စနူဂိတုအေဗရဴ (၂၆) တုဲ သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်ကြေဝ်ဏာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ် တွဵုရးမန်ဂှ် ဗဒိုအ်ထောံ နူတာလျိုၚ်ဣရ ဂးတုဲ ပ္ဍဲလိက်ကဵုနၚ်ပရိုၚ် ဟီုလဖှ်လဝ်တၚ်ထ္ၜးဒုဟ်ဂှ် ဒဒှ်ဍာံဍာံဟွံသေၚ် ဂလာန်ဗဒှ်ကေတ်အရေဝ်ရောၚ် သာ်ဝွံ မိစၠန်ထဝ် ညးဒးဒုၚ်ရုပ်တာလျိုၚ်ဂှ် ဂးရ။

“သွက်အဲ ဒးပလံၚ်ပရိုၚ် ကိစ္စမၞိဟ်မွဲတၠ ဒုၚ်ကေတ်လဝ်ကေါန်ဍုၚ်အမေရိကာန်ဂှ် တာလျိုၚ်အဲ ယုတ်ဒေက်ကၠုၚ် ဟွံမွဲပုဟ်၊ရုၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ပွိုၚ်ဍုၚ်ကီု၊ ရုၚ်က္ဍိုက်ပ် လဝက တံကီု၊ သ္ကိုပ်လဝက ပွိုၚ်ဍုၚ်တံကီု တီဒၟံၚ်သီုဖအိုတ်ရ။ ကိစ္စသရိုဟ်ပလီု ဒၞးဒပ်ဂှ် ဆေၚ်ကဵုကဏ္ဍ ဗၠာဲသၟိၚ်တံဏောၚ်တုဲ အဲပအပ်ကဵုရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်တုဲမံၚ်ရ။ ကိစ္စဏံ ဟွံဆေၚ်ကဵုအဲရောၚ် အဲဂိုၚ်ကေတ်လဝ်ဗီုဂှ်၊ ဒှ်သာ်ဂှ်ရ တၚ်နၚ် စုတ်လဝ်ဒုဟ် ထ္ၜးလဝ်ဒုဟ်ကဵုအဲ နကဵုတၚ်နၚ်တံဏံဂှ် ဍေံဟွံဍာံပုဟ် မိက်ဂွံဟီု” သာ်ဝွံ မိစၠန်ထဝ် ဂး။

ကောန်ကွာန်ကြေဝ်ဏာမွဲ ဒုၚ်ကေတ်လဝ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂှ် အဲဟဂွံတီလဝ်၊ ညးတာလျိုၚ် နူရုၚ်လဝက ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်မြဟ်တေံ ကော်သၟာန်သၟုက်ဍေံတုဲမှ အဲဂွံတီ၊ အခိၚ်မၞိဟ်ဂှ် အာတက်သရိုဟ်ပလီုဒၟံၚ် ဒၞးဒပ်ဂှ် သ္ကိုပ်ပၞာန်ရးအဂၞဲလေဝ် စိုပ်ကၠုၚ်ကွာန်တုဲ အဃောအဲကမၠောန်ထုဲမံၚ်၊ ကိစ္စဂှ် အဲစကာဏာ ဃံၚ်သ္ၚိစှ် (ဆယ်အိမ်မႉး) တုဲ ရပ်ဏာအယျၚ်ဂှ် အာပအပ်လဝ်ကဵု ရုၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကွာန်ကြေဝ်ဏာရဏောၚ် မိစၠန်ထဝ် ဂး။

လိက်ကဵုပရိုၚ် ဗဒိုအ်နူတာလျိုၚ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန် (တၞးဆာဲ)

ပ္ဍဲလိက်ကဵုနၚ်ပရိုၚ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်သာ်လဵုရောမ္ဂး “ ဂအာၚ်တိ နာဲလှမိုၚ် စဵုဒၞါလဝ် နကဵုသောတ်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ ဒုၚ်ကေတ်ကောန်ဍုၚ်အမေရိကာန် ပလီုပလာ်မံၚ်ဂှ် ဟွံကေတ်တာလျိုၚ်ကီု၊ ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဂှ် ဟွံမွဲကဵုသၞောဝ် မံၚ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲကွာန်လအ်ကဵုဂိတုတ္ၚဲတုဲ ဗ္ၜူကြာန်မံၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံကေတ်အရေဝ်၊ ဟွံပလံၚ်ပရိုၚ် သ္ပဟိုတ်သာ်ဂှ်တုဲ ကောန်အရာပ်မွဲတၠ အာတေၚ်ဗ္စိုပ်လဝ်ကဵု သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ရ၊ ဒၟါနူဂှ်ရ သွက်ဂွံဒိုအ်နူတာလျိုၚ်ဂှ် အလဵုအသဳ တွဵုရး ကဵုနၚ်စၞောန်ရ။

