ဍုၚ်ဝှတ်ဝိန် ပ္ဍဲတွဵုရးအေန်ဒဳယျာဏာ ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန်တေံကဵု ဍုၚ်မတ်မလီု ပ္ဍဲတွဵုရးမန်ပိုဲဏံဂှ် ဒက်ပ္တန်အာ နဒဒှ်ဍုၚ် ၝဲကဵုဒေံဏောၚ် သာ်ဝွံ ပ္ဍဲဖေဖဝ်ဝါရဳ ၄ ဂှ် ညးတာလျိုၚ် ၜါလ္ပာ်တံ တုပ်စိုတ် ထ္ပက်စၟတ်တဲ ပ္ဍဲၝောံခန် အံၚ်သာန် ဒၞါဲရုၚ်အလဵုအသဳ တွဵုရးမန်ရ။
ပ္ဍဲအသေအဟာန် ထ္ပက်စၟတ်တဲဂှ်ဝွံ အလဵုအသဳတွဵုရးမန် ဂအုပ်ဝန်ဇၞော် ဥုအုၚ်မျေအ်မက္ဍိုက်ပ် ကေုာံ ပူဂိုလ်ဂမၠိုၚ် နူဂကောံ Fort Wayne Sister Cities International တံ တိုန်စိုပ်အိုတ်ရ။
“မၞိဟ်နူတွဵုရးမန်ဏံလေဝ် စိုပ်မံၚ်ဍုၚ်တေံ နွံမံၚ်တၟာဂလိုၚ်၊နူဍေံတံရ သ္ပမံၚ်အဆက်တုဲ အခါရ ပိုဲစဳဇန် ကၠောန်ဗဒှ် ဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံ သွက်ဒေသတွဵုရးမန်ဏံ သ္ဂောံဇၞော်မောဝ် ဖေါအ်ဗြေဝ်ဂှ် ဍေံအံၚ်ဇၞးကၠုၚ်ရ။ ဒၟါနူဂှ်ရ ဍုၚ်ဝှတ်ဝိန် နွံပ္ဍဲတွဵုရးအေန်ဒဳယာဏာ ရးအမေရိကာန်တေံကဵု ဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးမန်ပိုဲဏံဂှ် တ္ၚဲဏံရ ဒှ်အာ ဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံ ဣရ။ ကဵုဍုၚ်တၞဟ်ဟ်လေဝ် ဍေံတံ သ္ပလဝ် သေဿတာဇြဳတဳ (ဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံ) နွံမံၚ်ကီုရ။ ပိုဲဆက်ဆောံအာ သီုဍုၚ်တံဂှ်ပၠန်မ္ဂး စက္ကဝါတွဵုရးမန်ဂှ် သၠဲကၠုၚ်တုဲ ပၠးကဝိုၚ်ဂၠးတိမာန်ဏောၚ်” ရဴဝွံ ဂအုပ်ဝန်ဇၞော် တွဵုရးမန် ဥုအုၚ်မျေအ် ဂးရ။
ဒဝ်မေန်မျေအ်နာန်တေန် ဥက္ကဌကမ္မတဳမတ်မလီု Fort Wayne Sister Cities International ဂှ်လေဝ် “ကိစ္စပရေၚ်သေဿတာဇြဳတဳဏံဂှ် ယူနာ်တိတ်သတိတ် (ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန်) ကဵု ဍုၚ်မန်ဗၟာပိုဲဏံ ဂစာန်ကၠုၚ်လဝ် နူကၠာကၠာတေံလေဝ် နွံမံၚ်ကီုရ။ ဆ္ဂး လၟုဟ်ဟီုတှေ် ဍုၚ်မတ်မလီုဏံဂှ် ပိုဲတံပ္တိုန်ဝၚ်ဂွံဣရ။ ဟီုလ္ပာ်ဒ္တုဲဖဵုမ္ဂး မွဲဍုၚ်ကဵုမွဲဍုၚ် အခါရ လှာဲဂတး ဆက်ဆောံပရေၚ်အခိုက်ကၞာယေန်သၞာၚ်မ္ဂး ဖဵုနွံသီုၜါလ္ပာ်ရ။ ဗွဲတၟေၚ် လ္ပာ်ပရေၚ်ပညာမ္ဂး ကောန်ၚ္ၚာ်ပိုဲတံ အာကတ်လ္ၚတ် အာကတ်ဗ္တောန်ပညာ ပ္ဍဲအမေရိကာန်တေံ ဂွံမာန်ဏောၚ်။ ကောန်ၚ္ၚာ် နူဍုၚ်တေံလေဝ် ကၠုၚ်လ္ၚတ်ပရေၚ် အခိုက်ကၞာယေန်သၞာၚ် ပရေၚ်ဘာသာ မာန်ကီုရ။ ဣဏံဂှ် ဍေံဒှ်ဂုန်ဖဵုပိုဲတံ သီုၜါလ္ပာ်” သာ်ဝွံ ဂးတဴရ။
