မၚ်မွဲ – စပ်ကဵုပရူပရာမွဲမွဲ ဒးဇီုကပိုက်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် ဟွံကဵုသမ္တီ ကဵုsညးဍုၚ်ကွာန် ၊ ဟွံသၟာန်ပၟိက်ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန်မွဲသာ် ပ္ဍဲကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ဂိတုအံက်တဵုဗါ (၂၉) ဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော် ပၟတ်ဓာတ်လလဳ (လျှပ်စစ်စွမ်အား ဝန်ကြီးဌာန) နူကဵုအလဵုအသဳတံ လလောၚ်တြးပ္တိတ် သွက်သ္ဂောံကံက်သၠုၚ်ပ္တိုန် ၚုဟ်မး သုၚ်စောဲပၟတ်ဓာတ်လလဳ ဗၞတ်ၜါဆ နူကဵုမကံက်ဒၟံၚ် ၚုဟ်မးတြေံတေံရ။
ၚုဟ်ပၟတ်တအ်ဂှ် မွဲဒေသကဵု မွဲဒေသ ဒးကဵုၚုဟ်မး ဟွံတုပ်ညးသ္ကအ်ရ။ လ္ပာ်ဒေသရခေၚ် ကေုာံ ရးတၞၚ်သဳတေံဂှ် ဒၞာဲလ္ၚဵု ဒးကဵုမံၚ် ၚုဟ်ပၟတ် မွဲယူနေတ် (၄၀၀) ဒ္ကေဝ် နွံမံၚ်ရ။ သၠုၚ်ပ္တိုန်ၚုဟ်လ္ပာ်ဏအ်တုဲ သြန်ပဵုတိတ် နူဏအ်ဂှ် သွက်ဂွံအာကၠောန်ဗပေၚ်အာ ဖောအ်ဗြေဝ် လ္ပာ်ဒေသတေံရောၚ်။
ၜိုန်ဂှ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်တံ သၠုၚ်ပ္တိုန်ၚုဟ်မး စကာပၟတ်ဓါတ်လလဳဂှ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ဒေသ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လ္ဂုၚ်၊ ဍုၚ်အၚ်ဝတံဂမၠိုၚ် ဒုၚ်တဲဟွံမာန် ကလိုက်ကမဵုတိုန်တုဲ ဒၞာဲလ္ၚဵုဂှ် သီုကဵုဍေန်ပၞာၚ် ထ္ၜးကၠုၚ်ဆန္ဒလ္တူဂၠံၚ်အိုတ်ရ။
“ဌာနဝန်ဇၞော် ပၟတ်ဓာတ်လလဳဝွံ ကိစ္စသၠုၚ်ပ္တိုန်ၚုဟ်မး စကာပၟတ်ဓာတ်လလဳဂှ် ဗွဲကိုပ်ကၠာ သ္ဒးသောၚ်ကလးကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ထေက်ရောၚ်။
ဟွံသောၚ်ကလးမွဲသာ် ကၠောန်သ္ပဗီုဏအ်ဂှ် အဆက်အာဲကၟာဲ သၞောတ်တၠအဝဵု ဟွံအိုတ်ဏီရောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်ဝွံ မၞိဟ်ဒစဵုဒစး ဟွံသေၚ်ရ။ သောၚ်ကလးတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ယဝ်ရကၠိုဟ်အာမ္ဂး ညးတအ် ဟွံဒစဵုဒစးရောၚ်” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဗော်အေန်အယ်ဒဳ ဒဝ်အံၚ်သာန်သုကျဳ ဟီုလဝ် ပ္ဍဲပေဲါ သောၚ်ကလးပရိုၚ်မွဲရ။
ဗီုပြၚ် သၠုၚ်ပ္တိုန် ၚုဟ်မးသုၚ်စောဲ ပၟတ်ဓါတ်လလဳဂှ် ပၟတ်သုၚ်စောဲသ္ၚိ နူကဵုမွဲယူနေတ် စဵုစိုပ် (၁၀၀) ယူနေတ်မ္ဂး အတိုၚ်ၚုဟ် တြေံ ဒးကဵု မွဲယူနေတ် (၃၅ ဒ္ကေဝ်) ၊ ဂၠိုၚ်အာ နူ (၁၀၀) ယူနေတ်မ္ဂး ဒးကဵု မွဲယူနေတ် (၅၀ ဒ္ကေဝ်)ရ။ ယဝ်ရ သုၚ်စောဲ ပ္ဍဲကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မ္ဂး ပွိုၚ်မွဲဂိတု သုၚ်စောဲ မွဲယူနေတ် စဵုစိုပ် (၅၀၀၀) ယူနေတ်မ္ဂး ဒးကဵု မွဲယူနေတ် (၁၀၀ ဒ္ကေဝ်) ၊ ဂၠိုၚ်အာနူ (၅၀၀၀) ယူနေတ်မ္ဂး ဒးကဵု မွဲယူနေတ် (၁၅၀ ဒ္ကေဝ်) ရောၚ် နူကဵုဂကောံတရး ပၟတ်ဓာတ်လလဳဍုၚ်လ္ဂုၚ် (YESB) တအ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
