နာဲတိုၚ်ပ္ကဴဍုၚ်
ဍုၚ်ပိုဲဂှ် ဒှ်ဍုၚ်စမ်ၜတ် ဗၞတ် (၇၀) သၞာံယျရောၚ်။ အရာပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ဂှ် စမ်ၜတ်ကဵု ခေတ်သဵုယှေဝ်လေတ်တုဲ ဍုၚ်ဂှ် ဝါတ်ဒိုက် စိုပ်အာ ဂတာတိရ။ လက္ကရဴဏံ ထပ်စုတ်ကဵု ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်ပၠန်တုဲ ဍုၚ်ဂှ် အိုတ်အးအာ၊ မၞိဟ်မွဲဂကောံဍောတ်ဂှ် လောဲအာ ပ္ဍဲကဵုဂၠးကဝ်ဏံရ။ လောန်ကၠုၚ် ပွိုၚ် (၁၀) သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ရမျာၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ အာတ်မိက်ကၠုၚ် သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ကၠးမံၚ်ရ။ ဆဂး စမ်ရံၚ်ကၠာ ဂးပၠန်ရ။
လညာတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လတူကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်
တ္ၚဲဏံ စပ်ကဵုအရာ ဟီုဂးမံၚ် စမ်ၜတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် (ဝါ) ဖေဝ်ဒရေဝ်စမ်ၜတ် (စံပြဖေဝ်ဒရေဝ်) ဂှ် လပါ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကဵုအခေါၚ်ကၠောန်တုဲ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ဂစာန်ကၠောန်ပတိုန်ရောၚ် ဂွံပရိုၚ်ရ။ ဗီုလဵုကၠောန်ရောဂှ် တီဟွံကၠးရ။ ဆဂး တီကၠးမွဲသာ်ဂှ်မ္ဂး ဖေဝ်ဒရဴစမ်ၜတ်ဂှ် ၜက်တိတ်အာ နူကဵု သၞောတ်ဝ် (၂၀၀၈) ဟွံဂွံဂှ် တီကၠးမံၚ်ရ။
ကလေၚ်ရံၚ်အာဝၚ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု သ္ကိုပ်ပၞာန်ဗၟာတံ စိုတ်ဓာတ်ဟွံသၠဲလး လတူကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ ပြသၞာပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်မံၚ် စဵုကဵုတ္ၚဲဏံရောၚ်။ စကာကၠုၚ် ဝါဒမဟာဂကူဗၟာ၊ ဝါဒတၠအဝဵုပၞာန်တုဲ ဗတိုက်ကၠုၚ် လတူကောန်ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်ရ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် က္လေၚ်ရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးတုဲ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ကတဵုဒှ်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၇၀) သၞာံပြၚ်ရောၚ်။