၂၀၁ရ တေံမ္ဂး ရၚ်တၠုၚ်အာ သွက်ကောန်ၚ္ၚာ်တံ သ္ဂောံလှာဲလညာတ်ပရေၚ်ပညာ ၜါဍုၚ်ဏောၚ်။ သွက်ပရေၚ်ပညာ ညးသၟတ် သၟဝ်အာယုက် ၂၁ သၞာံဂှ်မ္ဂး နကဵုဂကောံဂှ် အာလ္ၚတ် ပ္ဍဲဘာတန်သမၠုၚ်၊ ဘာတက္ကသိုလ် တံတုဲ ဒးပံၚ်ကၠောန်အာ မွဲစွံသၟးဟွံက ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပရေၚ်ယေန်သၞာၚ် အခိုက်ကၞာ တံဂှ်လေဝ် လှာဲဂတးညးသ္ကအ်ကီုဏောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
လၟုဟ် ဒှ်အာ ဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံဣရတုဲ တၠကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ညးလျိုၚ်ပရေၚ်ပညာ၊ တၠပညာသုခုမ တံဂမၠိုၚ် နူမတ်မလီုဏံကဵု ရဲတၠပညာဂမၠိုၚ် နွံပ္ဍဲဍုၚ်ဝှတ်ဝိန်တေံ အာစိုပ် ဆက်ဆောံ လှာဲလညာတ် ဗၠးဗၠးၜးၜးမာန် ဣရဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ဗဂဵုလဟဵုဍုၚ်ကွာန် တွဵုရးမန် ဒံက်တာတဝ်ဝ်အံၚ် ဂးရ။
ဍုၚ်ဝှတ်ဝိန်ဂှ် အခါလၟုဟ်မ္ဂး ပ္တန်ဂွံဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံ (၅) ဍုၚ် မတွံဂး ဍုၚ်မန်ဗၟာ၊ ဂျပါန်၊ ပဝ်လာန်၊ကြုက်၊ဂျာမနဳ တံတုဲရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဝှတ်ဝိန် ရးအမေရိကာန်တေံဂှ် ကောန်ဍုၚ်မန်ဗၟာဏံ အာတန်တဴဒၟံၚ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်တုဲ အပ္ဍဲဂှ် ကောန်ဂကူမန်ပိုဲ တန်တဴမံၚ် ၜိုတ် (၇၀၀) တၠကီုရ။ ဍုၚ်ဝှတ်ဝိန်ဝွံ နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဒေသ ၜဳ ၃ သွာၚ်လုပ်ဇီုမံၚ်ညးသ္ကအ်ဂှ်တုဲ တၠုၚ်လအာ ဟိုတ်နူတုပ်သၟဟ်ကဵု ဒၟံၚ်တိဍာ် ဍုၚ်မတ်မလီုဏံကီုဂှ်ရ ပ္ဍဲအရာဒက်ပ္တန် ဍုၚ်ၝဲကဵုဒေံဂှ် ညးတံရုဲစှ်ကၠုၚ် ဍုၚ်မတ်မလီုဏံရ ဂွံတီကေတ်။