အစေဝ်ဍောတ် ၊ ဍုၚ်ကၟာဝက် (ရးဇြာ)
ဆေၚ်စပ်ကဵုဝၚ်တှေ် ဝၚ်မန်၊ ဝၚ်ဗၟာ (ဝၚ်ကၟိန်ဍုၚ်)၊ ဝၚ်ဂၠးတိတံဂှ် ကေၚ်ဗှ်လ္ၚတ်လဝ် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် နွံကီုရ၊ ပ္ဍဲဝၚ်အိုဿီုတံဂှ်မ္ဂး ပရောဒဒှ် ရဲဍုၚ်ကွာန်တံ မံၚ်စံၚ် စသုၚ် ဒိုက်ကီု သိုက်ကီုဂှ် ဟွံကေၚ်ဆဵုသက်က်ရ၊ ချူဝၚ်ဟီုမ္ဂးဂှ် အ္စာချူတံ ဒးချူဗီုဇာတ် ဗီုဝတ္ထုကီုတုဲ ဒးဂၠာဲကောန်သၟိၚ် ညးမဒှ်တိုၚ်ခဳမွဲတုဲမှ ချူဂွံဂှ် သဘာဝရ၊ ပ္ဍဲအရာဂၠာဲကောန်သၟိၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဇာတ်ဝွံ ဂွံကပှ်ပ္တိုန်နၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠဂှ် ရုဲစှ်ဝါတ်ဒၟံၚ်တုဲ ညးမအုပ်ဓုပ်လဝ်ဍုၚ်၊ ညးမဒှ်ဨကရာဇ် ပိုၚ်တိပိုၚ်ဍာ်ဂှ် စွံထောံ ဒၞါဲကောန်သၟိၚ်ဝေၚ်ဇာတ်မ္ဂး လောဲသွာအာရ၊ ယဝ်ချူပရော တၠအဝဵု သၞောတ်ပဒေသရာဇ်ပိုၚ်ပြဳလမျီု (လမျီုအဝဵုကၟိန်ဍုၚ်,လမျီုညးဍုၚ်ကွာန် နွံပ္ဍဲတဲညးတေံဖၟိုတ်-သက်ဦးဆံပိုၚ်) တေံမ္ဂး အတိုၚ်ဆဵု အတိုၚ်မိၚ် ဒဒှ်ဍာံဍာံတံဂှ် ယဝ်ဒှ်ဒၟံၚ်ကိစ္စ သြဇာသၟိၚ်ဂွံစှေ်, ယၟုသၟိၚ်ဂွံလီုမ္ဂး ဒးချိၚ်၊ ဒးထွေဝ်၊ ကိစ္စလ္ၚဵုမ္ဂး ပါဲလဝ်တုဲချူမှ အယုက်ဂၠိၚ်မာန်ဏောၚ်၊ အခိၚ်ချူဝၚ်ဂှ် ဨကရာဇ် ကေုာံ ညးအုပ်ဓုပ်တံ နွံဒၟံၚ်လ္တူခုၚ်ဏီမ္ဂး ကၞေဟ်ဇကု ၜိုတ်ကေက်မာန် မ္ဒးထီုဗး ထ္ၜထ္ၜၚ် သၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ် ပရူညးတံ ခိုဟ်ဟေၚ်ရ၊ ပရော ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်ပညာ၊ ပရေၚ်ထတ်ယုက် ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဒၞါဲအိုတ်အာတုဲ ဂွံချူဒဵုစိုပ်အဆံၚ် သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲဂှ် ဝါတ်ကၠုၚ်လဝ်ဏောၚ် စှေ်စိုတ်ရ၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်တုဲ အခိုက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကၠောန်ၜိုတ်စသုၚ်၊ အာကၠုၚ်ဟီုဂး သီုရှေ်သှေ် ပတှေ်ကၠုၚ်လဝ် အပ္ဍဲမွဲအရာပ်၊ အပ္ဍဲမွဲကွာန်ဏံဂှ် ချူဏာနဒဒှ် ပယိုက် အလုံမွဲဂကူ၊ အလုံမွဲဍုၚ်မ္ဂး ဒှ်ဝၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မာန်ရောၚ်ဂှ် ချပ်လဝ်ရ၊ ယဝ်မိက်ဂွံသၠဲပ္တိတ်ဗွိုၚ်ဏီမ္ဂး အခိုက်ညးအရာပ် ဒေသဍုၚ်ရေဝ်၊ ဒေသကၞောတ်ၜဳ၊ ဒေသတ္ကံခၟိုၚ်၊ ဒေသဍုၚ်ဗဂေါ၊ ဒေသဍုၚ်ပံၚ်၊ ဍုၚ်သဓီု၊ ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်၊ ဍုၚ်ကျာ်ထဝ်၊ အခိုက်ညးအရာပ် ဒၞါဲဂကူမန်တံ နွံဒၟံၚ်ကောံကောံ ကလောံကလောံ သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒၞါဲညးစုက်ကဵု ရဲကၠောန်တမ္ၚာတှေ် ဗီုအခိုက်ညးတမ္ၚာ၊ ဒၞါဲညးစုက်ကဵု ရဲကၠံထ္ၜိုတ်တှေ် အခိုက်ရဲကၠံထ္ၜိုတ်၊ ဒၞါဲညးစုက်ကဵု တၠကၠံ ဂူ ယာတှေ် ဗီုအခိုက်ရဲဂူယာတံဂှ် ညးမၞုံ ပ္ဍဲဒေသညးကဵုညးတံ ချူလဝ် သောဲသောဲတုဲ ပံၚ်ပကောံဗ္ဂပ်ဖျပ် နဒဒှ်လိက်မွဲကၞပ်မာန်မ္ဂး ဒှ်ဝၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဇေတ်တ်ဍာံဍာံ မွဲကၞပ်မာန် ရောၚ်ဂှ် ပတှေ်လဝ်ပေၚ်ၚ်ရ။
ညးချူလိက်ဝွံ က္တဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် (၁၃၁၀) တုဲ ချူဒၟံၚ် အခိုက်ညးအရာပ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ဒုၚ်သဇိုၚ်ကဵု ပပ္တံနူသက္ကရာဇ် (၁၃၁၅) ၊ ဂွံအယုက် မသုန် (၅) သၞာံ-ဗီုဆဵုညာတ် ကၠိုဟ်ကၠုၚ် ပရောလောက ဓုဓုဓံၚ်ၚ်တေံရ၊ နူအခိၚ်တေံကဵု ဒဵုစိုပ်အခိၚ်လၟုဟ် ယဝ်ချူကၠုၚ်ဆက်က်မာန်မ္ဂး ဂွံဝၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ပွိုၚ် ၆၀ သၞာံ မွဲဒကုတ် ဟီုဂွံရ၊ မိမၜါ ဒှ်သၟာဗ္ၚတုဲ အခိၚ်ညးတံသီသြောံအိုတ် ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒၞါဲဂွံမံၚ် သၠးသၠး