တ္ၚဲဏံလေဝ် ပၞာန်ဗၟာတံ ဆက်တုဲ သ္ပမာန် လတူကောန်ဍုၚ်အရၚ် သၟးဟွံသေၚ်၊ လတူဂကူဗၟာဍေံတံ ညးမဒစဵုဒစးကဵုဍေံတံ ဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ရ။ လၟုဟ် ဍေံတံ စံၚ်မံၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂကူဗၟာတံ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ အခိၚ်ထပိုတ် (၄) ထပိုတ် မန်ပိုဲတံ ကေၚ်ဒးကၠုၚ်လဝ်တေံရ။ မိက်ဂွံဟီုဂှ် ဗၟာဍေံတံကဵုဍေံတံလေဝ် စိုတ်ဓာတ်ဍေံ ဟွံသၠဲလးတှေ် လတူကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် သ္ၚောဲကွေံရ။
အတိုၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဟီုဂးမံၚ် အခိၚ်တ္ၚဲဏံဂှ်မ္ဂး ဍေံတံ ဆက်ထိၚ်ဒဝ်လဝ် သၞောတ်ဝ် (၂၀၀၈) ဏံတုဲ ပၞာန်ဗၟာတံ ကေတ်အဝဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ရောၚ်။ တုဲပၠန် သွက်တွဵုရးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် ကဵုအခေါၚ်ညိညရောၚ်။ ကဵုသၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ထိၚ်ရပ်လဝ်ဇုက် နူကဵုဗဟဵုတေံရောၚ် ဂးရ။ သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ရပ်လဝ်ဇုက် လက္ကရဴ၊ ထိၚ်လဝ်အဝဵုဟီုဂှ် သၞောတ်ဝ်ဖေဝ်ဒရေဝ် ဟွံသေၚ်ရ။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မိက်ဂွံစမ်ၜတ်ရံၚ်ဟီုဂှ် မိက်ဂွံစမ်ၜတ်ရံၚ် သာ်ဏံရ။ ဟီုဂှ်ရ ဍေံဟီုကၠုၚ် ‘ဖေဝ်ဒရေဝ်စမ်ၜတ်’ သာ်ဂှ်ရ။ ဒးဟီုတပ်ပ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵု ဟွံမိက်ကဵုဖေဝ်ဒရေဝ်တုဲ ကဵုစမ်ဝေၚ်ရောၚ်။
က္လေၚ်ရံၚ်ဝၚ် ကၟိန်ဍုၚ်ဏံ
အတိုၚ်အရေဝ်ဗၟာမ္ဂး ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဍေံကော်စ ‘ပြည်ထောၚ်စု’ ရ။ ‘စု’ ဂှ် စန်ပကောံလဝ်ကၟောန်န် ဒက်လဝ်ကဵုဇုက်ရ။ အတိုၚ်အရေဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကချေၚ်မွဲတၠ ဟီုဗျိဝေၚ်မ္ဂး ‘သြော် ပြည်ထောၚ်စု ပြည်ထောၚ်စု ချၚ်းပြည် ကချၚ်ပြည် မွန်ပြည် ကရၚ်ပြည် ရခိုၚ်ပြည် ရှမ်းပြည်တွေ အားလုံးကို စုပြီးတော့ ထောၚ်ထဲ ထည့်ထားပါလား’ ရဴဝွံ နကဵုရမျာၚ်ကချေၚ် ဟီုအရေဝ်ဗၟာဂှ် ဟီုရ။ စန်ပကောံလဝ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံတုဲ တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စုတ်လဝ် ပ္ဍဲထံၚ်ရ။ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ချဳဟွံဂွံရ။
ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ကာလ ပၞာန်ဂၠးကဝ် အလန်ဒုတိယတေံတုဲဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂၠိုၚ်ၚ် ကလိဂွံဗၠးၜး နူကဵုအၚ်္ဂလိက်တံဂှ် ဍုၚ်ဂလာအေန်ဒိယျ၊ ဍုၚ်မလေဝ်ယှာကဵု ဍုၚ်ဗၟာတံ ပါလုပ်ရ။ ဆဂး ဍုၚ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ် ပြသၞာအပ္ဍဲဍုၚ် ဟွံကတဵုဒှ် ဗီုကဵုဍုၚ်ဗၟာရ။ မုဟို်တ်တှေ် ညးတံဖျေံလဝ်ဗီုဒးမံၚ်တုဲ ညးတေံ ဖျေံလဝ်သၞောတ်ဝ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဇေတ်တ်ရ။
ဍုၚ်ဂလာအေန်ဒိယျဂှ် ဂကူဂၠိုၚ်နူကဵု ဍုၚ်ဗၟာရ။ အရေဝ်ဘာသာလေဝ် ဂၠိုၚ်ရ။ ရှေ်သှေ်သာသနာလေဝ် ဂၠိုၚ်ကဵု ဗီုရ။ ဆဂး သွက်ဂကူဇၞော်ဇၞော် လၟိဟ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ၚ်တံဂှ် ပါ်ကဵုဍုၚ်တုဲ ဂကူညးကဵုညး ကဵုအုပ်ဓုပ်ညးသကအ်ရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ဂလာဂှ် လိက်ရုၚ် သွက်ဒေသညးကဵုညး ဂွံစကာအာဂှ် နွံတဴမံၚ် (၃၀) ဂကူပြၚ်ရ။ လိက်ပရိုၚ် အရေဝ်ဘာသာ ဟွံတုပ်သၟဟ်ညးသကအ်၊ ထဳဝဳ TV အရေဝ်ဘာသာ ဟွံတုပ်ညးသကအ်ဂှ် နွံံမံၚ် ဗၞတ် (၁၀၀) ဂကူရ။ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် နွံမံၚ်သ္ကုတ်လပါ်ဗၟံက် ဆက်စပ်ကဵုပယျဵုဍုၚ်ဗၟာ မပ္တံကဵု ဂကူမဳသဵုရာမ် ဂကူမဏိပူရကဵု ဂကူအာသာမ်တံဂှ်လေဝ် တွဵုရးညးကဵုညး ညးအုပ်ဓုပ်ကေတ်တ်ရောၚ်။
အခိၚ်ဍုၚ်ဗၟာ ဂွံဗၠးၜးတၟိတေံဂှ်လေဝ် ဗီုပြၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဟွံတၞဟ်ခြာနူကဵု ဍုၚ်ဂလာအေန်ဒိယျကွေံကွေံတုဲ ဒက်ပတန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ထေက်ရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အၚ်္ဂလိက်တံ ညာတ်ကေတ်တုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၟာတံ စှေ်စိုတ်တုဲဂှ်ဟေၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ သေံဇၞော် (ရှမ်း) ကဵု ကရေၚ်ဍာဲတံ ကေတ်ဗၠးၜးမွဲစွံကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၟာတံရ။ လၟုဟ် က္လေၚ်သၟာန်စမ်ရံၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံမ္ဂး ‘မှာကွေံရ’ ညးတံ က္လေၚ်ဟီုရောၚ်။
သဘာဝကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် တွဵုရးတၟိတၟိတံ မံက်တွဵုရ။ ဍုၚ်ဂလာအေန်ဒိယျဂှ် ကြဴနူကဵု ဂွံဗၠးၜးတုဲဂှ် တွဵုရးတၟိတၟိတံ မံက်အာ (၁၀) တွဵုရးပြၚ်ရောၚ်။ ဆဂး အခိၚ်ဂွံဗၠးၜးတုဲ မန်၊ ကရေၚ်ကဵု ရခေၚ်တံ အာတ်ကၠုၚ်တွဵုရးဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၟာတံ ဖန်ဗဒှ်ကဵု ပေဲါပၞာန်ရ။
မုဟိုတ် ဒးစမ်ၜတ်မံၚ်ဏီရော?
