လိက်ပရေင်သ္ရဳဂၠိပ်၊ ယက္ခဂုမ္ဘဏ်

သၟိက်မိက်ဂွံတီ ဒဒှ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဍုင်ဗၟာမ္ဂး ပရေင်ဒက်ပတန်လဝ် ဍုင်တၠအဝဵုနေပျဳဒဝ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ထေက်ကီုရောင်။ နူကဵုသၞာံ ၂၀၀၅ စပြံင်ပဆုဲဏာ သၞာဲဒဴနူကဵုဍုင်လ္ဂုင် စိုပ်အာ နေပျဳဒဝ်တေံ အပ္ဍဲပွိုင် ၂၀ သၞာံ ကျောဝ်သ္ၚဳရံင် ပ္ၚံက်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မ္ဂး သ္ဂောံဆဵုညာတ်ကေတ် အဆံင် ၅ အဆံင်ရ။ အဆံင်မွဲဂှ် ဒက်ပတန်၊ ၜါဂှ် ပြံင်လှာဲ၊ ပိဂှ် တောတက်၊ ပန်ဂှ် ဆုတ်သဝ်စှ်ေ၊ မသုန်ဂှ် လီုလာ် သာ်ဝွံ ဂွံဆဵုကေတ်ရ။

လောန်ၜက်အာ အဆံင် (၅) အဆံင်ဏံတုဲမ္ဂး ဒၞါဲဍုင်နေပျဳဒဝ်ဏံ ဒှ်ဒၞါဲက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တၠအဝဵုတံ သီဇာတ်ဟာဂှ် ဆက်တန်ကြန်အာဟာဂှ် ညးမွဲလေဝ်တီကေတ်ဟွံမာန်ရ။ ကၠာအိုတ်ဂှ် ဗီုလဵုဍုင်နေပျဳဒဝ် မံက်ဒှ်ကၠုင်ရော? ညးမပတန်လဝ်ဍုင်ဂှ် တၠအဝဵုပၞာန် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တာန်ယှိုဲ မဒှ်ရ။ တၠအဝဵုပၞာန်ဏောင် ဒက်ပတန်လဝ်မ္ဂး ဍုင်ဂှ်သ္ဂောံဒှ်သွက်ဍုင် သွက်ညးဍုင်ကွာန်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ချိုတ်ပၠိုတ်ရ။ တၠအဝဵုပၞာန်တံ ပတန်လဝ်ဍုင် သွက်တၠအဝဵုပၞာန်တံရ။ ယၟုဂှ်လေဝ် တင်ခုတ်လဝ် နေပျဳဒဝ်ဟီုမ္ဂး တင်လဝ်ယၟုဗီုပြင် ဍုင်ဨကရာဇ်ရ။ ဇကုညးတံလေဝ် ညးတံသ္ပလဝ် ညံင်ရဴဨကရာဇ်ရ။

ဍုင်နေပျဳဒဝ်ဂှ် ဒှ်ဍုင်ဇၞော် ကၠတ်ပတန်လဝ်သ္ၚိတ်တ်ရ။ ဒှ်သာ်ဂှ်မ္ဂး မုဟိုတ်ဂွံပြံင်ဆုဲအာ ဍုင်နေပျဳဒဝ်ရော? ဖေက်တုဲ ပြံင်အာရောင်ဂှ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုင် ဟီုသှ်တဴရ။ ဍုင်လ္ဂုင်ဂှ် ပၞော်လုပ် ပၞော်တိတ်ဂၠိုင်လောန်တုဲ ပရေင်အုပ်ဓုပ်ကီု၊ ပရေင်ဂီုကၠီုကီု ဟွံပြေပြံင်ရောင် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တံ ဟီုရ။ မၞိဟ်မ္ရးဗွဲမဂၠိုင် ခါတ်အကာဲဂှ် ဖေက်ပၞာန်ဍုင်သ္အာင်တုဲ ပြံင်အာရောင် ဟီုဂးတဴအိုတ်ရ။ အခိင်ဂှ်ဟီုမ္ဂး ဖေက်ပၞာန်အမေရိကာန်ရ။ အခိင်ဂှ် တၠအဝဵုပၞာန်တံ ပကီုပရာပ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ဖံက်ပကဝ်ဒၟံင် အခေါင်အရာမၞိဟ် လ္တူကောန်အရင်၊ လ္တူသၟာချဳဓရာင်ဒဳမဵုကရေဇြဳတံ ဂၠိုင်လောန်တုဲ ဝန်ဇၞော်ပရေင်ဍုင်သ္အာင် ခေတ်သမ္မတဂျအ်ၜုတ် ကောန်ဒိုဝ်ဒူသာရာ်ဂှ် ပၠောပ်စုတ်စရင်ဍုင်ဗၟာ ဍုင်အုပ်ဓုပ်လဝ် နကဵုသၟိင်ယုတ်မာ ဓဇန်ကြာန်ရ။