ဂွံဇူစ မွဲခဏ ဘာ်အံၚ် ဟွံမွဲရ၊ မိတှေ် ကမၠောန်ညးဗြဴ မပ္တံ တာန်သ္ကဝ်၊ တုတ်ဂၠိက်ယာတ်တံဂှ် ဒးကၠောန်ပ္ဍဲသ္ၚိရ၊ အခိၚ်တေံ ဖျာသွံဂၠိက်ယာတ်ဒနေပ် (သွံဒၟံၚ်တွဵု) ဟွံမွဲဏီတုဲ ဂၠိက်ဂၞိန်၊ ယာတ်ပဠောံ ယာတ်လတက်တံဂှ် ဒးတုတ်ကေတ် ပ္ဍဲသ္ၚိညးကဵုညး ဖအိုတ်ရ၊ ကြပ်စိုပ်အခိၚ်သ္ဘၚ်ကျာ်ကွေံကွေံမှ ဗၟာ နူအညာတေံ ကၠုၚ်ကြေဝ်သွံနကဵုကဠာပုက်တာတုဲ ဂွံရာန်ဗိုက်လ္တက် ယာတ်တုတ်စက် ညိညကီုရ၊ တုတ်ဂၠိက်ယာတ်ဟီုဂှ် ကၠာဂွိုအ်စိုပ်အဆံၚ် ဓလုၚ်စုတ် လ္တူဓမၚ်ယန်ဏီဂှ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ် အဆံၚ်ၚ်ဏီရ၊ မိအာရာန်နၚ် တောဝ်အရိုၚ်မွဲဓုပ်တုဲမ္ဂး ဒးၜိုဟ်ကဵုဍာ်ဂမ္တဴ ကၞမ်မ်ကၠာ၊ ရံၚ်ကဵုဖျုန်တောဝ်ဂှ် စိန်ဝုန်တှေ် ဟံၚ်ဗ္ဂံက်လဝ်တုဲ ဒးချိုန်ကဵုဍာ်ပုၚ် (ကၞောန်သ္ၚုၜိုဟ်) ပၠန်ရ၊ ချိုန်တုဲဒှ်အိုတ်မ္ဂး ဒးဇှေ်ပတှေ်ထောံ မပုၚ်ဍေံ မဗာန်ဒၟံၚ် အကြာတောဝ်တံဂှ် နကဵုသတ်တြာတ်ဏီရ၊ အဆံၚ်ဏံဂှ် ညးကော်စကြာတ်တောဝ်ရ၊ ဗီုညးတံ ကြာတ်ဂှ်တုန် ဒးကေတ်ဒုန်ဒကုတ် ဇမၠိၚ်ၜိုတ်မွဲဟတ်ဘာ် ၜါတၞုၚ်တုဲ ပ္ဍဲဒၞါဲမ္ဒးရးမွဲဒၞါဲဂှ် တ္ကဲဖျေံလဝ်ဇုက်ဂွေန် ၜါတၞုၚ်၊ သၠုၚ်ဍေံ ဒးညဳဒၟံၚ်တုပ်ပ်၊ အသ္ၚောဲကြပ်ဂှ် ဒးဂၠေံနူဒုန်ၜါဒကုတ်တေံညိညိရ၊ ညးကြာတ်တောဝ်ဂှ် ဒးဂ္ဇံဖျဵု (တသဵု) ဏာဇိုၚ် လ္ပာ်ဇုက်တ္ကဲလဝ်တေံတုဲ ဒုန်မွဲဒကုတ်ဂှ် ဓလူပၠုပ် ပ္ဍဲကဝးတောဝ်ကြာတ်ဂှ်တုဲ တၞုၚ်မုဟ်ဒုန်ၜါလ္ပာ်ဂှ် တိုန်ချတ်စုတ် ပ္ဍဲဂွေန်ဇုက်တ္ကဲလဝ်တေံ မွဲလ္ပာ် မွဲဒိုဟ်မ္ဂး တောဝ်ဂှ် တ္ကဲဍံၚ်ဍုဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒုန်ဂှ်ရ၊ ဒုန်သှေ်မွဲဒကုတ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ထပ်ဓလူစုတ် ပ္ဍဲဂွေန်တောဝ် လ္ပာ်သၟဝ်ဂှ်ကီုတုဲ မၞိဟ်တသဵုလဝ်ဇိုၚ်ဏံ တိုန်ဍိုက်ထောံ လ္တူတၞုၚ်ဒုန်ၜါလ္ပာ် နကဵုကအ်ဇိုၚ်ၜါဒိုဟ်မ္ဂး ကဝးတောဝ်ဂှ် တေၚ်တိုန် အဃောဂြးဖျေံကဵု တသော်သတ်တြာတ်ခို်ဟ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရောၚ်၊ နနဲသာ်ဏံ ညးတံ ဒးကြာတ်ကၠုၚ်လဝ်တောဝ် သီုစိုတ်ဂၠိၚ်ၚ် ဖအိုတ်ရောၚ်၊ ဂလိုၚ်ဇကု မိက်ဂွံတုတ်ဂှ် ကြာတ်ဂွံတောဝ် ရုံဂပ်တုဲမ္ဂး ဒးဓရာစုတ်ပ္ဍဲဒုန်ဓရာတေံ မွဲထပ်ပၠန်ရ၊ တောဝ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်အာလ္တူဓရာတုဲအိုတ်မ္ဂး ဓလုၚ်မာန် တုတ်မာန်ရ၊ ကမၠောန်တုတ်တ်ဝွံ ကၠာတေံကီု လၟုဟ်ကီုဂှ် တာန်ကရာဲကဵုတောဝ် ဖအိုတ်ရတုဲ သွက်ဒးချူထ္ၜး ဗွဲတြးဟွံမွဲရ၊ အဃောတုတ်ဒၟံၚ်တုတ်တ်ဂှ် ပ္ဍဲဂြိုပ်တေံ တၞးသၠအၚ်တံ ဍုဟ်ကှ်ပြဟ်ဒတုံ ဣရတှေ် ကသေအ်ကၟဝ်သ္ကံရဲတုဲ ဒးအာကပှ်သၠ ကၠာတ္ၚဲဟွံတၟးပၠန်ရ၊ ကပှ်ဂွံသၠစန်ဂၠိုၚ်တိုန်တှေ် မိဒးစိုက် သွက်ဂွံကၟဳသ္ၚိ၊ ကၟဳတာဲဝါပၠန်ရ။
အကြာကမၠောန်မဂၠိုၚ်ဒၟံၚ် ထပ်ကဵုထပ်ဂှ် ဣစဳၚိုဲစိၚ် ညးမဒှ်သမ္ဘာအမူဒေံတေဲဂှ် ဂဝ်ဂၞဴကြံၚ်ဍုဟ်တုဲ သၠးဂွံကောန်ဂၠုမွဲရ၊ ဣစဳဒေံဝွံ ယာဲညး စုတိအာလဝ် နူညးဍောတ်တ်တေံတုဲ မိပိုဲမဒှ်ၝဲဗာဲဂှ် ဒးအာမံၚ် ဒၞါဲယာဲညး၊ ဒးအာဖန်ဖက် ပ္ဍဲသ္ၚိအမူဒေံ မသုန်တြဴတ္ၚဲပၠန်ရ၊ ပ္တဴလဝ်သ္ၚိကၟိန်(အိန်ထံၚ်)တုဲ ကလိဂွံကောန်ကၠာဂှ် ယဝ်ဒှ်မၞိဟ်တြုံမ္ဂး ညးမဒှ်အပါ၊ အပါဟွံမွဲမ္ဂး ညးမဒှ်အပါနော်ဂှ် ဒးအာစဝ်ဍာ် ပ္ဍဲဒယိုၚ်ကလော်၊ ဒးကဵုသမ္တီကဵုအပါနော်သ္ၚိလၟိုန်ရ၊ ပ္ဍဲအရာပ်ဂှ် သၠးဂဝ်ဂၞဴ မွဲမွဲသ္ၚိမ္ဂး ရဲအရာပ် ညးတၠကောန်တှ်တံ ကၠုၚ်ကောံတိက် သွက်ဂွံဘိုၚ်ဗမဴတှ်ကဵု ကောန်ၚာ်သၠးဂွံလဝ်တၟိဏံ၊ ကၠာမိဍေံ ဍာ်တှ် ဂွိုအ်ဗက်ခိုဟ်ဟ်ဏီ၊ အောန်အိုတ်ပိဗ္တံဂှ် ဒှ်အခိုက်အရာပ်ရ၊ ကာလသမ္ဘာဇကု သၠးဂဝ်ဂၞဴတေံ, ရဲအရာပ်တံ ကၠုၚ်တိက်မ္ဂး သွက်ဂွံဖါတ်ဗ္စးပုၚ်သွဂှ် ညးမဒှ်တၠသ္ၚိတံ မ္ဒးဒုၚ်လွဳလဝ် ခၞေဝ်ပဝ်တိုန် မပ္တံစာၚ်အဒါတံဂှ် ဒှ်အခိုက်အရာပ်ရ၊ သွက်ဂွံတိတ်ရာန် ဖျုန်က ဗွဝ်ဖျာဂှ် ဒၞါဲသွံကဵုဟွံမွဲလးလးရ၊ ညးမဒှ်တၠအ္စာတဲ သၠးကောန်ၚာ်ဂှ် ဣနော်ဟဂဳ ဒှ်ဣမိတုဲ ညးဝွံ ဒှ်ဣမိဒယှ် အရၚ်အရာပ်ဏံရ၊ ဂဥုဲညးၜံၚ်ကောန် ဒးသုၚ်ဂှ် ဂဥုဲဖဴမေန် မၞုံဓါတ်ဂမ္တဴ အရၚ်ဒုၚ်လ္ပာ်အပ္ဍဲတုဲ မ္ၚးဏံဂှ် လံက်မိတ်၊ ဂွဳဗုၚ်ကဵု ၜံၚ်ပၟတ်ဖဴဟေၚ်နွံတုဲ ညးကော်စ ၜံၚ်ပၟတ်ရ၊ ပ္ဍဲမရနုက်ကဵုပေၚ်ပန်တ္ၚဲဂှ် ယဝ်ဒှ်တ္ၚဲဗၠးၜး၊ သီုဗၠးဒၟံၚ် ကိစ္စဇၞော်ဇၞော် မပ္တံညးနွံ ပ္ဍဲဇာတ်ကလော်ဇကု မွဲတၠဂှ် ချိုတ်တုဲ သ္ပလဝ်ကုသိုလ် စရိုဟ်လဝ်ဍာ်၊ ၜံၚ်လဝ်တုဲ စဝ်လဝ်ကပေါဝ်၊ သိုၚ်လဝ်သ္ၚိ၊ သ္ပလဝ်မ္ၚဵုထပ်တဲ၊ ဒၟုၚ်ဒလေၚ်နွံမံၚ်၊ သ္ပလဝ်ထ္ပိုဲ ခမဳ ပ္ဍဲဂိတုဂှ်တုဲလဝ်ရောၚ်မ္ဂး ဟိုတ်နူအခိုက် မွဲဂိတုၜါကာ ကၠောန်ဟွံဂွံဂှ် ဒၞါတာလဝ်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ ပေါဲစဝ်ကပေါဝ်ဇကုဂှ် ဒးဖျုဲဏာ ဂိတုဂတတေံ ပၠန်ဏောၚ်၊ ကိစ္စဟီုလဝ်တံဏံ ဟွံပါဲမွဲသာ် ကၠောန်ဒးလဝ်တုဲ ဂတနူဂှ် ပွိုၚ်မွဲၜါဂိတု၊ မွဲၜါသၞာံတေံ ယြဴညးမဒှ် ပ္ဍဲဇာတ်ကလော်ဇကုမွဲမွဲတၠ က္တဵုဒှ်ယဲ၊ဆဵုဂဗအန္တရာဲ မွဲမွဲသာ်မ္ဂး ညးဂမၠိုၚ် ပျုတ်စုတ်ဟိုတ် ကၠောန်ဒးမွဲဂိတုၜါကာ ၊ ဟွံပါဲလဝ်တ္ၚဲပြာဗ္ဒါတုဲ ညးလဵုလေဝ် ဟွံဂံၚ်ဖံက်ကၠောန်အိုတ်ရ။
ဗြာတ်မွဲဂရး၊ ဍာ်ဂစေအ်စၠန်မွဲခေါ်၊ ဍာ်မိတ်ကပေါဝ် မွဲခေါ်၊ ကွဵု(သာံလုံ) မွဲတၞုၚ်၊ မြမွဲ၊ ခပဳသြောံမွဲကရေက်၊ ဟွံသေၚ်မ္ဂး တၞးခပဳသြောံမွဲတၞးဂှ် ကေတ်တုဲ ဖ္ဍုန်စုတ်လဝ်တိ ၜိုတ်မွဲကေမ်တံဂှ် ရဲတၠသ္ၚိတံ ဒးဖျေံလဝ် အရၚ်စဝ်ကပေါဝ်တုဲ စၞဒုၚ်ကၟုဲဂှ် ပဠေၚ်ခၟိုန်ကဵု ဍာ်လက်ဖက်တံဂှ် ဒှ်တိုၚ်ရ၊ စိုပ်အခိၚ် စဝ်ကပေါဝ်ဣရတှေ် မြကဵုကွဵုဂှ် စုတ်လ္တူတိ ပ္ဍဲတၞးခပဳသြောံဂှ်တုဲ ညးမဒှ်ဣမိဂှ် စဝ်ဖျေံ ဍာ်မိတ် ကပေါဝ် ဍာ်ဂစေံစၠန်ရ၊ တုဲတှေ် ကောန်ၚာ်ဂွဳလဝ်သီုယာတ်က္ဍိုပ်ဂှ် နူကဵုမိကောန်ၚာ် စၠောံဏာတဲ ကုဣမိတေံရ၊ ညးမဒှ်ဣမိဂှ် မိန်ကေတ်ကောန်ၚာ်တုဲ ဂွိတ်(ဇွိတ်)သၟးထောံ ကဵုဍာ်မိတ်ကပေါဝ် တုဲတှေ် ဖုံလံက်ကဵုဍာ်ဂစေံစၠန်ပၠန်ရ၊ မွဲအဆက်ဓဝ်ဂှ် ညးဖံက်ကဵုကတောဝ် သီုၜါဒိုဟ်တုဲ ဝက်လဝ်ကဵု ဇုက်တောဝ်ပလုဲ မဖ္ဍုက်လဝ်ကၠေၚ်ဒယိပၠန်ရ၊ကမၠောန်ဣမိ ဒးကၠောန်ဂှ် ကၠောန်တုဲဒှ်အိုတ်မ္ဂး မိကောန်ၚာ်တေံ ဒးကၠုၚ်သၠာဲကေတ် ကောန်ၚာ် နကဵုဗြာတ်မွဲဂရးတုဲမှ ကလေၚ်မိန်ကေတ် ကောန်ဇကုရ၊ ကိစ္စစဝ်ကပေါဝ်ကောန်ၚာ်ဂှ် တုဲဆၜိုတ်ဏံတုဲ အိုတ်ကဵုညးမကၠုၚ်စိုပ်တံဂှ် ညးမဒှ်အပါကောန်ၚာ် စဝ်ကဵုဍာ်မိတ်ကပေါဝ် ဒုၚ်တၠုၚ်ဗ္စဖျုၚ် နကဵုစၞအာဟာရနာနာတံပၠန်ရ၊ ကၟုဲတံပၠန်လေဝ် ကပေါတ်အရပ်စပ်ကောန်ၚာ် မပ္တံ ယာတ်ခရေၚ်၊ ယာတ်ပဠောံ၊ ဂန်ဒရာ၊ဆုနက်ခါ၊ နာနာပက္ကရတံဂှ် ဒုၚ်ကဵုနဒဒှ်ပရၚ်တဲ၊ မိနော် အပါနော်တံတှေ် ဒးကၠောန်ကဵုသၞေက်ထဝ်၊ သွက်ကောန်တြုံဂှ် သၞေက်ဂွေန်၊ သၞေက်မကလုဲ၊ သွက်ကောန်ဗြဴတှေ် သၞေက်တကဲတံဂှ် ဒးကၠုၚ်ဝက်ကဵု ဟေၚ်ရ။
အကြာကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ဗွဲဓမ္မတာဂှ် မိၚ်ပရိုၚ်ဂၠုၚ်ထၟာဲ စိုပ်ကၠုၚ်သၞေဟ်တှေ် ကမၠောန်တၞဟ်ဟ်ဂှ် ဇူထောံမွဲတ္ၚဲတုဲ ညံၚ်ဟွံဂွံလဇုဲကွေံကွေံဂှ် အာရာန်လဝ်ကၠာတဲမှ ဂွံဒုၚ်ရုဲကီုရောၚ်၊ ရံၚ်ကဵုအခိၚ်ရဲဗ္ၚတံ သီသြောံစိုပ်ဟၚ်တုဲအိုတ်မ္ဂး ဂၠုၚ်ညးသွံထၟာဲ နူကွာန်ထဝ်ပၠၚ်တေံ ဇက်စိုပ်ကၠုၚ် သၞေဟ်ဂၠုၚ် ကွာန်ကၟာဝက် မွဲသၞာံမွဲဝါ အရိုဟ်သၞာံရ၊ သွက်ဂွံစှေ်ရာန် နုၚ်ထၟာဲဂှ် အပါဒက်ဂြၚ်စိၚ်ပ္ဍဲကွဳ ဗီုဇက်ဆံက်ကီုတုဲ သီုမ္ဒးဓဗိုတ်ပ္တိုန်လဝ်ဆံက် ၜိုတ်ဘာ်ဏီရောၚ်၊ ကပေါတ်အရပ်စပ်ပ္ဍဲဝါ ပ္ဍဲဂူတံဂှ် ညးတံစကာ ထၟာဲတိဖအိုတ်တုဲ ဒးရာန်လဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်ရ၊ သ္ဘဴထၟာဲတိဂှ် ထ္ကးလောဲဒၟံၚ်တုဲ မွဲဂကူတှေ် ပိပန်မ ရာန်လဝ်မှ ကၠိုဟ်သၞာံမာန်ဏောၚ်၊ မ္ၚးနူထၟာဲဂှ် နုၚ်အပုၚ်?၊ နုၚ်ဍာ်သွုၚ်၊ နုၚ်သကြာၚ်္န်တံလေဝ် ဒးရာန်ပကောံလဝ် ဖအိုတ်ရ၊ ပ္ၚာန်ပုၚ်ပ္ၚာန်သွ၊စေဟ်၊ဇရဳ တံဂှ် အာရာန် ပ္ဍဲဂေါ် ကွာန်လေံတက်တေံရ။