အတိုၚ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် ဗွဲလတူတေံဂှ်ရ ပၞာန်ဗၟာတံဂှ် ကြဴနူကဵု ဍေံတံပလီုထောံ သၞောတ်ဖေဝ်ဒရေဝ် နူကဵု သက္ကရာဇ် (၁၉၆၂) သီအဝဵုတုဲဂှ် ဍေံတံ ဟွံက္လေၚ်ကဵု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံရ။ ဖန်ဗဒှ်ပတိုန် သၞောတ်ဝ် (၁၉၇၄) (၂၀၀၈) တုဲ သွက်ဂွံမံၚ်အာ သၟဝ်ဍေံတံ လအိတ်အာယုက် လၟိုန်ကာလဂှ် ဖန်ဇန်ကၠုၚ်ရ။ သရုပ်ဝွံ ပေဲါပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ် သကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ရ။
တ္ၚဲဏံ ဖေဝ်ဒရေဝ်စမ်ၜတ် (စံပြဖက်ဒရယ်) ဂှ် ဍေံမံက်အကြာဂကူမန်ပိုဲတံရ။ မုစမ်ၜတ်ရော ဟွံတီရ။ မုအခေါၚ်အရာသၠးပွးလေဝ် ဟွံကဵုရတှေ် မုစမ်ၜတ်ဝေၚ်ဗီုလဵုရော။ သွက်ဂွံပတန်ဍုၚ်မန်ဂှ် လိက်မန် မန်စကာ၊ အရေဝ်မန် မန်ဟီု၊ တိမန် မန်အုပ်ဓုပ်၊ ဘာမန် မန်ဗတောန်၊ ကဝ်လိက်မန်/တက္ကသိုလ်မန် မန်ပတန်ကေတ်တံဏံဂှ် သ္ပကဵုသမ္တီတုဲရ။ စေတနာဍာံမ္ဂး သ္ပစၟတ်သမ္တီညိ။ ဟွံဒးစမ်ရ။ ယဝ်ရ စေတနာထတ်နူဏံတှေ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ တိတ်နူတိဍာ်မန်တုဲ ဒၞာဲဂှ် ပအပ်ထောံကဵု ဒပ်ပၞာန်မန်မ္ဂး တုဲမံၚ်ရ။
မုဟိုတ်ရော? ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ သီကေတ်လဝ်တိဍာ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တုဲ တီမံၚ်ရှ်သာ ဟွံမိက်ဗၠးတဲတုဲ ဟွံကဵုပရေၚ်ဗၠးၜးညးတံရ။ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ်လေဝ် ပၞာန်ဗၟာတံ ကဵုအခေါၚ်အရာ တွဵုရးညးကဵုညး ဒက်ပတန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရေဝ်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရောၚ် ပတှေ်ကေတ်လဝ်ရ။
ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် ‘အေအေ’ တံဂှ် ဒေံါလဝ်ပန်ပှော်တုဲ သၠဲပတိတ်မံၚ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ပရေၚ်သၞောဝ်ဓရ် ညးတံ သိုက်က်တုဲ ရုၚ်အုပ်ဓုပ် ရုၚ်သၞောဝ်ဓရ် အလဵုအသဳပၞာန်ဂှ် ဂကူရခေၚ်တံ ဟွံအာတုဲ လ္ၚုအာရ။ ဂကူချေၚ်၊ ကချေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲကဵု ကရေၚ်တံဂှ် အဃောဒပ်ပၞာန်ဗၟာတံ ယှုက်ထုဲ ဗတိုက်မံၚ် ပဳဒဳအေပ်ကဵု အလဵုအသဳအေန်ယူဂျဳဂှ် တိဍာ်ညးကဵုညး ဒၞာဲဒပ်ပၞာန်ဗၟာသီလဝ်ဂှ် က္လေၚ်ဗတိုက်ကေတ်တုဲ ပတန်အဝဵုညးတံ (၃) တန်ရ။ ဗော်ပၠန်ဂတးသေံတံဂှ် ထကးပြးညးသကအ်တုဲ စၞးဒးပန်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ဇကုကဵုဇကု ပန်မံၚ်ညးသကအ်ရ။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် စိုတ်ဓာတ်မဟာနွံမံၚ်တုဲ ဖေက်ဂကူပလံၚ်၊ ဂကူပအိုဝ်၊ ဂကူဝတံ ပါ်တိတ်အာတွဵုရးတုဲ ဗက်ဒၞာမံၚ်ရ။
အကြာဂှ်မ္ဂး ဂကူမန်ဂှ် တၟေၚ်အိုတ်ရ။ တက်ကျာကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ဟီုဂးတိုန် ဖေဝ်ဒရေဝ်စမ်ၜတ်ရ။ ဇကု မုလေဝ် ဟွံဒးပတိတ်လွဳမွဲသာ် ဖျေံကၠုၚ်မူ ‘ၜိုတ်ဍေံကဵုကေတ်ရလေဝ်’ ဂးရ။
