Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

နဲကဲစဵုဒၞာအန္တရာယ်ပရိုၚ်ပတောံကဵု နဲကဲပိုဲဒးသ္ပထေက် သွက်ဘဝပိုဲ

စဵုဒၞာအန္တရာယ်ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဟီုဂှ် ဒှ်စဵုဒၞာသွက်ပိုဲသၟးဟွံက တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စဵုဒၞာသွက်မၞိဟ်တအ် ညးဂမၠိုၚ်ဟေၚ်ရ။ စဵုဒၞာပရိုၚ်ပတောံဂှ် ဒှ်အထံက်အပၚ် သွက်ဂွံဂီုကၠီုဘဝဇကု သီုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုကဵုပညာကဵုလညာတ် လ္တူပရိုၚ်ပတောံဂမၠိုၚ်ကီု နဲကာဲဒးဝေၚ်ပဲါထေက်တအ်ဂှ် ပိုဲတအ်ဒးပါ်ပရအ်ညးသ္ကအ်ထေက်ရ။

စပ်ကဵုကိစ္စပရိုၚ်အလီ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်တအ်တုဲ ကောန်ၚာ်သၟတ်တအ်လေဝ် ဇြဟတ်ကူချပ်ပါဲပါ်ဍိုန်လျမံၚ်ဏီဂှ်ရ ရဲကၠောန်ဗဒှ်ပရိုၚ်ပတောံတအ် ကေတ်စအခေါၚ်အရာ လ္တူသၟတ်တအ်တုဲ ဖန်ဗဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ် ပရိုၚ်ပတောံတအ်ဂှ် အိုတ်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ သၟတ်တအ်ညးဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံတီပရိုၚ် ဍာံဟွံဍာံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ် ဒး ဂွံချပ်ဗစာဒးတုဲ ပတိုန်ထ္ၜးကဵု ပရိုၚ်ကဵုပညာ သွက်သၟတ် တအ် မွဲကဏ္ဍရ။

photo – Google

စဵုဒၞာအန္တရာယ်ပရိုၚ်ပတောံ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဟီုဂှ် ဒှ်စဵုဒၞာသွက်ပိုဲသၟးဟွံက တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စဵုဒၞာသွက်မၞိဟ်တအ် ညးဂမၠိုၚ်ဟေၚ်ရ။ စဵုဒၞာပရိုၚ်ပတောံဂှ် ဒှ်အထံက်အပၚ် သွက်ဂွံဂီုကၠီုဘဝဇကု သီုမၞိဟ်ဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုကဵုပညာကဵုလညာတ် လ္တူပရိုၚ်ပတောံဂမၠိုၚ်ကီု နဲကာဲဒးဝေၚ်ပဲါထေက်တအ်ဂှ် ပိုဲတအ်ဒးပါ်ပရအ်ညးသ္ကအ်ထေက်ရ။

နဲကဲလဵုပိုဲတအ် ဒးဗ္တောန်ထ္ၜးကဵုလညာတ်ထေက်ရောဟီုတှ်ေ သောၚ်ကလးနကဵု(၃)တၚ်ဏံရ။ ပ္ဍဲတၚ်(၃)တၚ်ဏံလေဝ် စပ်ကဵုပါဲပါ်လ္တူပရိုၚ်ပတောံဂှ် ကိစ္စေဇၞာ်မံၚ်ရောၚ် စှ်ေစိုတ်ရ။

(၁) ပရိုၚ်ကောလဟာလ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ပြးတိတ်မံၚ်တအ်ဂှ် ကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကဵုသၟတ်တအ်ဂမၠိုၚ်ကီု ညံၚ်ဂွံဂၠာဲကဵုနဲကဲ ညံၚ်သွဟ်ဍေံမာန်ဂှ်ပိုဲဒးကဵုလညာတ်ကီု။

(၂) ကၠာဟွံဂွံ ပါ်ပရအ်ပရိုၚ်ဂှ်ဏီ စၟဳစၟတ်ရံၚ် စိုတ်ဒးဒုၚ်စသိုၚ်လ္တူပရိုၚ်ဂှ်ကီု။

(၃) ပရိုၚ်ဂှ်ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်ကေတ်လဝ်ဟာ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်၊ပရိုၚ်အလီရဟာ၊ ဗီုလဵုပိုၚ်ခြာနွံ၊ ဗီုလဵုဟွံတုပ်သၟဟ်ဂှ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ရောၚ်။

တၚ်(၁) ပရိုၚ်ကောလဟာလ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ပြးတိတ်မံၚ်တအ်ဂှ် ကောန်ဇာတ်ဇကုကီု၊ ကဵုသၟတ်တအ်ကီု ညံၚ်ဂွံဂၠာဲနဲကဲ သွဟ်ဍေံမာန်ဂှ် ပိုဲဒးကဵုလညာတ်ဟီုဂှ် ပိုဲတအ်ကေတ်လဝ်ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ် လ္တူလပှ်ကျာမွဲပိုဒ်တုဲ သၟာန်စမ်ရံၚ်ကောန်ဇာတ်ဇကုညိ။ ပရိုၚ်ဏံဂှ် ချုလဝ်ကဵုညးဂှ်ရော။ တုဲပၠန် ညးဂှ်ရဲဖန်ဗဒှ်လဝ်ရော။ ပရိုၚ်တမ်ရိုဟ်ဏံဂှ်ပတှ်ေစဂွံမံၚ်ရဟာ၊ ဒှ်ဍာံမာန်ဟာ ဒးကဵု ဍေံတအ်ချပ်ဗစာ ပါ်ပဲါတုဲ ဒးကဵုဆက်ဂၠာဲသွဟ်ပရိုၚ်ဍာံ ဟွံဍာံဂှ်ရောၚ်။

