ညးဗြဴ မၞုံကဵုဂဝ်ဂၞဴတံလေဝ် ဒးဒုၚ်ဗာ်ထပက် စံၚ်ယဇ် ဂစိုတ်ကမၠက်ကၠုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် ရိုဟ်လၟိဟ် ဟွံမာန်ရ။
“ဍုၚ်မန်ပိုဲဝွံ သ္ပဟိုတ်နူသၟိၚ်ဗၟာအံၚ်ဇေယျ ကေုာံ ဗဵုလဗးတအ် ဂစိုတ်ကမၠက်ကၠုၚ် ဂကူမန်တုဲ စဵုကဵုတ္ၚဲဏအ် နူကဵုကဆံၚ်ပိုၚ်ပြဳလဝ် က္ဍိုၚ်ဗတာၚ်နန်ထဝ် မၞုံကၠုၚ်ကဵုအဝဵု အလဵုအသဳ ပြုပြေၚ်ကေတ် ကံကုသဵု ဂကူဇကုဂှ် မန်ပိုဲ ဒးဒှ်အာ ဂကူ ဟွံမွဲကဵုဍုၚ်ရ။ သၟာၚ်နူဂှ်ပၠန် နူကဵု ကဆံၚ်ဂကူဇၞော်မွဲဂှ် ဒှ်ကၠုၚ် ဘဝဂကူသၟတ်မွဲရောၚ်” သာ်ဝွံ နူကဵုဂကောံပံၚ်ကောံ ပရေၚ်ဂကူမန် ပတိတ်လဝ် လိက်လလောၚ်တြး သွက်တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ပေၚ် ၂၅၄ ဝါရ။
အလဵုအသဳတၟိဝွံ ဆၜိုတ်ၜးလဝ် ကယျိုၚ်တၟိတုဲ ဍဵုဍိုက် ကၟာတ်လဒဵုမံၚ် အခေါၚ်အရာ ညးဍုၚ်ကွာန် ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ မွဲလ္ပာ်ဂှ် အုပ်ဓုပ်ပကၚ်ရၚ်ဍုၚ် နကဵုသၞောတ်ပၞာန် ကၟာတ်လဝ်ဂၠံၚ်တရဴ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳရောၚ် ရဴဝွံ လိက်လလောၚ်တြးဂှ် ချူပါ်ပဲါလဝ်ရ။
တ္ၚဲဏအ်ဝွံ ပ္ဍဲဍုၚ်မန်လေဝ် အကြာဒးဒုၚ်ကၟာတ်လဒဵုလဝ် ပရေၚ်ကၠောန်ဗဒှ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု မံက်က်ဂတဝ်ဝ်ဂှ် ကွာန်မန်ဗွဲမဂၠိုၚ် ကၠောန်ဗဒှ်ဏာ အခန်ကၞာ တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု သ္ၚိတ်တ်ဇြဇြအိုတ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန်တံလေဝ် တ္ၚဲဏံ ဂွံအခေါၚ် လဴထ္ၜး ဝၚ်မန် ကေုာံ ဗီုမန်တံ ဒးဒုၚ်ဂစိုတ်ကၠုၚ်ကဵု သၟိၚ်ဗၟာ အဆက်ဆက် ကုသၟတ်မန် ညးမတိုန်စိုပ် သဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုတုဲ ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာ သၟတ်မန်တံ ညံၚ်စိုတ်ဓာတ်ဆာန်ဂကူ ဂွံဗိုန်ကၟောန်ရ။
“သၟတ်တံဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံတီ ပရောတ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုဏီပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ တ္ၚဲဏံ ပိုဲဒးလဴထ္ၜးဝၚ် ညံၚ်သၟတ်တံ ဂွံတီဝၚ် ဂၠိုၚ်တိုန်ရောၚ်” သာ်ဝွံ နာဲလျးရတ် ဥက္ကဌ ကၠောန်ဗဒှ်သ ဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဍုၚ်မန် ဟံသာဝတဳလီု ကေုာံ ညးအုပ်ကာနာနာ ဂကောံပံၚ်ကောံ ပရေၚ်ဂကူမန် ဟီုရ။
“ယဝ်ပိုဲ ဟွံလဴထ္ၜးဝၚ်ကဵု သၟတ်တံတှေ် ပိုဲဒှ်ဓဝိၚ် ဂွိၚ်ဖေက် ကောန်ဂကူပိုဲ ကၠေံကၠက်အာ နူဂၠးတိဏအ်ရောၚ်” ရဴဝွံ ညးဆက်ဟီုရ။
မန်တံ ဒးဗှ်ဗၞုဟ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီုထေက်ရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန်တံ ညာတ်ကေတ်တုဲ ဇၟာပ်ပ်သၞာံ ကၠောန်ဗဒှ်ကၠုၚ် တ္ၚဲဟံသာဝတဳလီု ညံၚ်ကောန်မန်တံ ဂွံတီကေတ် ပရောဝၚ်မန် ဒဒှ်ရဂကူမန်ဂှ် မဒှ်ဂကူပရဲ နွံကၠုၚ်ကဵု က္ဍိုၚ်ဗ္တာၚ်နန်ထဝ် ကေၚ်ဒယှ်တှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအတိက်တေံတုဲ ပစ္စုပ္ပန်ဏအ် ဒှ်မံၚ်ဂကူ ဟွံမွဲကဵု အခေါၚ်ဗၠးၜးရောၚ်။
ညံၚ်ရဴ အပ္ဍဲဍုၚ်မန်၊ အပ္ဍဲဍုၚ်သေံကီု အလုံလိုက်မွဲ မပ္တံ အမေရိကာန်၊ ကနေဒါ၊ အဝ်သတြေလျာ၊ နယူဇြဳလာန်၊ သဝိတ်ဒေန်၊ အေန်ဂလာန်၊ ဒိန်မက် ကေုာံ ဍုၚ်ကောန်မန်တံ မဖျေံမံၚ်သဇိုၚ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် ဗီုညးကဵုညး ဗှ်ဗၞုဟ် ကၠောန်သဘၚ်ကၞာ တ္ၚဲဍုၚ်မန် ဟံသာဝတဳလီု ဇၟာပ်ပ် သၞာံအိုတ်ရ။