Categories
ပရိုင်ပတောံ: Fact-Checking ပရိုၚ်

ညးဒှ်မံၚ်ယဲခၞော်မွဲတၠဂှ် ညံၚ်ကဵုဒှ်မံၚ်ယဲ(Monkypox)ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ကီု ပရိုၚ်ပတောံမွဲမံက်ကၠုၚ်

စပ်ကဵုပရိုၚ်ဏံတုဲ နူကဵုဌာနစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုညးဒှ်ယဲMonkeypoxမွဲ ဟွံသေၚ်ဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

လ္ပာ်လကြဴစးမၞိဟ်တြဴမွဲတၠဂှ် ဒဒှ်ရအဖုဍာဲဍာဲမံက်မံၚ်ပ္ဍဲစးညးတေံဂှ် ပတိုန်လဝ်တုဲ ညံၚ်ကဵဵုညးတေံဒှ်လဝ်ယဲ (Monkeypox)ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ဂှ်ကီု ပရိုၚ်ဗီုရုပ်ပတောံမွဲဗီု မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ် အကြာညးသုၚ်စောဲ မုက်လိက်facebookတအ် မွဲအလန်ပၠန်ရ။ ပရိုၚ်ဂှ် နူကဵုအကံက် Hsu Shwe Yee Thun ဂှ်မွဲကဆံၚ် ပတိုန်လဝ်တုဲ မၞိဟ်ကဵုလဝ် reaction ၜိုတ်မသုန်လ္ရီတၠနွံတုဲ မၞိဟ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ်postဂှ် ၜိုတ်ဒ္စာံလ္ရီတၠပြၚ်နွံကၠုၚ်ရ။

စပ်ကဵုပရိုၚ်ဏံတုဲ နူကဵုဌာနစၟတ်ပရိုၚ် ဒး၊ ဟွံဒး၊ ဒးချပ်ပိုဲတအ် ကလေၚ်စၟဳစၟတ်ရံၚ်တုဲ ဒှ်မံၚ်ဗီုညးဒှ်ယဲMonkeypoxမွဲ ဟွံသေၚ်ဂှ် ပိုဲစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

မုဟိုတ်ဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ဗီုပတောံမွဲဂှ်တှေ် ဗီုဏံဂှ် နူစတမ်ဂှ်တှေ်နူကဵုအကံက်Htin Lin Aungဂှ်မွဲကဆံၚ် စပတိုန်လဝ်ဂှ်ဂွံဆဵုကေတ်မာန်ရ။ Htin Lin Aungဂှ် ဒှ်ညးတာလျိုၚ် နူဂကောံပလိုတ်ပၟတ်ပုလဲ(ပုလဲအရံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့)မွဲတၠတုဲ ဗီုနူစတမ်ဏံဂှ်လေဝ် ဒှ်မံၚ်ဗီု အဃောညးထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲ(ပုလဲမေတ္တာ အခမဲ့ ဆေးကုခန်းနှၚ့် ဆေးပေးခန်း)တေံဟေၚ်ရ။ တုဲပၠန် ညးကၠုၚ်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲဏံဂှ်တှေ် အခိၚ်ညးတေံလုပ်ပဠောဝ်လဝ်ကာဂှ် ညးတေံဟွံဂွံလးလဝ်မွဲမွဲသာ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲလကြဴစးညးတေံ ဒှ်တိုန်မခၞော်ဍာဲဍာဲပ္ဍဲစးညးတေံဂးတုဲ နူကဵုအကံက် Htin Lin Aungဂှ်မွဲကဆံၚ် ညးကလေၚ်သောၚ်ကလးလဝ်နွံရ။

စပ်ကဵုပရောပရာဏံတုဲ “အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဂှ် ဒှ်မံၚ်အခိၚ်ကညၚ်အိုတ်တုဲ ကၠောံကၠုၚ်အခိၚ်ရာသဳဗြဲဂူဂှ်ရ အခိၚ်ဗီုဗီုဇဏံဂှ် ဒှ်စယဲစပ်ကဵုယဲခၞော်တအ်ကီု၊ ယဲဗီုဗီုဇဏံဂှ်ဒှ်စလောဲမံၚ်ရ” သာ်ဝွံအ္စာဂဥုဲမွဲတၠဆ္ဂးလဝ်နွံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရိုၚ်ပတိုန်လဝ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ပရိုၚ်ကောလဟာလမွဲဂှ် ပိုဲဂွံစၟတ်သ္တီလဝ်ရ။

ယဲ Monkeypoxဏံဂှ် လ္ပာ်ဍုၚ်အာမေရိကာန်၊ ဍုၚ်ယူရောပ်ဂမၠိုၚ်တေံရ စပ်ကဵုယဲဏံတုဲ ကၠောံမံၚ်ညးသ္ကအ်နွံတုဲ လ္ပာ်ဍုၚ်အာယှပိုဲတအ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရယဲMonkeypoxဏံကၠောံခၞံမံၚ် နွံမံၚ်ကီုဏောၚ်ဂှ် ဌာနပရိုၚ်မွဲလဵုလေဝ် ဟွံဂွံစပတိုန်လဝ်ဏီရ။

ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲတအ်ဝွံ ဟိုတ်နူကဵုယဲကပ်Covid-19ဂှ်တုဲ မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒးချိုတ်ဟောံဗြီုအာ ဗွဲမဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုယဲလၟုဟ်ဏံဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူကဵုပရိုၚ်ပတောံတအ် ပြးတိတ်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ် ဒၞာဲညးတအ် ဟွံဒးဖေက်မွဲသာ်ဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်ဓဝိၚ်လ္တူယဲကပ်တအ်ဂှ်ပၠန်ရ။

အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဂှ် စပ်ကဵုပရိုၚ်ပတောံတအ်ဂှ်ကီု၊ ပရိုၚ်တၚ်နၚ်ဗၠေတ်တ်ဗီုဇဏံဂှ် ပိုဲတအ်ဂွံဆဵုကေတ်မံၚ်လ္မိုန်ရ။ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ ဆဵုတၚ်နၚ်ပရိုၚ်မွဲမွဲမ္ဂး တၚ်နၚ်ဟွံဍိုက်ပေၚ်ကီုကဵုဒှ် ဒှ်မံၚ်သံသယလ္တူပရိုၚ်ဂှ်ကီုကဵုဒှ် လ္ပပတှေ်စှေ်စိုတ်ပြဟ်ဏီတုဲ ဗက်ဂၠာဲကျောဝ်ရံၚ်နူဌာနပရိုၚ်လုပ်ကဵုသၞောဝ်တအ်ကၠာညိ။ ညးတအ်ပတိုန်ထ္ၜးလဝ် လိက်လလောၚ်တြးနွံမံၚ်ရဟာ ဟွံမွဲဟာဂှ် စၟဳဳစၟတ်ပါ်ပါဲရံၚ်ချိုတ်တ်ဗၠိုတ်တ်ကၠာညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ်ဏာကဵုကီုရ။

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.