တၚ်(၂) ကၠာဟွံဂွံ ပါ်ပရအ်ပရိုၚ်ဂှ်ဏီ စၟဳစၟတ်ရံၚ် စိုတ်ဒးဒုၚ်စသိုၚ် လ္တူပရိုၚ်ဂှ်ကၠာဟီုမ္ဂးဂှ် ပရိုၚ်ဂှ်ချူလဝ် ညံၚ်စိုတ်ဒေါသဂွံတိတ်ကီု၊ စိုတ်ဖေက်ဂွံလုပ်ကၠုၚ်ကီု၊ စိုတ်ဍောတ်တိုန်မံၚ်တအ်ဂှ် ဒှ်ပရိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်မွဲတုဲ သ္ဂောံဒှ် ညးမွဲကဵုမွဲ မေတ္တာဂွံလီုလာ် ဂွံဍူညးသကအ်ဟေၚ်ရ။ ပရိုၚ်မွဲမွဲ ဆေၚ်စပ်မံၚ်ကဵု အရီုစိုတ်ပိုဲတအ်ဏောၚ်ဒှ်တှ်ေ ကၠာဟွံဂွံပါ်ပရအ်ဏီဂှ် ပရိုၚ်တမ်ရိုဟ်ဏံဂှ် မံက်ကၠုၚ်နူလဵုရောဂှ်လေဝ် ဒးစွံသတိရ။ တုဲပၠန်ယဝ်ရပရိုၚ်ဏံပြးတိတ်အာမ္ဂး မုဂုဏ်ဖဵုဍေံနွံရော၊ ဇီုကပိုက်မံၚ်ကဵုသွက်ညးတၞဟ်ရဟာဂှ်လေဝ် ဒးကူချပ်ပါဲပါ် စၟဳစၟတ်ရံၚ်စိုတ်ပိုဲတုဲကၠာညိ။

တၚ်(၃) ပရိုၚ်ဂှ်ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်ကေတ်လဝ်ဟာ၊ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်၊ပရိုၚ်အလီဟာဂှ် ဗီုလဵုဟွံတုပ်သၟဟ်မံၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ထေက်ဟီုဂှ် ပရိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်တအ်ဝွံ တၚ်နၚ်ဍေံဗၠေတ်မံၚ်တုဲ ရန်တၟံလဝ် သွက်ဂွံဒှ်ဘဲအန္တရာယ်ရ။ ပရိုၚ်ဗၠေတ်တ်ဟီုဂှ် တၚ်နၚ်ဍေံၜိုန်ရဗၠေတ်မှာမံၚ်ကီုလေဝ် သွက်ဂွံဒှ်အာ အန္တရာယ်တိုက်ရိုက်ဂှ် ရန်တၟံကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ဟွံသေၚ်ရ။ တုဲတှ်ေမွဲသာ်ပၠန်ဂှ် ပရိုၚ်ဟွံပေၚ်စိုတ်မွဲမွဲသာ်တအ်ဂှ် ကေတ်လဝ်တၚ်နၚ်ပရိုၚ် ဒးဒးတအ်တုဲ ကၠောန်ဖန်ဗဒှ် ညံၚ်ဂွံဒှ် ဘဲအန္တရာယ်ကဵုပိုဲတအ်မာန်ရ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ပိုဲတအ် ဟွံညိၚ်ဏီဂှ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ ပရိုၚ်ပတောံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် လ္တူSocial Mediaဂှ် ပိုဲဂွံဆဵုကေတ်ဒၟံၚ်ရ။ ညံၚ်စိုတ်ဟွံဂွံလုပ်စအာ လ္တူပရိုၚ်ပတောံဂှ် ပိုဲဒးစွံသတိရောၚ်။ စိုတ်ပိုဲညံၚ်ဟွံဂွံဇွောဝ်ဗက်အာ လ္တူပရိုၚ်ပတောံဂှ် ပိုဲတအ်ဒး တီကၠိုဟ်လဝ်ပရေၚ်ကဵုပညာကဵုပရောပရာပရိုၚ်ပတောံတအ် ဂၠိုၚ်ၚ်ရ။ စဵုဒၞာဘဲအန္တရာယ် ပရိုၚ်ပတောံဂှ်တုပ်တဴညံၚ်ရဴ စဵုဒၞာဘဲအန္တရာယ်သွက်ဘဝပိုဲတအ်ကီုရောၚ် ပတိုန်ထ္ၜးဏာရ။

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.