လ္ပာ်ပကောံနုၚ်ထၟာဲဏံ ၜိုဟ်အာမွဲကံၚ်တုဲမ္ဂး မိ ဒးဂစာန်စိုက်သၠပၠန်ရ၊ ကမၠောန်အပါ မ္ဒးဂၠာဲပကောံ မပ္တံဗာ်အှော်၊ ဗာ်ဒုန်၊ ဗာ်ခြာမ်? ၊အှော်ဂၠဴတံတုဲမ္ဂး ဒးကၠောန် လ္ပာ်လာ်ဇာဗြောန်၊ လာ်ချာကၟဳ၊ချာစိုက်သၠ၊ ချာဇမၠိၚ် ဇမၠေံ တံပၠန်ရ၊ ကပေါတ်တံ ဍိုက်ပေၚ်ရုံဂပ်တုဲမ္ဂး ဒးဖန်ဂၠံၚ်ကၟဳသ္ၚိရ၊ ကၠာမာ်ဂွိုအ်ပေၚ် ဒးကၟဳသ္ၚိဟေၚ်တုဲ မာ်စွေက်တေံမ္ဂး ဒးဂစာန်လ္ပာ်ကမၠောန်ဝါ ဒဵုကဵုဗြဲဂူ မွဲပၠာဏီရောၚ်၊ တ္ၚဲယး သွက်ဂွံကၟဳသ္ၚိဂှ် အပါဗက်ဘိက်ရဲအရာပ် ပန်မသုန်တၠရ၊ သ္ၚိနွံပ္ဍဲအရာပ်ဏံဖအိုတ်ဝွံ ကၟဳဒၟံၚ်သၠရတုဲ ယြဴညးမွဲ ကၟဳသ္ၚိမ္ဂး ရဲအရာပ်တံ ကၠုၚ်ဘိုၚ်ကဵုဒၟံၚ်ဂှ် ဒှ်အခိုက်အရာပ်ရ၊ တ္ၚဲကၟဳသ္ၚိဂှ်တှေ် ဖါဂယးပြဟ် ၜိုတ်ပိပန်နာဍဳဂှ် ရဲအရာပ်ဘိက်လဝ်တံ ကောံစိုပ်ကၠုၚ်တုဲ ဂ္စာန်တိုန်ကၟဳစိၚ်၊ ခ္ဍံက်ထပိုတ်ချာ၊ ထၞိက်ဖျေံ သၠကၟဳတြေံတံဂှ်ကၠာရ၊ ရိုဟ်ဖျေံသၠအိုတ်မ္ဂး ဗက်ကျောဝ် ဒုန်ခအိုအ် ဒုန်ခ္ဍိုက်စိၚ် ဒုန်ကောန်စိုက် မအိုဟ်မံၚ်တံ နွံမ္ဂး ဒးထပ်သၠာဲစုတ်ဒုန်တၟိ၊ ဒးကလေၚ်ဒက်ကၟောန် နဲကၠေဟ်သြိုဟ်ဂတာံ နကဵုချာရ၊ အခိၚ်ရဲလ္တူကၟဳတေံ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ဂှ် မၞိဟ်နွံလ္တူသ္ၚိ၊ မၞိဟ်နွံပ္ဍဲတိတံ ကပှ်သီသၟး သၠစှေ်ကၠုၚ် နူကၟဳတေံကီုရ၊ ရဲလ္တူကၟဳတေံလေဝ် ကမၠောန်တုဲ၊ ရဲသၟဝ်ဏံလေဝ် သောၚ်သၟးတုဲမ္ဂး မၞိဟ်သၟဝ်ဏံ ဒုၚ်ပ္တိုန်သၠ ကုမၞိဟ်လ္တူကၟဳတေံရ၊ အဃောရဲလ္တူတေံ ကၟဳဒၟံၚ်ဂှ် မၞိဟ်အယုက်ဇၞော်ဇၞော် ပ္ဍဲတိဏံ ကွဝ်ဒၟံၚ်ကလီုကီုရ၊ ညးမဒှ်တၠသ္ၚိတံဂှ် ဒးဖန်ဂၠံၚ်တောမ်တိုပ်(ဍုန်တိုပ်) သွက်ဒုၚ်ကၟုဲရ၊ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် သွက်သွကၠေၚ်မြေက် (သွက်ကၠေၚ်ၚ်) မ္ဂး