ပ္ဍဲကဵုစရင်သၟိင်ယုတ်မာဓဇန်ကြာန်ဂှ် ဍုင်ဗၟာ၊ ဍုင်ကိုဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာ၊ ဍုင်ကျူပါ၊ ဍုင်အဳရာန်၊ ဍုင်သေန်ပါဗိုဲ၊ ဍုင်ဗေလ်ဠာရုတ်တံ ပါလုပ်ရ။ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တာန်ယှိုဲဂှ် ဖေက်တုဲ နူဍုင်လ္ဂုင် မၞုံကြပ်ကဵုပၞော်ၜဳဇၞော်ဂှ် ပြံင်ဆုဲအာလ္ဒောဝ်ၝောံဍုင်ဗၟာတေံရ။ ဣဏံဂှ် ဝင်ဟိုတ်ဍုင်နေပျဳဒဝ် ဂွံဒှ်ကၠုင်ရ။ အခိင်ပြံင်တေံ “ပိုဲတံပြံင်ဆုဲအာ ဍုင်ဇၞော်နေပျဳဒဝ်ရ။ ကောန်ဂြိုပ်ၝတံ မံင်ဒၟံင်ပ္ဍဲလ္ဂုင်ဏံရ” သာ်ဝွံ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တာန်ယှိုဲ ဟီုဂးကဵုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ညးတေံရ။ အဆံင်ၜါဂှ် သၞာံ ၂၀၁၁ ဍုင်နေပျဳဒဝ် ပြံင်လှာဲကၠုင်ရ။ အခိင်ဂှ် သွက်ပၞော်ယီုဒပ်ပၞာန်ညးတံ ပလေဝ်ပလေတ်လဝ် စပ်ကဵုဂၠံင်တရဴပရေင်ဍုင်ကွာန် နကဵုသၞောဝ် ၂၀၀၈ ပြေင်ရေင်လဝ် ဍိုက်ပေင်သွက်ညးတံရောင် ညးတံတော်တၟော်လဝ်ရ။

ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ လေဝ် တုဲဒှ်အာတုဲရ။ ဗီုညးတံပြေင်ရေင်လဝ် ဗော်ရာံနူပၞာန်ညးတံလေဝ် ဇၞးမာဲရ။ မၞိဟ်တာန်ယှိုဲပတှ်ေ ဥူတိင်ဇြိင်ဂှ် အပ်ကဵုအဝဵုသမ္မတတုဲ ဥက္ကဌကၠတ်ထဝ်တံဂှ် ပအပ်ကဵုကောန်ကွး ဒူရယှိုဲမာန်၊ အဝဵုသ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ပအပ်ကဵုကောန်ရဲပတှ်ေ မေန်အံင်လှာင်ရ။ ပြေင်ရေင်ဖျေံလဝ်အစဳအဇန် ဗီုပြင်စှ်ေစှ်ေတုဲ သွက်ဂီုကၠီု သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်တာန်ယှိုဲ ဍိုက်ပေင်ရုမ်ဂပ်ရောင် ညးတံပတှ်ေကေတ်လဝ်ရ။ လ္တူဓရ်ပတှ်ေဂှ် တၠအဝဵုပၞာန်တံ ပံက်ကဵုပၞော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ရ။ အဓိကဂှ် သွက်သ္ဂောံက္လိဂွံဓဝ်ပတှ်ေ အကြာဍုင်သ္အာင် ကေုာံ ပရေင်ပိုန်ဂြပ် ဒးဒုင်ကၟာတ်လဝ်တံ ဂွံပံက်ကၠုင်ရ။