“ သၠုၚ်ပ္တိုန်ၚုဟ်မးၜိုတ်ဏအ်ဂှ် ဟွံဇီုကပိုက်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ်ရ။ ဇီုကပိုက်ဒး တၠကမၠောန်ရုၚ်စက် ၊ တၠပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တအ် ဗၞုတ် (၄၀၀၀) တၠဟေၚ်ရ။ ညးဍုၚ်ကွာန် ဟွံဂွံပၟတ်ဏီ ဗၞတ်(၇၀) က္ဍိုပ်ကၠံ သွက်ဂွံဂွံပၟတ်ဂှ် နွံပၟိက်ကဵုစရိတ်ရ။ မၞိဟ်ထ္ၜးဒၟံၚ်ဆန္ဒဂမၠိုၚ်တအ်လေဝ် သ္ပစၞးကုညးဂှ်တုဲ ထ္ၜးမံၚ်ဆန္ဒရောဂှ် မိက်ဂွံသၟာန်ရ” သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဂကောံတရး ပၟတ်ဓာတ်လလဳဍုၚ်လ္ဂုၚ် ဟီုတိုန်ရ။
ဟိုတ်နူသၠုၚ်ပ္တိုန် ၚုဟ်မးဏအ်တုဲ လက္ကရဴ မုဗက်ကၠုၚ်ရော ဟီုမ္ဂး ၚုဟ်ကပေါတ်စသုၚ်တအ် ဗက်သၠုၚ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဟီုရ။
ၚုဟ်ကပေါတ်စသုၚ်သၠုၚ်မ္ဂး ညးဍုၚ်ကွာန် ကၠောန်မွဲတ္ၚဲစမွဲတ္ၚဲ သဇိုၚ်လ္ဒေါဝ်တအ်ဟေၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ဒဒိုက်မာန်ရောၚ် သၟာလ္ၚတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ် ချပ်ပါ်ပဲါ ညာတ်ကေတ် သာ်ဂှ်ရ။
ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ သုၚ်စောဲမံၚ်ဇြဟတ်ပၟတ်ဓာတ်လလဳဝွံ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ (၂၀၁၀) တေံဂှ် ဇြဟတ် (၁၄၂၀) မဂ္ဂါဝါပ်ရ။ ဗွဲကြဴ သၞာံ (၂၀၁၃) ဏအ် အခိၚ်ကသီု သုၚ်စောဲဇြဟတ်ပၟတ် (၂၈၆၀) မဂ္ဂါဝါပ် နွံကၠုၚ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ် အခိၚ်ကညၚ် သၞာံ (၂၀၁၄) တေံမ္ဂး သုၚ်စောဲ ကၠုၚ်ဇြဟတ်ပၟတ် (၂၃၇၀) မဂ္ဂါဝါပ်ရောၚ် ကၟော်လဝ်ကီုရ။
ဟိုတ်ပရူဏအ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တေံလေဝ် ညးစၞးကၠတ်ထဝ်မွဲတၠ ပ္တိုန်ဂလာန် ချပ်သဳကၠဳလဝ် ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ် နွံတုဲ ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန် ရမျာၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် နွံကၠုၚ်မံၚ်တအ်ဂှ် ဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုအာရောၚ်ဂှ်လေဝ် သဳကၠဳလဝ်နွံရ။ ဟိုတ်သာ်ဂှ်ရ ကိစ္စပွမသၠုၚ်ပ္တိုန်ၚုဟ်ကံက်သုၚ်စောဲပၟတ် မွဲအသိၚ်ဓဝ်ဝွံ အပ္ဍဲပွိုၚ်သၞာံဏံ နကဵုကၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်တံ မ္ဒးထိၚ်ပဒေံါလဝ် မွဲချိုန်ခဏတုဲ ကြက်စိုပ်ကၠုၚ်သွက်သၞာံဘဏ္ဍာဂတတေံမ္ဂး ဆက်သဳကၠဳပၠန်ရောၚ် သာ်ဝွံ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်နွံဂှ်ရ ၚုဟ်မးပၟတ်ဓာတ်လလဳ သၠုၚ်တိုန်ဟာ (ဟွံသေၚ်တှေ်) ဆက်နွံအာအတိုၚ်သၞောတ်တြေံရဟာဂှ် ဒးမၚ်ကျောဝ်ဗဵုမံၚ်ဏီရ။