တောမ် စာၚ် အဒါ လွဳလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိတုဲ အရၚ်သွစဝ်သောတ်ဂှ် ဂစေပ်ကဵုၜဲ၊ ၜဲကဒါတ်၊ လ္လတ်ခၞာတ်တံဂှ် ဒှ်ဂၠိုၚ်ရ၊ ဂွံဂွံစာၚ် အဒါဂှ် ဒးပှော်၊ ဒးကၠဟ် နကဵုအှော်ဒကုတ်၊ ကုတ်ဗဝ်လဝ်ဂှ်တုဲ ကော်စ အှော်ကၠဟ်စာၚ်ရ၊ ရဲလ္တူတေံ ကၟဳတုဲဒှ်အိုတ် ကၠာဂွိုအ်လုပ်ဝိုၚ်ပုၚ်က္ဍၚ်ဂှ် သွက်ဂမ္တဴဗုၚ်ဂးတုဲ ရဲဒးစိုတ် အရက်ဍာ်ပုၚ်တှေ် မွဲၜါခေါ်၊ ရဲဒးစိုတ်ဍာ်တာတှေ် မွဲၜါပဠၚ်တံဂှ် သုၚ်တုဲမှ ကောံစပုၚ်အိုတ်ရ။
ကလဳတေံတှေ် စိုပ်တ္ၚဲတိၚ်မာ်ပေၚ်ရတုဲ တ္ၚဲယးဂှ် ဒှ်တ္ၚဲထ္ပက်ယာဟု ဇၟာပ်သ္ၚိရ၊ ကပေါတ်ထ္ပက်ယာဟု မပ္တံပဠေၚ်(ကမၠေၚ်)၊ ကၠေၚ်၊ သတ်ဗြဴ၊ လ္ၚဴ၊ မၜဲတိ၊ လသိုန်ဗ္တာၚ်၊ ဒဂဝ်(လ္ဂဝ်) တံဂှ် ဒးဖျေအ်ပကောံလဝ် နူတ္ၚဲဏံရ၊ ပ္ဍဲကပေါတ်ယာဟုထပှ်ဂကူဝွံ ပဠေၚ်၊ ကၠေၚ်စ၊ သတ်ဗြဴ၊ မၜဲတိ ပန်ဂကူဂှ် မၞုံဓါတ် ထအိုန်၊ ရှ်ကြိုအ်ဖအိုတ်တုဲ သွက်ဂွံဗ္ဇးဓါတ်တံဏံ ညံၚ်ဂွိုအ်ပုစတ်ဂှ် မ္ဒးစုတ်လဝ် စၞဓါတ်ဂမ္တဴမ္ဂး လသိုန်ဗ္တာၚ်၊ လ္ဂဝ် (ဒဂဝ်)၊ လ္ၚဴတံရောၚ် ညးဇၞော်တံ ဟီုလဴလဝ်ရ၊ ပယာံသဝ်တ္ၚဲ စိုပ်အခိၚ်ထ္ပက်ယာဟုမ္ဂး မၞိဟ်တြုံထ္ပက်လဝ်ယန် ပိပန်တၠတံ ခါတ်လဝ်ဂၠိက် တၟာတဝ်ယံက်တုဲ နကဵုပၠာကသု ၜါဂတှေ်ဂှ် ဖုဲစၠောံ(ထကဵုစၠောံ) ကတာတ်သၠေက်ဒၟံၚ် ကပေါတ်ယာဟုတံ ဒဵုကဵုကၠောံညဳ ပဠက်ဖျောဟ်ဟ်၊ ကောန်ၚာ်တံ ထအဴဒၟံၚ်ယျေအ် ယျေအ် ကီုရ၊ တ္ၚဲယး စိုပ်တ္ၚဲတိၚ်တှေ် သွက်ဂွံဗက်ပလံၚ်ယာဟု ကဵုသ္ၚိသဳမူနော်နာဲတံနွံတုဲ ညးကဵုတိက်ပြဟ်ဟ်ရ၊ စိုပ်အခိၚ် ပလံၚ်စတေံ တိက်ဟွံၚုဟ်ဏီမ္ဂး ညးလေဝ် ဟွံကော်၊ စွံလဝ်ပ္ဍဲသ္ၚိသၟးဟွံက၊ ဖါသဝ်တ္ၚဲ ကာလအာဗာ်အှော်ဒါန်လေဝ် ညးဟွံကဵုဗက်ကရောံညးရ ဂးလဝ်တုဲ ပွိုၚ်မွဲဗ္တံဂှ် ဒးတိက်သီုဓဝိၚ် သၠိၚ်ၚ်ၚုဟ်ဟ်ရ၊ တ္ၚဲယးတှေ် အာပလံၚ်ယာဟုတုဲ အာဗာ်အှော်ဒါန်ကီုဏောၚ်။ ။