မွဲသာ်ပၠန်ဂှ် အတိုင်သၞောဝ် ၂၀၀၈ ပၞာန်တံ ကေတ်လဝ်ဒၞါဲ (၂၅%) ဒတုဲကီု သဇိုင်သၞောဝ်ဥပဒေလေဝ် ညံင်သ္ဂောံပလေဝ်ဝါတ် ဖန်ဇန်လဝ်နွံတုဲ ပံက်ကဵုပရေင်ဍုင်ကွာန်မ္ဂး ညးမွဲလေဝ်ပချဳဂွံဟွံသေင်ရောင် တော်လဝ်နွံရ။ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် ညံင်အရံင်သာ်ဂွံဇဳ ပံက်ကဵုမဂဳသုကီု သီုသၟာပရေင်ဍုင်ကွာန် ကောန်ဍုင်အရင်တံရ။ စိုပ်ပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၁၅ ဂှ် အတိုင်တၠအဝဵုပၞာန်တံချပ်ဂှ် ဟွံဒှ်ကၠုင် ဍုင်တၠအဝဵုပၞာန်တံ ဒက်ပတန်လဝ်ဂှ် ပြံင်ဒှ်အာ ဍုင်ဒြဟတ်မဂဳ သၟာဒဳမဵုကရေဇြဳတံရ။ သၞာံ ၂၀၁၆ ဂိတုမာတ် ၃၀ ဂှ် နူသမ္မတၜးလှာဲကၠုင်လဝ် နူကယျိုင်ပၞာန် ဥုတိင်ဇြိင်ဂှ် မ္ဒးအပ်အဝဵုကဵု သမ္မတညးအရာပ် ကၠုင်နူညးဍုင်ကွာန် ဥူဓေန်ဂျဝ်ရ။ လုကဴပွိုင် ၅၄ သၞာံ တၠအဝဵုပၞာန်တံ အုပ်ဓုပ်ကၠုင်မွဲဒမြိပ်ဂှ် အုပ်အာနိဂီုရ။

လ္တူဏံ တၠအဝဵုပၞာန်တံ ခအံင်မံင်ပ္ဍဲဂၠံစိုတ် ဟွံသာလးလးရ။ ပ္ဍဲရုင်ကၠတ်ထဝ်လေဝ် မၞိဟ်ဇကုအောန် ပ္ဍဲဌာနဝန်ဇၞော်လေဝ် မၞိဟ်ဇကုအောန်တုဲ ဍုင်ညးတၠအဝဵုပၞာန်တံပတန်လဝ်ဂှ် ရဲညးမဒစဵုဒစးလဝ်ဇကု မွဲအခိင်တေံ ဇကုရပ်စုတ်လဝ်သ္ၚိစာတ်ဂှ် က္လေင်ဂွံအာဒၞါဲဇကုအိုတ်ရ။ အပ္ဍဲမွဲကာလ အကြာဗွိုင်စှ်သၞာံ ဍုင်ဗၟာပြံင်လှာဲတိုန်အာသိုက်က်ဂှ် ယၟုမြဟ်တုဲ ဍုင်လေဝ်တောတက်ကၠုင် ဂွံဆဵုညာတ်ကေတ်ရ။ စိုပ်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ဗော်ကၠုင်နူပၞာန် (ကော်ဂး) ဗော်သာ်ၚေက် ကျအာမာဲဇၞော်ကဵုဒြဟတ်ဂှ်ရ။ ထ္ၜးဟိုတ်တုဲ က္လေင်ပၠံင်သီကေတ်အဝဵုရ။