အတိုၚ်ဥပဒေကွာန်အရာပ် အခန် (၄)၊ ၝောံပိုဒ် (၁၇) ဂှ်မ္ဂး ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်တံ လုပ်တိတ်အာကၠုၚ်၊ စပ်ကဵုကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်တုဲ ပရေၚ်ဒဒှ်တၟေၚ်တၟဟ်နွံမ္ဂး ဒးပ္တိုန်ထ္ၜး ဂးလဝ်သာ်ဏံဂှ် သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်ဏံ ဟိုတ်နူဟွံဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုၚ်ဂှ်ဂှ်ရ ဒးဗဒိုအ်ထောံ နူတာလျိုၚ်ရောၚ် ဥူမျေအ်တာန်ဝေန် သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် နူအလဵုအသဳတွဵုရးမန် ဂးရ။

“နူရုၚ်ခရိုၚ်တေံ စကာကဵုစၟဳစၟတ်လဝ်၊ လ္တူကဵုစကာစၟဳစၟတ်လဝ်ဂှ် စရာဲဍာ်ဒကေဝ်ဍေံ ယုတ်ဒေက်မံၚ်၊ လ္တူယုတ်ဒေက်ဂှ်ရ ပိုဲတံ ဖျေံကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်၊ ဍေံဂှ် ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဟာ၊ ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ် ဟွံသေၚ်ဟာ၊ ဒုၚ်ကေတ်လဝ် ဒဒှ်ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်ဟာဟီုဂှ် နကဵုသ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်မွဲ မၞိဟ်မံၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအရာပ်ကွာန်ဇကုဖအိုတ်ဂှ် ဒးတီလဝ်ဏောၚ် ဣဏံဂှ် ပ္ဍဲဍေံတာလျိုၚ်နွံမံၚ်” ဥူမျေအ်တာန်ဝေန် ဂးရ။

ကမၠောန်ဗဒိုအ်ထောံ သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန် ညးဍုၚ်ကွာန်တံရုဲလဝ်ဗီုဏံဂှ် ဒှ်ကမၠောန်ပလီုပလာ် ပရေၚ်အုပ်လ္ဒမ်သၞောဝ်ဏောၚ် နာဲအကြိုၚ်ကေါန်ကွာန်ကြေဝ်ဏာ ဂးရ။

“ကမၠောန်ဏံဂှ် ဍေံဟွံဒှ်ကမၠောန် ကဵုဇြဟတ်ကဵုပရေၚ်အုပ်လ္ဒမ်သၞောဝ်တုဲ ဒှ်ကမၠောန်ပလီု ပရေၚ်အုပ်လ္ဒမ်သၞောဝ်ဏောၚ် အဲစှေ်စိုတ်ဗီုဂှ်၊ သ္ကိုပ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ကောန်ကွာန်တံ စှေ်စိုတ်တုဲ ရုဲပ္တိုန်လဝ်ဂှ် ပလှ်ထောံ ဟွံသေၚ်ကဵုလၟေၚ်သၞောဝ်ဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်” နာဲအကြိုၚ်ဂးရ။

စပ်ကဵုကိစ္စဏံတုဲ ပ္တိုန်လိက် တေၚ်ဗ္စိုပ်ကဵု ကၠတ်ထဝ်တွဵုရးမန်ဏောၚ်၊ တုဲတှေ် ကောန်ဒေသ ဂအုံကွာန်ကြေဝ်ဏာတံ မၞိဟ်ၜိုတ်လ္ၚီပြၚ်ၚ် က္တဵုထ္ၜးဆန္ဒကီုဏောၚ် သာ်ဝွံ ဂွံတီကေတ် နူကောန်ဒေသတံရ။

ပ္ဍဲဂအုံကွာန်ကြေဝ်ဏာဝွံ ကွာန်ကြေဝ်ဏာ၊ ကွာန်ကအ်ဆုကၠ၊ ကွာန်ကအ်ဇြဲ၊ ကွာန်ကအ်ဇၞော် သာ်ဝွံလုပ်အဝေါန် (၄) ကွာန်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ် နွံ (၂၈၀၀) ပြၚ် မိစၠန်ထဝ်ဝွံ စနူသၞာံ ၂၀၁၆ တေံတုဲ ယိုက်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်လဝ် တာလျိုၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ် နူကောန်ဒေသတံကီုရ။