ရပ်ထိင်ကၠေံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မကၠုင်နူဆန္ဒမာဲညးဍုင်ကွာန်တံတုဲ မၞိဟ်သှ်ေတံဂှ် ထဍေင်ပတိတ်ကၠေံ နူဍုင်ဇၞော်တၠအဝဵုတံ မပတန်လဝ်ဂှ်ရ။ ဟီုအဓိပ္ပါဲကၠးကၠးမ္ဂး ဍုင်နေပျဳဒဝ်ဏံ ဒှ်ဍုင်တၠအဝဵုပၞာန်တံ ပတန်လဝ်တုဲ သ္အာင်အာနူကဵုညးဒပ်ပၞာန်ပိုဲတုဲ ညးလဵုလေဝ်အခေါင်အုပ်ဓလီု ပိုင်ပြဳဟွံဂွံရောင် ဂွံအဓိပ္ပါဲရ။

ဍုင်ဇၞော်နေပျဳဒဝ်ဂှ် ဒှ်ဍုင်မပတိတ်ဒၟံင်ပၟိင် လၟေင်င်တ္ၚဲ သွက်သ္ဂောံဂစိုတ်ညးဍုင်ကွာန်၊ သွက်သ္ဂောံထောံမခတိုဟ်(ဗမ်)နကဵုက္ၜင်ကျာ၊ သွက်သ္ဂောံဂစိုတ်သ္အးကၠေံ ကောန်ဂကူကောန်ဍုင်အရင်တံရ။ ညးဍုင်ကွာန်ထ္ၜးဆန္ဒ ဒးဒုင်ပန်ဂစိုတ်ဂှ်လေဝ် ဍုင်နေပျဳဒဝ်ရ။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဒးဒုင်ရပ်ထိင်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဍုင်နေပျဳဒဝ်ရ။ ဆ္ဂး ဍုင်နေပျဳဒဝ်ဂှ် အခိင်လၟုဟ် သၞတၠအဝဵုပၞာန်တံ ကောံဝိုင်ပူဗိုင်လဝ် သွက်သ္ဂောံဗတိုက်သရိုဟ်ကၠေံ တၠအဝဵုပၞာန်တံရ။ ဍုင်တၠအဝဵုပၞာန်ညံင်သ္ဂောံလှေက်သရိုဟ်အာဂှ် ဇၟာပ်ဒပ်ပၠန်ဂတးတံ ဗ္ဂေတ်လဝ်ပါင်ပၠံင်လွဟ် လ္ပာ်ဍုင်နေပျဳဒဝ်ဖအိုတ်ရ။

ဍုင်တၠအဝဵုပၞာန်တံ မဒက်ပတန်လဝ်ဂှ် နူကၠာပၠန်ဂတးညးဍုင်ကွာန်တံ လုပ်ဗတိုက်သရိုဟ်ဟွံမာန်ဏီဂှ် နကဵုဘဲဒဏ်သဘာဝ တိချဳတုဲ သရိုဟ်လီုလာ်အာလေဝ် ဟွံအောန်လးလးရ။ အကြာဘဲဒဏ်တိချဳ မသရိုဟ်လီုလာ်အာဂှ် တၠအဝဵုပၞာန်တံ ဂစာန်ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံင် သွက်သ္ဂောံဂတာပ်ပေါဲရုဲမာဲရ။ နူကၠာပေါဲရုဲမာဲဟွံဒှ် ဍုင်နေပျဳဒဝ်သရိုဟ်ကဝ်အာမ္ဂး သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကၠေံကၠက်အာမာန်ဟာ? သာ်ဂှ်ဟွံသေင် ပေါဲရုဲမာဲအံင်ဇၞးအာတုဲ ဍုင်နေပျဳဒဝ် ဆက်တန်ကြန်အာ မွဲကရောံကဵုတၠအဝဵုပၞာန်တံဟာ? ဂှ် မ္ဒးကျောဝ်ဗဵုအာရောင်။

ReplyReply allForwardAdd reaction